İlgili Bir Baba Olmanın Pratik Yolları
İlgili bir Baba Olmanın Yolları
İyi ve ilgili bir baba olmak için bilinmesi gerekenler.
Yakın bir zamanda Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) tarafından “Türkiye’de
İlgili Babalık ve Belirleyicileri” üzerine hazırlanmış özel bir araştırma
raporu sunuldu. Bu araştırmanın bir bölümü; 51 ilden 3235 baba ile yapılan
anketlere dayanıyor. “İlgili babalık”, babanın çocuğun bakım ve gelişiminde
sorumluluk üstlendiği, çocuğun gelişimi için ortam ve
fırsat sağladığı, çocukla karşılıklı ve yakın ilişki kurduğu, çocukla vakit
geçirdiği, çocuğu dinlediği, çocukla ilişkisinde ve çocuğun
desteklenmesinde etkin yöntemler kullandığı babalık olarak tanımlanmakta.
Özellikle çocuğun gelişimi için çok hızlı olduğu 0-3
yaşları arasında, babaların çocuk bakımına katılması ve çocukla yakın
ilişki kurması çocuk gelişimi açısından oldukça
önemlidir.
Winnicott “yeterince iyi anne” (good enough mother) kavramıyla, annesinin
yüzüne bakan bir bebeğin orada kendini gördüğü, kendini bulduğu bir anneden
bahsetmiştir. Aslında “yeterince iyi bir baba” kavramı için de aynı
çekirdek öğe işlev görür. Biliyoruz ki hem ebeveynin, hem de çocukların
duygu, düşünce ve yaşam enerjisini canlandıran arzularda ortak paydalarda
buluşabilmeleri çok büyük bir şanstır. Aile ortamında bireylerin algısal
yapısı, dikkat fonksiyonları, ilişkiye bağlılık durumları, empati
yetenekleri, duygularının farkına varma ve düzenleyebilme becerileri her
daim etkileşim içindedir.
Babanın Çocuğu Üzerindeki Sorumlulukları Nelerdir?
Baba ve çocuk ilişkisinde; bakım, kontrol, yakınlık alanlarında neler yaşandığı önemlidir. Bakım alanında; çocuğun beslenmesi, temizlenmesi, doktora götürme, aşı takibi, okul, kurs, ders süreçlerine aktif katılım ve desteğine bakılır. Kontrol alanında, babanın uygun yöntemlerle kural ve sınırları oluşturması, olumlu davranış kazandırma becerileri gözetilir. Yakınlık alanında ise çocuğunun duygularına önem verme, oyun oynama, babanın çocuğuyla geçirdiği zamandan aldığı zevk değerlendirilir. AÇEV’in yaptığı araştırmada evde çocuklarıyla televizyon izleyerek vakit geçiren babaların oranı %78.5, hatta 4-10 yaş çocuklar için bu oran %86’ya kadar çıkmıştır. Çocuğuyla birlikte kurmaca oyunlar oynayan babaların oranı ise yalnızca %43 olarak bulunmuştur.Babaların çocuklarıyla TV izleme (en sık yapılan faaliyet) dışında evde yaptıkları diğer etkinlikler sırasıyla; sohbet etme (%73), üzüldüğü ve sevindiği konularla ilgili konuşma (%59), birlikte kitap okuma, birlikte geçirilecek zamana dair planlama yapma (%50.8), masal-hikaye anlatma (%50), el becerilerine dayanan etkinlikler yapma (%48), evcilik, doktorculuk gibi kurmaca oyunlar oynama (%42), birlikte kitap okuma (%39), bilgisayar oyunu oynama (%37), dama satranç gibi zeka oyunları oynamak (%32) olarak saptanmış.
Ev işlerinde annelerin yükünü hafifletmek için babaların üzerine düşenleri
anlatan Psikoloji Dr. Phil. R. Meltem Kavcar Sırmalı’nın “Anneler Babaları Yaz İçin İşe Dahil Etmeliler” yazısını okumanızı tavsiye ederiz.
Sonuçta çocuğunuzla ilgili olmak; çocuğunuzun doğuştan getirdiği
özelliklerini kavramanıza ve zorlandığı alanlarda kapsama ve yol
göstericiliğinize olanak sağlar. Ebeveynleriyle güvenli bağlanmayı hisseden
çocuklarda empati ve duygularını düzenlemenin doğal olarak daha sağlıklı
gelişeceğini akılda tutmak motive edici olacaktır.
ÇocukluDünya Editörünün mesajı: Anneliğin önemi çocuk gelişiminde sık sık vurgulanmaktadır. Bebeği taşıma ve sonrasında emzirme dönemi sebebi ile anne ve çocuk arasında yoğun bir bağ oluşmakta ve devamında annenin tavırları çocuğun gelişimini ciddi oranda etkilemektedir. Bu etkiler birçok uzman tarafından kaleme alınmış, çocuk psikolojisinde annenin yeri üzerine birçok araştırma yapılmıştır.
Aynı oranda önemli olan ve çocuğun gelişiminde ciddi katkılar sağlayan baba figürü ise yeterince araştırılmamıştır. Son zamanlarda yapılan araştırmalar çocukların karakter gelişiminde babalarının ve babaları ile olan ilişkilerinin rolünün önemini ortaya koymaya başlamıştır. Bu doğrultuda iyi anne özellikleri gibi iyi baba özellikleri nasıl olmalıdır başlıklı yazıların sayısında artış görülmektedir.