Persentil eğrileri (büyüme eğrileri), bebeğinizin gelişiminin sağlıklı bir şekilde ilerleyip ilerlemediğine dair bilgiler verir. Çocuklarda boy kilo hesaplama yapılırken; boy, kilo ve baş çevresi için kullanılan persentil değerleri bebeğinizin ortalama 100 bebekle kıyaslandığında değerlerinin yüksek veya düşük olduğunu söyler.

Persentil hesaplamalarında, Türkiye’deki çocukların ortalama değerlerinden oluşan güncel persentil tabloları kullanılır. Kız ve erkek bebeklerin gelişimleri farklılık gösterdiğinden dolayı, kız bebek persentil hesaplamaları ile erkek bebek persentil hesaplamaları sonucunda çıkan değerler aynı değildir. Bu nedenle de her iki cinsiyet için farklı persentil tabloları kullanılır. Çocuklar için ideal boy kilo hesaplamalarında persentil tablolarındaki % 50 değerleri esas alınır.

Persentil değerleri arasında % 3 ile % 97 arası normal seviyeler olarak kabul edilirken; % 3’ün altındaki değerlere sahip olan çocuklara en zayıf ve kısa çocuklar, % 97’nin üzerinde değerlere sahip olan çocuklar ise en şişman ve uzun çocuklar olarak nitelendirilir. Ortalama bir çocuğun değerlerinin % 3 ile % 97 persentil değerleri arasında olması beklenir. Örneğin, bir kız bebek persentil hesaplama yapılırken bebek 1 yaşına geldiğinde ortalama 75.1 cm boyunda, 9.4 kg ağırlığında ve baş çevresi 46 cm’dir. Yine persentil tablolarına bakarak bir örnek vermek gerekirse, 1 yaşında bir kız çocuğunun kilosunun 7.5 kg’dan daha düşük olması, çocuğunuzun değerlerinin Türkiye ortalamasının %97’sinden daha düşük; 11.9 kg’dan fazla olması ise çocuğunuzun değerlerinin Türkiye ortalamasının %97’sinden daha yüksek olduğunu söyler.

Çocuğunuzun aynı persentil çizgisi üzerinde ilerliyor olması önemlidir. Persentil tablolarındaki değerlere bakarak, değerleri %3’ün altında kalan ve % 97’nin üzerinde olan çocuklar, mutlaka doktor kontrolü altında olmalıdırlar. Bu değerler bir hastalığın habercisi veya bir gelişim probleminin sinyalleri olabilir. Çocuğunuzun gelişiminde gözlenen aşırı hızlanma veya yavaşlama ise yakından takip edilmelidir. Normalde bir yaşına kadar % 75 persentil değerlerine sahip olan bir çocuk bir anda % 25 persentil değerine düşerse yani büyüme eğrileri arasında önemli bir geçiş varsa, bu konu da yakından takip edilmeli ve gelimeler bir doktor eşliğinde izlenmelidir.

Hesaplama tabloları için aşağıdaki kaynak kullanılmıştır. Neyzi O, et al. Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008;51:1-14