Bebeklerde Cilt Hastalıkları

DoÄŸumdan sonraki ilk dört haftalık süre yenidoÄŸan dönemidir. Anne karnındayken sabit ısı aralığında, steril, sıvı bir ortamda yaÅŸayan bebek, doÄŸumla birlikte farklı biyolojik, kimyasal ve fiziksel etkenlere maruz kalır. Öyle ki yenidoÄŸan bebeklerin derisi eriÅŸkin bir insanın derisi ile kıyaslandığında çok daha ince, dolayısıyla enfeksiyonlara ve yaralanmalara çok daha açık durumdadır. Ayrıca “dehidratasyon” olarak adlandırılan ve çoÄŸu zaman su tuz dengesi bozukluklarının eÅŸlik ettiÄŸi vücudun susuz kaldığını anlatan klinik durum; bebeklik ve süt çocukluÄŸu döneminde, büyük çocuklara ve eriÅŸkinlere kıyasla daha tehlikeli olabilmektedir. Kısacası bebek cildi, eriÅŸkin cildinden farklıdır ve özel ilgi ve bakım gerektirir.

YenidoÄŸan bebeklerdeki cilt bulgularının bir kısmı geçicidir ve tedavilere iyi yanıt verir. Fakat yenidoÄŸan larda görülen bazı cilt bulguları ise buzdağının görünen kısmı gibi asıl hastalığın sadece ufak bir göstergesi olabilir. Bu nedenle yenidoÄŸan cilt bulgularının deneyimli bir çocuk doktoru tarafından aylık yapılan rutin bebek muayeneleri sırasında fark edilmesi önemlidir.

Verniks Kazeoza

Bebek cildini kaplayan, yaÄŸ ve proteinleri içeren, kaygan, ince film tabakadır. Bebekler, verniks kazeoza ile kaplı olarak doÄŸarlar. Verniks kazeoza doÄŸum sonrası hayatın ilk saatlerinde ısı kaybını önler ve enfeksiyonlara karşı bariyer oluÅŸturur. Bu nedenle bebeklerin tıbbi açıdan bir gereklilikleri yoksa doÄŸum sonrası ilk gün yıkanmamaları önerilmektedir.

Lanugo Tüyleri

Zamanından erken doÄŸmuÅŸ bebeklerde daha sık olmak kaydıyla görülen ince, kısa, gri-ÅŸeffafımsı, sık tüylerdir. Yüz, omuzlar, kol ve bacaklar, sırtta görülür.

Konak (Infantil Seboreik Dermatit)

Halk arasında bilinen adıyla konak; bebeklerde 1-3 aylık dönemlerde baÅŸlar. Sadece saçların bulunduÄŸu cilt alanında olmayıp alın, kaÅŸlar ve kulak arkası bölgede de meydana gelebilir. Ciltte yaÄŸ salgısının daha fazla olduÄŸu bebeklerde konak daha sık görülür. Klasik tedavi yöntemi olarak öncelikle banyo öncesi az bir zeytinyağı kafa derisine sürülür, masaj yapılır. Sonra sık diÅŸli bir tarakla yumuÅŸak bir biçimde taranır.

Kapiller Hemanjioma

Kılcal kan damarlarının artması sonucu oluÅŸan damarsal iyi huylu lezyonlardır. Deriden kabarık, keskin kenarlı, noktasal veya çizgisel yapıda görülebilirler. Genellikle çapları 1-6 mm kadardır. En sık göz kapağında lokalizedir. Ensede, alında, dudak üzerinde, kaÅŸların arasında görülebilir. Kapiller hemanjiomlar eÄŸer göz gibi fonksiyonel bir organ üzerindeyse, eklem yeri gibi sık kanama yapabilecek bir yerdeyse veya çok geniÅŸ olup burada kanama-pıhtılaÅŸma dengesini bozacak durumlara yol açabilecekse ilaç tedavisi baÅŸlanır.

Akrosiyanoz ve Siyanoz

DoÄŸum sonrası bebeÄŸin derisi morumsu kırmızı renktedir. AÄŸlama veya bebeÄŸin hafifçe üÅŸümesiyle dudaklarda, el ve ayaklarda bu durum görülebilse de aÄŸlama bitince ve bebek ısıtılınca renk hızla pembeleÅŸir. Bu duruma “fizyolojik akrosiyanoz” denir. Normal bir durumdur. Fakat özellikle sonradan geliÅŸen ve daha çok dudak derisinde, ağız iç mukozasında görülebilen, hızlıca normal deri rengine dönmeyen, koyu kırmızı veya mor renkte cilt deÄŸiÅŸikliÄŸi “siyanoz” olarak adlandırılır. Önemli ve gecikmeden hekim muayenesi gerektiren bir durumdur. Bazı kalp ve akciÄŸer hastalıklarının iÅŸareti olabilir.

Eritrodermi

DoÄŸumu izleyen ilk bir iki gün içinde yenidoÄŸan bebeklerde geçici olarak kandaki alyuvar sayıları yüksek olabilir. “Polisitemi” olarak adlandırılan bu durum, bebekte kanın akışkanlık hızını etkileyebileceÄŸi için alyuvar oranları belirli bir seviyeyi geçmiÅŸ ise tedavi edilmelidir. Her bebekte görülmeyeceÄŸi gibi örneÄŸin annesinde diyabet tanısı olan bebeklerde veya annesi gebelik sırasında sigara kullanan bebeklerde sık rastlanabilir.

Harlequin Renk DeÄŸiÅŸikliÄŸi

Parmaklar gibi vücudumuzun uç kısımlarında olan damarların geniÅŸlemesini kontrol eden merkez beynin içinde hipotalamustadır. Bebeklerde hipotalamusun bu iÅŸlevi hemen olgunlaÅŸmaz. Bu nedenle bebeÄŸin sırt üstü yattığı zaman vücudun altta kalan yarısı kırmızı, üst yarısı açık renk görülür ve pozisyon deÄŸiÅŸtirince renk dağılımı da ters olur. Palyaço giysisine benzetildiÄŸi için “Harlequin renk deÄŸiÅŸikliÄŸi” adını buradan alır. Normal bir durumdur. Genelde tüm organ sistemlerinin matürasyonunun geciktiÄŸi erken doÄŸan prematüre bebeklerde daha sık görülür.

Kutis Marmoratus

BebeÄŸin içinde bulunduÄŸu ortamın ısısı düÅŸtüÄŸü zaman, derisinin mermer gibi dalgalı bir görünüm almasıdır. Bebek tekrar sıcak bir yere getirilince bu bulgu düzelir.

Bebeklerde genital bölgenin diÄŸer cilt alanlara göre daha koyu renkte olması: olan Hem kız hem de erkek bebeklerde genital bölgelerde ve memenin areola olarak adlandırılan kahverengi kısımlarında, normale göre daha bir koyuluk olduÄŸu düÅŸünülüyorsa, genetik kökenli böbrek üstü bezi hastalıklarından ÅŸüphelenilebilir. Böyle bir durumda, bebeÄŸin fizik muayenesinden sonra böbrek üstü bezini görüntülemede ultrason ve böbrek üstü bezinin fonksiyonlarının doÄŸru iÅŸleyip iÅŸlemediÄŸini kontrol etmek için de bir takım biyokimyasal laboratuvar testleri gerekmektedir.

Miliaria

Dış ortamın fazla nemli ve sıcak olmasıyla, ter bezi kanallarının tıkanması sonucu ortaya çıkar. Ter bezi kanalı yüzeye yakın tıkanınca saydam içi sıvı dolu küçük nokta-kese ÅŸeklinde görülür. Ter bezi kanalı daha derinde tıkanınca ise bu saydamlık yerini kırmızı nokta kese formuna bırakır. Vezikül adı verilen bu ufak keselere hafifçe temas edilip örnek sıvı alınıp mikroskop altında incelenir. Enfeksiyon etkeni içerip içermediÄŸine bakılır.

Milia veya Epstein Ä°ncileri

Alın, burun ve çenede gözlenen, tuz dökülmüÅŸ görünümde, ufak, beyaz, noktasal, deriden hafif kabarık lezyonlardır. Müdahale etmek gerekmez. Kısa sürede kendiliÄŸinden düzelir.

YenidoÄŸan Aknesi

Anneden geçen hormonların etkisiyle oluÅŸan, sivilce görünümlü lezyonlardır. Çocuk hekimi veya cilt hekimi tarafından düzenlenen tedavi ile kısa sürede düzelir.

Mongol (MoÄŸol) Lekesi

YenidoÄŸan döneminde çok sık görülür. Bebeklerde sıklıkla kalça ve kuyruk sokumu üstü bölgesinde daha az olarak da bacak, sırt ve gövde baÅŸka yerlerinde de olabilen, harita benzeri yeÅŸil-morumsu renkte lezyonlardır. Ciltten kabarık olmayıp aynı seviyededirler. Birkaç milimetreden 10-15 cm’ye kadar büyüklükte gözlenebilir. Alt cilt tabakasında, cilde renk veren melanosit hücrelerinden kaynaklanır. Travmalara baÄŸlı oluÅŸabilecek “ekimoz” olarak adlandırılan morluklarla karıştırılmamalıdır. En sık sakral ve gluteal bölge olmak üzere, sırt, omuz ve bacaklarda da bulunabilir. Mongol lekeleri zaman içinde kaybolur. Tedavi ve izlem gerektirmez.

Bez Bölgesi PiÅŸikleri

Katı gıda alımının baÅŸlaması ile dışkıdaki enzimatik deÄŸiÅŸiklikler “irritan kontakt dermatit” olarak adlandırılan bez bölgesindeki piÅŸiklere yol açar. Atopik bebeklerde de alerjik deri belirtileri genellikle 3. aydan sonra görülür. PiÅŸik benzeri görünüm ile diÄŸer hastalıklarla karışabilir. Ayırıcı tanı için; annenin ve bebeÄŸin beslenme ÅŸekli, farklı gıda alınıp alınmadığı sorulmalı, besin reddi, sık kusma ÅŸikayetlerinin varlığı, bebek dışkısında mukus veya kan görülüp görülmediÄŸi irdelenmelidir. Ayrıca bebeklerde bez bölgesinin yüzeysel mantar enfeksiyonlarının olabileceÄŸi ve aileler tarafından basit piÅŸik sanılabileceÄŸi unutulmamalıdır.