Bir Çocuk Neden Değersiz Hisseder?
Bir Çocuk Neden Değersiz Hisseder?
Değersizlik daha bebekken temellerinin atıldığı bir duygudur. Bu sebeple bebeklikten itibaren çocuğun psikolojik açıdan yetiştirilmesine dikkat edilmesi gerekmektedir.
Bebeklik Döneminde Değersizlik Oluşumu
Henüz bebeklik dönemindeyken oluşabilen bir duygu olan değersizlik, çocuklar büyüyüp yetişkin olduklarında da kendisini gösterir. Bebekken bakım veren kişi tarafından değer gördüğünü hissetmeyen bebekler bunu yetişkinliklerine yansıtabilir. Basit gibi görünen ve günlük hayatın içinde olan pek çok durum bebeğin değersizlik yaşamasına neden olabilir. Örneğin, bebek ağladığında onun duygularını gördüğünüzü söylememek, tüm ihtiyaçları karşılanmasına rağmen ağlayan bebeklere rahatlaması için ağlamasına izin verilmemesi gibi durumlar bebeğin değersiz hissetmesine sebep olabilir.
Çocukluk Döneminde Değersizlik Oluşumu
Çocukluk döneminde de bebeklik dönemine benzer olarak çocuğun duygularının görmezden gelinmesi, ihtiyaçlarının görülmemesi veya karşılanmaması, isteklerinin göz ardı edilmesi gibi durumlar değersizlik duygusunun oluşmasına sebebiyet verebilir. Duygularının görmezden gelindiğini hisseden çocuk, o zaman benim ne hissettiğimin bir önemi ve değeri yok gibi düşünebilir. İhtiyaçlarının ve isteklerinin karşılanmadığını gören bir çocuk ise benzer olarak demek ki benim ihtiyaçlarım ve isteklerim önemli değil olarak düşünebilir.
Değersizlik Hisseden Çocuk Belirtileri
Değersizlik yaşayan çocukların birçoğunda aşağıdaki belirtiler görülebilir ancak çocuğunuz bu belirtileri gösteriyor diye kesinlikle değersizlik duygusu içindedir demek doğru değildir:
- Öfkelenme
- Agresif davranma
- Ä°steklerini belli etmeme
- İhtiyaçlarını söylememe
- Duygularını göstermeme
- Sık sık ağlama
- Kaygılanma
- İçe kapanma
- Depresyon
Değersizlik Özgüven Eksikliğine Neden Olur Mu?
Bebeklik ve çocukluk döneminde isteklerinin ve ihtiyaçlarının görmezden gelindiği çocuklar değersizlik hissedebilir. Benzer şekilde duygularına yeteri kadar önem verilmediğini fark eden çocuk da değersizlik yaşayabilir. Çocuk, ben bu dünyada yeteri kadar değerli değilim düşüncesine sahip olabilir. Bu değersizlik yaşama durumunun uzun süre ve tekrarlayıcı bir biçimde olması bir süre sonra çocukta özgüven eksikliğine neden olabilir. Kendine güveni olmayan, yapabileceğine inanmayan, başarısız olacağını düşünen, eksik yapacağına inanan ve beceremeyeceği hissiyatına kapılan çocuklar olarak büyüyebilirler. Bu durum çocuklukta önlemleri alınmazsa çoğunlukla yetişkinlikte de kendisini benzer şekilde gösterir.
Değersizlik Duygusu ile Nasıl Baş Edilir?
Bebeğin veya çocuğun değersizlik duygusuyla büyümemesi ve yetişkinlikte de kendisini değersiz hissetmemesi için ailelerin yapabileceği bazı yöntemler bulunmaktadır:
- Çocuğunuz hangi yaşta olursa olsun duygularını gördüğünüzü belli edebilirsiniz.
- Duygularını gördüğünüzü söyledikten sonra çocuk zorlanıyorsa yardımcı olmamı istediğin bir konu var mı diye sorabilirsiniz.
- İsteklerini ve ihtiyaçlarını görmelisiniz.
- Hem biyolojik hem de psikolojik ihtiyaçlarını karşılamalısınız.
- Kurallar çerçevesinde çocuğun isteklerini karşılamanız gerekir.
- Çocuğu görmezden gelmemelisiniz.
- KonuÅŸmak istediÄŸinde dinlemelisiniz.
- Bol bol oyunlar oynamalısınız.
- Oyunların bazılarını çocuğun kendisinin tamamen özgürce şekillendirmesine izin vermelisiniz.
Bunun gibi yöntemleri deniyor olmanıza rağmen çocuğunuzda değersizlik hissinin kaybolmadığını ve oluştuğunu düşünüyorsanız bir çocuk psikoloğundan destek alabilirsiniz.