Bebeklerde Ay Ay Konuşması Gelişimi

Hayatın ilk 3 senesi, beyin gelişip olgunlaşmaya devam ederken, konuşma ve lisan becerilerini öğrenmek açısından yoğun bir dönemdir. Bebekler ve küçük çocuklar için beynin lisanı en iyi şekilde öğrenebileceği kritik dönemler vardır ve bu dönemler lisana doğru şekilde maruz kalınmadan geçerse lisan öğreniminde zorluklar yaşanabilir.

İletişim becerilerinin gelişmesi bebeğimizin ağzından duyduğumuz ilk kelimeden çok daha önce başlar ve yol boyunca yaşanacak herhangi bir konuşma ve/veya lisan problem çocuğun sosyal ve akademik becerilerini, ve davranışını etkileyecektir. Dolayısıyla normal gelişimi bilmek ve çocuğumuzun takip ettiği yol buna uymuyorsa doğru uzmana zamanında danışmak bu problemlerin devam etmesinin ya da daha da büyümesinin önüne geçecektir.

Her çocuğun gelişimi kendine özeldir ve her zaman kitabi bilgiyi birebir takip etmek zorunda değildir. Bununla beraber bu süreç doğal bir gelişim takip eder, yani belli evreleri tamamlamadan çocuklar birden cümleler halinde konuşmaya başlamaz. Aşağıda aylara ayrılmış olan şema bebeğinizin gelişimini takip etmekte size yardımcı olacaktır. Bebeğiniz bu listenin ilerisinde gidebilir veya yaş aralığı olarak sonundan gelebilir.

0-3 Ay Bebeklerde Konuşma Gelişimi

* ses duyunca irkilir
* konuşulduğunda gülümser veya sessizleşir
* annenin sesini tanır
* agular
* farklı ihtiyaçları için farklı şekilde ağlar
* anne babaya gülümser

4-6 Ay Bebeklerde Konuşma Gelişimi

* gözleriyle sesi takip eder
* ses çıkaran oyuncakların farkına varır
* müziğe ilgi gösterir
* güler/kahkaha atar
* heyecanını ve mutsuzluğunu sesli olarak belli eder
* oyun oynarken agular
* babıldama dediğimiz hece tekrarlarına başlar

7 Ay - 1 Yaş Bebeklerde Konuşma Gelişimi

* sesin geldiği yere bakar
* konuşulduğunda dinler
* basit objelerin isimlerini tanır
* basit komutlara/sorulara karşılık vermeye başlar
* hece tekrarları artar ve çeşitlenir
* iletişim için hareketler kullanmaya başlar (ver, bitti, bay bay gibi)
* değişik konuşma seslerini taklit etmeye çalışır
* ilk doğum günü civarı birkaç kelime söylüyor olabilir

İlk 1 Senede Anne Babalar Konuşma Gelişimi İçin Neler Yapabilirler?

Bu dönemde çocuğunuzun duymasını kontrol edin. Geçirilen kulak problemleri ve enfeksiyonlara, özellikle tekrarlıyorlarsa dikkat edin ve ciddiye alın. Bebeğinizle bol bol konuşun. Konuşurken ona bakın. Onun çıkardığı sesleri taklit edin. Banyo/ giyinme/ soyunma/ yemek gibi birlikte yaptığınız rutin aktiviteleri yaptığınız şeyleri anlatarak yerine getirin. Etrafınızda duyduğunuz sesleri taklit edin (araba sesi, uçak sesi, siren sesi, hayvan sesleri gibi). Büyük resimli, basit kitaplar okuyun. Bu hem bebeğin lisan gelişimine katkıda bulunacak, hem de ileriye dönük okuma alışkanlığının temellerini oluşturacaktır.

1-2 Yaş Bebeklerde Konuşma Gelişimi

1-2 yaş döneminde bebekler hareket becerilerinin de artmasıyla daha meraklı, daha araştırmacı olmuşlardır ve öğrenme süreci hızlanır.
* birkaç vücut parçasını gösterebilir
* basit yönergeleri yerine getirir
* basit hikaye/ şarkı/ tekerlemeleri dinler
* kitaptan basit resimleri gösterir
* her geçen ay söylediği kelimelere yenileri eklenir
* basit 2 kelimeyi yan yana getirmeye başlar

1-2 Yaş Arası Anne Babaları Konuşma Gelişimi İçin Neler Yapabilirler?

Birlikte yaptığınız şeyleri konuşarak yapmaya devam edin. Kullandığınız lisan basit ama gramer açısından doğru olsun ki çocuğunuz kolayca taklit edebilsin. Çocuğunuzun kelime dağarcığını genişletmek için bildiği kelimelerden yola çıkın. Örneğin “araba” diyorsa “evet büyük araba” veya “kırmızı araba” diyebilirsiniz. Her gün içinde büyük resimler, kelimeler ve basit cümleler olan kitaplar okumaya devam edin. Bunu mümkün olduğunca interaktif bir hale getirin. Söylediğiniz resimleri çocuğunuz gösterebilir veya onun söylediklerini siz gösterebilirsiniz. Ayrıca resimlerin adlarını söylemesini isteyebilirsiniz. İlk zamanlarda size cevap vermese de sizden duyduğu modellemelerle bir gün size şaşırtacaktır.

2-3 Yaş Çocuklarda Konuşma Gelişimi

2-3 yaş grubundaki çocuğun hem anlaması hem de konuşması son sürat ilerlemeye devam eder.
* 2 adımdan oluşan yönergeleri yerine getirebilir
* daha uzun hikayeleri takip eder
* basit kavramları, zıt anlamları anlar
* 2-3 kelimelik cümleler kurar
* ”neden” diye sorar
* konuşması onu tanıyanlar tarafından çoğu zaman anlaşılır

2-3 Yaş Arası Anne Babalar Konuşma Gelişimi İçin Neler Yapabilir?

Çocuğunuzla onun anlayabileceği seviyede konuşmak, onların söyleyeceklerine ilgi göstermek, günlük rutinin içinde mutlaka seviyesine uygun kitaplar okumaya vakit ayırmak ve tablet/ telefon/ televizyon yerine interaktif ve yaratıcılığını besleyecek oyunlar tercih etmek gelişimlerinin her noktasında konuşma ve lisan becerilerini kamçılayacaktır.

Konuşma Gelişiminde Doğru Bildiğimiz Yanlışlar

Ailemize katılan yeni bir üye hepimiz için yeni mutluluklar, yeni heyecanlar demektir. Yaptığı her şey bizim için son derece kıymetli ve özeldir. Doğal olarak bu süreçte yeni bebeğimize analitik bir gözle yaklaşmayız. Çoğu zaman dikkatimizi çeken şeyleri de konduramayız. Hatta işin içine geniş aile fertleri de dahil olursa “konuşmayan çocuk mu var, nasılsa konuşur” veya “amcası da 3 yaşında konuşmuştu bir şey olmaz” gibi yorumlarla aklımız iyice karışabilir. Her çocuğun aynı hızda gelişmediği, kız çocukların erkek çocuklara göre konuşma ve lisan gelişimi açısından daha becerikli oldukları ve bazı çocukların daha geç açıldıkları doğru olmakla birlikte, bahsettiğim genel gelişim yolunda yaşının gerisinde kalan her çocuğun bir şekilde yaşıtlarını yakalayacağı fikri de doğru değildir. Kimi zaman destek almadan beklemek bu uçurumu derinleştirir. Bazı çocukların yapılandırılmış bir terapi programına ihtiyacı olur. Doğru zamanda bir uzmana danışmak bu gelişim sürecinde olumlu anlamda dramatik farklar yaratabilir.

Anne babaların dikkat etmeleri gereken işaretler nelerdir?

Her şey yolunda ilerliyorsa ancak bebeğiniz geç açılacaksa:

* Konuşma dışındaki alanlarda zorlandığına dair bir işaret yoktur. Duysal, duygusal ve oyun gelişimi normal seyreder.
* Anlaması konuşmasından daha iyidir.
* iletişim kurmaya çabalar ve bunun için vücut dili, el hareketleri kullanır. Anlatmaya çalıştığı şey net bir şekilde anlaşılır.
* Sosyal becerileri kuvvetlidir. Utangaç değildir. İnteraktiftir.
* Kelime olarak repertuarına eklediklerini bir süre sonar kaybetmez. Öğrendiği kelimeleri unutmaz.
* Gelişim anlamında uzun duraklama süreçleri yaşamaz.
* Basit telaffuz hataları olsa da, kabaca 2 yaşında söylediklerinin yarısı, 3 yaşında %75’i, 4 yaşından ise tamamı anlaşılır.

Çocuğumuzun erken dönemde konuşma ve lisan alanında alacağı destek uzun vadede okuma, yazma, okul başarısı ve kişisel ilişkilerinde daha başarılı olmalarına yardımcı olacaktır.

ÇocukluDünya Editörünün mesajı: Çocuklarda dil ve konuşma gelişimi çocuğun dili etkili bir biçimde kullanarak etrafındaki insanlarla iletişim kurabilmesi anlamına gelir. 2 ay civarında bebekler refleks olarak tek tek harfleri söylerler. 4 ay civarında artık harfleri birleştirme yavaş yavaş başlar ve söyleyebildiği sesleri tekrarlar. Bu döneme kadarki gelişmeler refleksi gelişme olarak görülebilir. 5 ay civarında artık bebek istemli bir şekilde ses çıkarmaya başlar ve seslerin %60’ını çıkarabilir hale gelir.

8 ay civarında dil gelişimi artır iyice belirginleşir. Konuşulanların anlamını anlamaya ve algılamaya başlarlar. Bu sebeple de söylenenlere ufak ufak tepki gösterirler. Artık ses tonlarını değiştirmeye başlarlar ve mimikleri de anlam kazanır. 12 ay civarında ilk kelimeyi söylemeleri beklenir. Artık kendi isimlerini öğrenirler ve basit yönergelere uymaya başlarlar. 18 ve 24 ay arasında ise 2 3 kelimelik basit cümleler kullanmaya başlarlar, basit sorulara cevap verebilirler.