Çocuklarda Renk Seçimi Nasıldır?
Renkler çocukların çevreleriyle iletişiminin önemli parçalarından biridir. Çocuklar renklerle beraber nesneleri gruplandırmaya ve anlamlarını fark etmeye başlar. Renkler, ebeveyn – çocuk iletişiminde önemli rol oynarken çocukların gelişim süreçlerini ve kariyer planlamalarını birçok açıdan etkiler.
Çocukların Renkleri Tanıma Süreci Nasıldır?
Renkleri tanıma ve tanımlama yeteneği erken çocukluk döneminde başlar ve yaşla birlikte gelişir. En erken tanınan renkler yeşil, kırmızı, sarı ve siyahtır.
Çocuklar renkler arasındaki farkları 1.5 yaşından itibaren fark etmeye başlar, renkleri isimlendirmeleri ve anlamları ise 3 yaşında başlar.
Çocukların Renk Seçimleri Anlamlı mıdır?
Çocuklar 4 yaşından önce renk seçimlerinde bilinçsiz tercihler yaparlar.
Çoğu çocuğun bebeklikten itibaren korunduğu ve daha olumlu ortamlarda maruz kaldıkları renkler parlak ve canlı renklerdir. Çocuklar bu nedenle pozitif duygularla parlak ve canlı renkler arasında ilişki kurarlar. Erken çocukluktaki nesne – renk ilişkilerinde kötü ve çirkin nesneler siyahla, pozitif algılanan nesneler ise parlak renklerle en çok da sarı ile eşleştirilmiştir
Renklerin doygunluk seviyelerinin çocukların renk tercihlerinde önemli etkileri vardır. Kırmızı, yeşil, mavi, mor renklerde canlı tonlar tercih edilirken, sarı renk için açık tonlar daha çok tercih edilir.
Çocuklardan yetişikinlerden farklı olarak renk seçimlerini anlama bağlı yapmazlar. Daha çok maruz kaldıkları ortamlardan yola çıkarak canlı ve parlak renkleri seçme eğilimleri daha yüksektir.
Renkleri kendi aralarında kıyaslayacak olursak da; daha küçük çocuklar için renklerin dalga boyu çocukların seçimlerini etkiler. Kırmızı ve sarı gibi uzun dalga boyundaki renkler mavi ve yeşil gibi kısa dalga boyundaki renklere göre daha çok tercih edilir.
Çocukların Renk Algıları Nasıldır?
7 – 8 yaş grupu çocuklarda yapılan bir araştırmaya göre çocuklar duygularını veya olayları gruplarken duyguları sıklıkla kullanıyor. Duygu gruplarının olumlu – olumsuz ve basit – karmaşık olarak sınıflandırıldığı çalışmada renklerle ikişkilendirilme yapılmış. Yani, çocuklar renkleri mutlu veya mutsuz hissettiklerini ifade etmek için araç olarak sıklıkla kullanıyor.
Araştırmanın sonuçlarına göre mavi renk cinsiyetten bağımsız olarak mutluluğun temsilinde kullanılıyor. Kırmızı ve kahverengi renkleri erkekler için mutlu, kızlar için mutsuz renkler olarak derecelendirilmiş.
Pembe ve mor renkleri ise kızlar için mutlu, erkekler için mutsuz renkler olarak derecelendirilmiştir.
Sarı, turuncu, beyaz, mavi, yeşil ve siyah renklerde cinsiyet farkı görülmemiştir.
Çocukların Renk Seçimlerinde Cinsiyet Etkisi Var Mıdır?
Kızlar Pembe, Erkekler Mavi mi Seçiyor?
Bu soruya yaş gruplarından ve çocuğun maruz kaldığı ortamlardan bağımsız bir yanıt vermek mümkün değildir. Özellikle doğduğu günden itibaren mavilere veya pembelere çok fazla maruz kalmamış, renklere eşit uzaklıkta büyüyen çocukların renklere cinsiyetleriyle ilişki bir eğilimi gözlenmemiştir.
Erken çocuklukta aslında cinsiyetlerinden bağımsız olarak mavi rengi diğer renklere kıyasla daha çok tercih ederler. Ancak pembeye özel bir yatkınlık olduğuna dair araştırma sonuçları yoktur.
İlkokul yaş grubundaki çocukların cinsiyetle ilişkisi erken çocukluktan daha yüksektir. Çünkü çocukların sosyal çevresi genişledikçe ve akran iletişimleri kuvvetlendikçe renk klişeleriyle çok fazla karşılaşıyor.
7 ay ile 5 yaş arası çocuklar yapılan bir çalışmada kızlar her gün belirli oranda pembeye, erkekler ise maviye maruz bırakılıyor. Çalışma sonuçlarına göre kız çocuklarının pembeyi seçme oranı daha yüksek iken erkek çocukları da aynı oranda pembeden uzak durmaya çalıştıkları gözlemlenmiştir.
Erken Çocukluktaki Renk Seçimleri Çocukların Geleceğini Etkiler Mi?
Bu soruya direkt olarak ‘’evet’’ cevabını vermek mümkün. Bu konunun ekonomik, sosyal ve toplumsal olarak birçok açıdan ele alınabilir. Günümüzde daha çocuklar doğmadan cinsiyetleri öğreniliyor ve odaları oyuncakları çoğunlukla ‘’pembe ya da mavi’’ hazırlanıyor. Kızlar pembenin etkisiyle prenses dünyasına doğarken, erkek bebekler mavi gökyüzüne, özgürlüğe doğuyor. Cinsiyet eşitsizliği çocukların odalarının renginden başlıyor aslında. Biraz daha büyüdüklerinde ise mağazalarda bu etki artarak devam ediyor.
Çocuğunuzla oyuncak seçimine gittiğinizde kızlar için çeşitli evcilik oyunları, bebekler, ev düzenleme eşyaları gibi oyuncaklar pembelerle ve simlerle sunuluyor. Prenses odasına doğan kız çocuklarımız ise yıllardır o pembenin içinde büyüdüğü için pembe oyuncakları tercih ediyor doğal olarak.
Erkek oyuncaklarına gelirsek de çeşitli legolar, arabalar, su tabancaları gibi kesinlikle daha çok çeşit ve rengin olduğu reyonlar bizi karşılıyor. Kız oyuncak reyonuna göre bilişsel gelişimlerine daha çok fayda sağlayacak üç boyutlu düşünmeyi gerektiren oyuncaklar mevcut. Tabii ki bu oyuncaklar da mavi renk ağırlıklı fakat daha çeşitli renklerde.
Tüm bu renklerden ve dolayısıyla oyuncak seçimlerinden yola çıkarak çocukların bilişsel ve sosyal gelişimlerini büyük oranda etkiledğini söyleyebiliriz. Pembe bebekleri ile oynayan kız çocuklarına ilerideki sosyal rolleri çoktan biçilmiş oluyor. Bunların çocukların meslek seçimlerine, kariyer planlarına önemli etkileri vardır.
Legolarla oyanayan bir erkek çocuğunun ev içi oyuncakları ya da bebeklerde oynayan kız çocuklarına oranla mekanik işlere, mühendislik alanlarına daha yatkın olmasını yadırgamayız değil mi?
Aynı şekilde büyüyen kız çocuklarının daha sosyal alanlara yönelmesi, daha az risk alarak hayatlarını planması o çocuğun gelişim sürecinin kaçınılmaz bir sonucu oluyor. Yani, bu noktada ebeveynlere düşen çocukları renk klişelerine maruz bırakmamaktır. Çocukların cinsiyet ve renk tabularından uzak gelişimlerinin, gelecek yaşantınlarına olumlu etkileri olacaktır.
Bu uygulamanın hitap ettiği çocuk kitlesi oldukça geniş. MentalUP içinde okul öncesi çocuklardan 6. Sınıfa giden çocuklara kadar, geniş bir yaş aralığına uygun etkinlikler bulunuyor. Bu uygulama, pedagogların ve çocuk gelişim uzmanlarının görüşleri alınarak hazırlanmıştır.
World Wide Fund for Nature yani Dünya Doğayı Koruma Vakfı’nın çıkarmış olduğu bu uygulama, çocuklara eğlenceli şekilde farkındalık kazandırma amacı taşıyor. Uygulamanın içinde nesli tükenme tehlikesi altında olan hayvan türleri hakkında detaylı bilgiler olduğu gibi, doğanın mucizelerini de çocuklara keyifli videolar halinde sunuyor. İçinde sanal origami oyunları ve eğer isterseniz kağıtla da yapabilmeniz için detaylı yönlendirme seçenekleri de mevcut.
