İçerikler
Bebeklere Bağırmanın Zararları
Bebek bakımı ve çocuk yetiştirme süreci bazı zorlukları da beraberinde getiren bir dönemdir. Ebeveynler için duygusal iniş çıkışların kaçınılmaz olduğu bir süreçtir. Bebeği ile iyi vakit geçiren ebeveynler yeri geldiğinde zorlandıkları ve nasıl başa çıkacaklarını bilemedikleri zorlayıcı anlarla da karşı karşıya kalabilmektedir. Bu durumlarda duyguları kontrol edememek, öfkelenmek oldukça doğal olsa da ebeveynin tepkisini kontrol etmesi ve bağırmak gibi davranışlara başvurmaması bebeğin psikolojik sağlığı için oldukça önemlidir.
Bebeklik döneminde duygusal gelişim
Bebeklere bağırmanın bebeğin gelişimi üzerindeki etkisini anlayabilmek için öncelikle bebeğin duygusal gelişimini bilmek gerekmektedir. Duygusal gelişimin iki yönü bulunur, bunlardan ilki duyguları ifade edebilmek, bir diğeri de karşıdaki insanın duygularını anlayabilmektir.
Duyguları ifade edebilmenin kapsamında duyguları tanımak, yorumlayabilmek ve duyguların kabul görmesi de bulunmaktadır. Duygularını tanımaya başlayan bebek için bu duyguları önce ebeveynin bebeğe yansıtması, bu duyguları isimlendirmesi ve kabul etmesi gerekmektedir. Doğumu takip eden aylarda duygusal gelişim bebeğin etrafındaki insanlar ile ilişkisine bağlıdır. Duygusal gelişim sürecinde bebek duygularını ifade etme yöntemlerini ebeveynlerinin bunu nasıl yaptığını gözlemleyerek öğrenmektedir.
İlk aylarda bebek,
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışma- Ani ve yüksek seslerden korkar,
- Sakinleşmek ve duygularını kontrol edebilmek için ebeveynine ihtiyaç duyar,
- Ebeveyninin gerginliğini çabuk hisseder ve huzursuz olur.
- İstek ve ihtiyaçlarını ağlayarak dile getirir, ebeveyn özellikle anne dışındaki kişiler tarafından sakinleştirilmesi güçtür.
Bebek ağladığında , duygusal olarak zorlandığında bebeği kucağa almak, onu sakinleştirmek ve onunla ilgilenmek güven duygusunu geliştirmek için önemlidir.
Bebek Ebeveynlerinin Tepkilerinden Nasıl Etkilenir?
Bebek, hayatının ilk yılında her alanda ebeveynlerine ihtiyaç duyar, adeta onlara muhtaçtır. Karnının doyurulması, ihtiyaçlarının giderilmesi, dünyayı keşfetmesi ve kendini tanıması gibi tüm alanlar ebeveynlerine bağlıdır. Ebeveynlerinin bebekleri ile ilgilenme şekilleri bebeğin dünya ile ilgili görüşlerini şekillendirir. Bebek, dünyanın güvenilir bir yer olup olmadığına ebeveynleri ile ilişkisi üzerinden karar verdiği gibi öz değerini de ebeveynlerinin kendisine karşı davranışları üzerinden değerlendirir. Bu ışıkta bakıldığında ebeveynlerin bebeğe karşı olumlu ya da olumsuz tepkileri bebeği doğrudan etkilediği net bir şekilde görülmektedir. Şefkat ve anlayışla duyguları kabul edilen bir bebek dünyayı güvenilir bir yer olarak algılar, kendisi ile ilgili olumlu bir algı geliştirir ve ileride sağlıklı sosyal ilişkiler kurabilir. Diğer taraftan sıklıkla öfke ile karşılaşan, duyguları kabul edilmeyen bir bebeğin dünyanın güvenliği ile ilgili algısı sorunlu, kendisi ile ilgili algısı olumsuz olur ve ileride insanlarla kuracağı ilişkilerde yüksek ihtimalle kendisi de öfke ile karşılık veren bir birey haline gelir.
Bebeğe Bağırmanın Zararları Nelerdir?
Bebeğe sürekli bağırmak,
- Bebeğin yüksek ses ve karşılaştığı öfke nedeniyle korkmasına,
- Ebeveynine olan güveninin sarsılmasına,
- Özgüveninin sarsılmasına,
- Çekingen, içine kapanık, duygu ve fikirlerini dile getirmeyen bir birey olmasına,
- Öfke duygusunu ifade etme yönteminin bağırmak olduğunu öğrenmesine ve ileride onun da ebeveyne ve etrafındaki insanlara bağırmasına neden olur.
Bağırmanın sonucunda davranışın durduğu düşünülse de aslında bu anlık bir durgunluktur. Bebek veya çocuk kendisine bağırıldıktan hemen sonra davranışı durdursa da belli bir süre sonra aynı davranışı tekrar sergiler. Bir süre sonra bağırma tepkisine alıştığı için bağırmak davranışı o an bırakması için bile yeterli olmaz. Bu da içinden çıkılması zor bir döngü oluşturur. Ebeveynin her seferinde daha sert olmak zorunda kaldığı bir döngü.
Bebeğe bağırmak ebeveyn ve çocuk arasında sağlıklı bir iletişim kurulmasının da önüne geçmektedir. Ebeveyn bebeğin asıl duygusunu ve ihtiyacını anlayamadığı gibi bebek de ebeveyninin tepkisini anlamlandıramaz.
Bebeğe bağırmak her ne kadar fiziksel şiddet uygulamak gibi önemli bir sorun gibi görünmese de bir duygusal şiddet türüdür ve sürekli olduğunda bebeğin psikolojik sağlığına ciddi zararlar verebilir. Ebeveyn ve çocuk arasındaki güç dengesizliği fiziksel şiddet ve bağırma gibi davranışlarla pekiştirilir ve kötüye kullanılmış olur. Bu gibi tepkiler karşısında bebek kendini çaresiz ve korunmasız hissetmektedir.
Bebeğe Bağırmanın Önüne Nasıl Geçebiliriz?
Ebeveynlerin bebek ve çocuklarına bağırmasının arkasındaki nedenler genellikle şunlardır; bebeğin/çocuğun ebeveynin ciddi olduğunu anlamasını sağlamak, bebeğin/çocuğun dinlemesini sağlamak ve dikkatini çekmek, ebeveynin kendi duygu ve tepkilerini kontrol edemiyor olması ve bebeğin sergilediği davranışı ebeveynini sinirlendirmek için yaptığına dair inanç.
Bebeğe bağırmanın önüne geçmenin ilk adımı ebeveynin duygu farkındalığını geliştirmesidir. Ebeveyn kendi içsel süreçlerini izlemeli, duygularının vücudundaki sinyallerini anlamayı öğrenmeli ve öfkesini tetikleyen etkenleri belirlemesi gerekir. Bu şekilde ebeveyn bu duygu hissedildiğinde kontrolü eline alabilecektir. Duygularını ve duyguların etkisinde verdiği tepkilerini tanıyan birey bunları kontrol etme konusunda daha başarılı olur.
İkinci adım ise sakinleşme yöntemleri belirlemektir. Öfke duygusu oldukça doğaldır ve her ebeveyn bebeğine öfkelenebilir, önemli olan bu duyguyu nasıl yansıttığıdır. Öfke duygusunun sinyallerini aldığında kendisi için en uygun sakinleşme yöntemini uygulayan ebeveyn bebeğine vermesi gereken tepkiyi daha sağlıklı verecektir. Nefes egzersizleri, belli bir sayıya kadar saymak, kısa bir süre ortamdan uzaklaşmak gibi yöntemler sakinleşmeye yardımcı olabilir.
Ebeveynlerin kendilerine hatırlatmaları gereken şey bebeğin bu davranışı kendilerini kızdırmak için özellikle yapmadığıdır. Birkaç yaşındaki bebek henüz duygusal olarak olgunlaşmamış ve davranışlarını kontrol etme becerisini kazanamamıştır. Bu becerileri kazanması için ebeveynlerinin yönlendirmesine ve yardımına ihtiyaç duymaktadır.
Ebeveynin ciddiyetini bebeğe hissettirmesinin ve bebeğin dinlemesini sağlamasının bağırmaktan çok daha etkili bir yöntemi göz teması kurmaktır. Söylenmek istenen şey göz teması kurularak ve ciddi bir ses tonu ile söylendiğinde bağırmaktan daha etkili bir sonuç verecektir. Ebeveynin bebeğin davranışının sonucunu yaşatması, kararlı ve net bir şekilde kural ve sınırları belirlemesi de disiplin kurmanın en sağlıklı yöntemleri arasındadır. Örneğin; ebeveyn birkaç kere yapma dedikten sonra da oyuncağı ile sert bir şekilde oynayan bebeğine bağırmak yerine onunla göz teması kurarak “Oyuncak ile yere atmadan, böyle oynuyoruz” demesi daha etkili olacaktır. Eğer bebek aynı şekilde oynamaya devam ederse oyuncağın bir süre kaldırılması ve sert bir şekilde oynandığında zarar görmeyecek yumuşak bir oyuncağın önerilmesi daha öğretici ve kalıcı sonuçlar getiren bir yaklaşım olacaktır.
Ebeveynlerin sakin kalmayı her zaman başaramaması ve arada bir de olsa sesini yükseltmesi elbette ki olası bir durumdur. Ancak bu durumlarda da bir süre sonra bebeğin yanına gitmek özür dilemek ve bağırmanın yanlış olduğunu vurgulamak da ilişkiyi tamir edecek bir yöntemdir.
