Çocuklara Sınır Koymak

Kurallar çocuğun sağlıklı gelişimi için gereklidir. Kurallar, çocuğa sorumluluk kazandırdığı gibi onu güvende de tutar. Kural koymak çocuk gelişimi için son derece önemli olduğundan, dikkatle ele alınması gereken bir konudur.

Çocuklara kural koyarken dikkat edilmesi gerekenler:

● İlk olarak, çocuğa koyduğunuz kuralın nedenini açıklamak oldukça önemli bir noktadır, örneğin, çocuğunuzun bir video oyununu neden oynamasına izin vermediğinizi açıklayın, şöyle diyebilirsiniz: “Bu oyunun senin yaşındaki çocuklara hitap ettiğini düşünmüyorum, bu nedenle bu oyunu oynamanı istemiyorum.”

● Çocuğa kural koyma yaşı göz önünde bulundurulmalıdır. 3 yaşındaki çocuğa nasıl davranmalıyım? 3 yaşındaki çocuk 6 kuraldan fazlasını hatırlayamaz. Aynı zamanda çocuğun yaşı ilerledikçe kurallar üzerinde tekrar düzenlemeler yapmak gerekir.

● Kural koyarken çocuğun korkutulmamasına özen gösterilmelidir. “Kolluk takmazsan boğulursun.” gibi bir cümle çocuğu korkutur. Onun yerine “Kolluklar senin su yüzeyinde daha kolay bir şekilde kalıp hareket edebilmen için sana yardımcı olur.” gibi daha açıklayıcı cümleler, tercih edilmelidir.

● Kurallar çiğnendiği takdirde, sonuçları olmalıdır. Kural çiğnendiği zaman çocuğunuzu bir kere uyarın, eğer kuralı çiğnemeye devam ediyorsa, bu davranışına karşılık bir sonuçla karşılaşsın. Çocuk, bir sonraki sefer, sonuçları olan bu kuralı çiğnememeye özen gösterecektir.

● Kuralları ve sonuçlarını uygulamakta tutarlı olmalısınız yoksa kurallar çok kolay bir şekilde çiğnenebilir. Kurallar ve sonuçlarını uygularsanız çocuk bir süre sonra koyduğunuz bu kuralları içselleştirir, dışarda veya başkasının evinde de aynı kuralları devam ettirir.

● Kurallar çiğnendiğinde, çocuğun davranışı ile kişiliğini birleştirmemek de çok önemlidir. “Sen yaramazsın.” “Sen kötü bir çocuksun.” gibi cümleler çocuğun özgüvenine zarar verir, bunun yerine davranış üzerinden gidilerek: “Bu yaptığın davranışı uygun bulmuyorum, lütfen bir daha tekrarlama.” gibi cümlelerle çocuğun kendisinin değil, davranışının doğru olmadığını belirtmiş olursunuz. Böylece çocuğun öz benliği zedelenmez. “Böyle yaparsan küserim.” gibi cümleler de kullanılmamalıdır, çünkü çocuk bu durumda yanlış bir şey yaptığı takdirde sevdiği kişiyi kaybedeceğini düşünür, bu da çocukta büyük bir psikolojik baskı yaratır.

● Kurallara güzel bir şekilde uyulduğu taktirde, bunu ödüllendirebilirsiniz böylece kurallara uymayı pekiştirmiş olursunuz. Yalnız, bu ödüllerin maddi olmamasına özen göstermelisiniz. Ödüller basit şeyler olmalıdır, örneğin, güzel bir sözle takdir etme, yapması gerekeni çabuk bitirdiği için kalan zamanda parka gitme vs. olabilir.

Çocuklara kural koymak neden önemlidir?

Kural koymak çocuğun sorumluluk hissinin gelişmesi için oldukça önemlidir. Örneğin, oynadığı oyuncakları, oyunu bitince toplama kuralını yerine getiren bir çocuk aynı zamanda bir sorumluluk da almış olur ve bu küçük sorumluluklar ileride alacağı daha büyük sorumluklar için önayak olur, örneğin akademik sorumluluklar gibi.

Çocuğa kurallar nasıl öğretilir?

Kural koymak çocuğun kendisinin ve başkalarının sınırlarını tanıması açısından da önemlidir: Örneğin, ağabeyi veya ablası ders çalışırken odasına girip rahatsız etmemek başkasının sınırına uyduğunu gösterir. Kurallar aynı zamanda çocuğu güvende tutmaktadır, dışarda arkadaşlarıyla oynarken yabancılarla konuşmaması gerektiğini bilen çocuk tehlikelere karşı korunmuş olur.