Yazılar

Babalık İzni Hakkında Merak Ettiğiniz Detaylar

Eşi hamile olan baba adaylarının en çok merak ettikleri
konulardan biri de çalışan eşleri gibi iş yerinden doğum izni ( babalık izni) alabilecekleri midir. Çünkü eşlerinin hem
doğum öncesi hem de doğum sonrası yanlarında bulunarak hem sosyal hem de
psikolojik destek açısından baba adayları önemli bir yere sahiplerdir. Yeni
doğmuş bir bebeğin ihtiyaçlarının çok olduğu bir dönemde babanın da doğum
izni alması çok doğaldır.

Babalık izni nedir?

Çalışan hamile bayanların iş yerinden doğum öncesi ve doğum sonrası
döneminde ücretli veya ücretsiz olarak 8 hafta doğum öncesi döneminde,
doğumdan sonra ise doğum izinleri 8 haftaya kadar devam etmektedir. Anneye
toplam 18 hafta doğum izni verilmektedir. Bu süreçte babalara ise eşlerine
verilen izin hakkı kadar olmasa da babalara da izin hakkı verilmektedir.
Fakat baba adaylarının çalışmış oldukları statülere göre (devlet memuru ya
da işçi) izin hakları farklıdır.

 

Babalık izni ne zaman başlar?

Babalık izinleri, babalık adaylarının eşlerinin doğum yapmasından sonra
başlar.

 

Babalık izni kaç gündür?

Baba adaylarının işlerinde çalıştıkları statülere (devlet memuru ya da
işçi) göre izinlerin de farklılık gösterir. Statülerdeki izin kullanma
günlerinde farklılıkların olmasındaki sebep ise tabi olunan kanun
maddelerinden kaynaklanmaktadır. Devlet memurları 657 sayılı devlet memuru
kanununa bağlı, işçiler ise 4857sayılı genel iş kanununa bağlıdırlar.

 

Babalık İzni Farklı Kurumlarda Değişiklik Gösterir mi?

Babalık izni statülere göre farklılık gösterir.

 

Statülere göre izin süreleri:

Kamu çalışanlarında izin süreleri:

Kamu çalışanları bağlı oldukları 657 sayılı devlet memuru kanununun 104.
Maddesinde eşlerinin doğum yapması halinde istekleri üzerine 10 gün izin
verilebilmektedir. Bu 10 günlük doğum izin süresi yıllık izinden
düşmemektedir.

İşçi statüsünde çalışanlarda izin süresi:

İşçi çalışanları bağlı oldukları 4857sayılı kanuna göre işçinin eşinin
doğum yapması durumunda 5 günlük izin kullanım hakları vardır. Bunun
yanında taşeron işçilerde normal işçiler gibi 5 gün izin hakları vardır.
Baba adaylarının kullanmış oldukları 5 günlük babalık izni yıllık
izinlerini etkilememekte mazeret izinleri den kullanmış olmaktadırlar.

 

4/B sözleşmeli çalışan personeller de izin süresi:

Sözleşmeli personel statüsünde çalışanlar çalışma kurallarına göre eşi
doğum yapmış olan personellerin 2 gün babalık izni kullanım hakları vardır.

Babalık izni nasıl kullanılmalıdır?

Eşleri doğum yapmış olan baba adaylarının doğum olduğu tarihten itibaren
baba adaylarının çalışmış oldukları kuruma yazılı bir dilekçe sunarak izin
kullanabilirler.

· Doğum izni başlangıcı doğum olduğundan itibaren başlamalıdır.

· Babalık iznini arka arkaya kullanabileceği gibi parça parçada
kullanılabilir.

· Babalık izni çalışılan kuruma dilekçe esaslarına göre yazarak
bildirilmesi yeterlidir.

· Dilekçede eşin doğum tarihini belirtip, kaç gün izin kullanacağını
belirtmek olası çıkabilecek sıkıntıları ortadan kaldırır.

Babalık izni dilekçesi nasıl hazırlanır?

· Babalık izni dilekçesini hazırlarken çalışılan kuruma hitaben
yazılmalıdır.

· Dilekçeyi doldururken babalık izninin gün kullanacağı belirtilmelidir.

· Tüm izinleri aynı anda kullanmak gerekmez.

Babalık izni resmi tatile gelirse ne olur?

657 sayılı devlet memuru, 4857 sayılı genel iş kanununda ve 4/B sözleşmeli
çalışanların esasları içerisinde doğum izninde iş günü ibaresi yer almaz.
Yani doğum izni iş gününü kapsamaz. Yani doğum hafta sonuna ya da özel bir
güne denk gelirse babalık izni bu günleri de kapsar. Fakat özel sektörlerde
devam etmekte olan bazı kurumların kendi hassasiyetlerine göre bu durumla
ilgili esneklik sağlayabilmeleri mümkündür.

 

Erkeğin doğum izni aldığı durumda maaşında herhangi bir kesinti olur mu?

Bu üç statüde çalışan baba adaylarının kullanmış oldukları doğum izinleri
ücretleri, ücretli izin olup kendi maaşlarında ki para miktarı
düşmemektedir. Aynı çalışıyormuş gibi maaş ınızı kesintisiz ödenir.

Evlat edinme durumunda doğum izni alınabilir mi?

· Sadece çocuk sahibi olmak biyolojik bir durum değildir. Baba olmak
isteyen bireyler evlat edindikleri zamanda babalık izni kullanabilirler.

· Evlat edinilecek çocuğun yaşının 3 yaşın altında bir çocuğun evlat
edinilmesi halinde çocuğun teslim alındığı tarihten itibaren babalık izni
kullanılabilir. Bu izin 8 haftaya kadar olabilir.

Doğum sırasında yaşanan kayıplardan sonra izin hakkı olabilir mi?

Doğum sırasında yaşanan kayıplardan sonra izin hakkı olabilir. Baba
adayları eşi veya çocuğu doğum anında ikisinden birinin vefatı durumuyla
karşılaşırsa almış olduğu babalık iznini isteği doğrultusunda kullanabilir.

 

Doğum izni kullanmak istiyorum ama amirim izin konusunda zorluk çıkarır mı?

Baba adaylarının doğum sırasında eşlerinin yanında olmaları ve destek
vermeleri en doğal haklarıdır. Bundan dolayı işyerindeki patronun ya da
amirin babalık izni vermemesi gibi bir durum olmaz. Babalık izni için iş
yerine dilekçe ile durum açık bir şekilde ifade edilmelidir. Babalık
izninizin kanunlarda belirtilmiştir.

Babalar için verilen doğum iznini 15 gün ya da 1 ay sonra kullanabilir
miyim?

Devlet personel başkanlığının babalık izni doğumdan itibaren başlar ve
ileri bir tarihe ertelenmez ibaresi ile 15 gün ile 1 ay sonra babalık izni
kullanmanız mümkün değildir.

Baba adayları babalık iznini eşleri doğum yaptığında onlara her konuda
yardım etmek ve yeni doğmuş olan bebeğinizle ilgilenmek amacıyla bu izin
verilmiştir.

Eşim doğum yaptığı sırada izinli olmam doğum izni hakkımı engeller mi?

Babalık izninin başlangıç tarihinde resmi olarak işyerinden alınması
gerekmektedir. Ama eş doğum yaparken babanın önceden almış olduğunu bir
rapor varsa babalık izni yanmaz. Rapor biter bitmez ilk iş gününden
itibaren babalık izni kullanılabilir.

Bu yazı Furkan Demirtaş tarafından hazırlanmıştır.

 

Çalışan Hamile Kadınların Yasal Hakları

Kadınların iş hayatının önemli bir parçası olduğu günümüzde çalışan kadınların hamileyken sahip oldukları yasal haklar büyük merak konusu… Çünkü hamile kalan çoğu kadın bu dönemde sahip olduğu hakların neler olduğunu bilmediği için oldukça bilinçsiz bir hamilelik dönemi geçiriyor. Bu durum da kadınların gebeyken sahip oldukları hakları bilmelerini bir gereklilik olarak karşımıza çıkarıyor. Bugünkü yazımızı hamilelik döneminde sahip oldukları hakları bilmeyen tüm çalışan kadınlar için kaleme aldık.
Çalışan hamile kadınların en büyük meraklarından biri; günlük çalışma miktarlarıdır. Dilerseniz öncelikli olarak bu konuya değinerek sizlere hamile kadınların sahip olduğu yasal hakları anlatmaya başlayalım.

Çalışan Hamile Kadınların Çalışma Saatleri

Anayasa aracılığıyla vatandaşların gücünü zorlayacak işlerde çalıştırılamayacağı ve kadınların, gençlerin ya da ruhsal açıdan dayanıksız kişilerin özenle korunacağı belirtilmiştir. Kadınların çalışabileceği işlerin niteliğinin üzerinde yasalarla özenle durulması kadın-erkek eşitliğini sarsacak bir unsur olarak görülmemelidir. Aksine ilkeler kadınların fiziksel yapısının beraberinde getirdiklerini korumaktadır. İş Kanunu’nda yer alan yasalara göre kadınların gebelik dönemleri de onların özenle korunmasını gerektiren dönemlerden biridir.
Yasalara göre hamile kalan kadınlar günde en çok 7,5 saat çalışmalıdır ve ayrıca bu kadınların yasalar aracılığıyla gece vardiyalarında da çalışmaları yasaklanmıştır. Kadınlar hamile olduklarını hastaneden alabilecekleri rapor aracılığıyla bildirdikten sonra işverenlerinin onlara gece mesaisi teklif etmeleri yasaktır. Ayrıca yasalara göre kadınlar hamilelik dönemlerinde kendilerini bedensel ve ruhsal olarak iyi hissetmediklerini hekimden aldıkları raporla birlikte beyan ederek daha kolaylaştırılmış bir işte çalışmayı talep edebilirler. Anne adayı tarafından dile getirilen bu talep; işverenler tarafından kabul görmek zorundadır ve bu istek sonucunda hamile kadının ücretinde bir eksilme olmamalıdır.
Çalışan kadınların hamilelik haklarından çalışma saatleri konusunu İş Kanunu’na göre açıkladıktan sonra sıra merak edilen bir diğer konuya geldi: İzinlere…

Çalışan Hamile Kadınların İzin Hakları

Yeni hamile kalmış bir anne adayı olabilirsiniz. Fakat şimdiden hamilelik döneminizde ne zaman doğum iznine ayrılacağınızı öğrenmeli ve planlarınızı bu doğrultuda yapmalısınız. Yasalara göre; bir anne adayı olarak sizin doğumdan önce ve doğumdan sonra 8’er hafta izniniz var. Yani hamileyseniz toplamda 16 hafta izne sahipsiniz ve yasalar bu izinleri istediğiniz gibi bölerek kullanmanıza da izin veriyor. Fakat izninizi bölüp bölmeyeceğinize karar vermeden önce bu izni 32 haftalık hamileliğinizi doldurduktan sonra kullanmanız gerektiğini bilmelisiniz. Örneğin; siz doğumunuza 3 hafta kalana kadar çalışmak istiyorsunuz ve bu istek doğrultusunda da doğum öncesindeki 5 haftalık izninizi kullanmıyorsunuz. İşte bu 5 haftayı doğum ardından kullanabileceğiniz 8 haftaya katarak toplamda 13 haftalık bir izin yapabilirsiniz. Ayrıca eğer ki çoğul gebeyseniz doğum öncesinde sahip olduğunuz 8 haftalık izin 10 haftaya çıkacaktır.
Hamile kadınların sahip oldukları bir diğer izin hakkı da; bebekleri için kontrole gidecekleri zaman alabilecekleri ücretli izinlerdir. İşverenler bu izinleri anne adayına vermek zorundadır ve ayrıca da verdiği izinleri yıllık izinden bağımsız düşünmek durumundadır.

Doğum Sonrası Çalışma Hakları

Yeni doğum yapmış ve doğumdan sonraki 8 haftalık doğum iznini de kullanmış anneler normal şartlarda işlerinin başına dönerler. Fakat annelerin doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılmaları yasaktır. Bu yasanın oluşmasında yeni anne olan kadınlara bebeklerinin çokça gereksinim duydukları gerçeğinden yola çıkılmıştır. Ayrıca doğum sonrasında annelerin sahip olduğu bir diğer hak da; onların kendi istekleri doğrultusunda 6 aya kadar ücretsiz izin alabilmeleridir. Bebeğinden ayrı kalmak istemeyen anneler maddi durumlarını da göz önünde bulundurarak bu izni işverenlerinden talep edebilirler.

Süt İzni Hakkı

Hamilelik döneminin ardından annelere verilen bir diğer izin de; süt iznidir. Bu izne göre anne doğum yaptıktan sonra 1 yıl boyunca çocuğuna süt vermek için günde 1,5 saatlik izin yapar. Günlük sahip olduğu 1,5 saati nasıl kullanacağını ayarlamak annenin görevidir ve annenin aldığı kararları kabul etmek işverenin sorumluluklarındandır.
Yeni anne olmuş kişilerin haftalık süt izinlerini birleştirerek işyerlerinden haftada 1 gün izin alma isteğinde bulunmaları son yıllarda sıklıkla karşılaşılan bir durumdur. Siz bu talepte bulunsanız da haftada bir gün izin alıp alamayacağınız şirketinizin inisiyatifindedir. Ayrıca süt izni yeni annenin haklarından biridir ve bu izin maaşa yansımamalıdır.

Doğum Sonrası Yarım Çalışma Hakkı

Yeni anne olmuş kişiler sahip oldukları 8 haftalık izni kullandıktan sonra kendi istekleri doğrultusunda ilk doğumlarında 60 gün; ikinci doğumlarında 120 gün; daha fazla sayıdaki doğumlarında da 180 gün boyunca yarım gün çalışabilirler. Eğer ki çoğul doğum yaparlarsa her bir maddedeki güne ek 30 gün daha eklenir. Yarım gün çalışan kişilere verilen izinler ücretsiz izin kapsamında değerlendirilir.
Annelerin sahip oldukları bir izin daha var ki; bu izin doğumun hemen ardındaki süreçte geçerli değil. Ama ilkokul çağındaki çocukları olan ebeveynler için bu izni de sizlere açıklayalım.

Kısmi Süreli Çalışma

Doğum sonrası tüm izinlerinizi harcadıktan sonra çocuğunuz ilkokul çağına geldiğinde onun sürece eklemlenmesine yardımcı olmak için izin almak isteyebilirsiniz. Böyle bir durum yaşarsanız; okulların açıldığı tarihten bir sonraki ayın başına kadarki süreçte kısmi süreli çalışma izni alabilirsiniz. Bu izin sadece anneler için geçerli değildir. Babalar da eşleri çalışıyorsa eğer gerekli olduğunda bu izinden yararlanabilir. İzni kullanmanız için dikkat etmeniz gereken nokta; izin alacağınızı işvereninize 1 ay önceden bildirmenizin gerektiğidir.
Hamilelik sonrasında sahip olduğunuz tüm yasal izinleri sizlere aktardık. İzinlerin yanı sıra hamileliğinizi daha keyifli geçirmenizi sağlayacak bilgileri de öğrenmek isterseniz Hamilelik Döneminde Sizi Kurtaracak Bilgiler yazımızı da okumalısınız.