Gebelikte Karın Ağrısı

Gebelikte karın ağrısı, gebeliğin hemen her döneminde görülebilen ve genelde zararsız bir durumdur. Gebelik haftasına, ağrının yerine ve eşlik eden bulgulara göre değerlendirilmesi gerekir. Karın ağrısı, gebeliğin kendisine bağlı oluşmuş normal kabul edilebilen bir durum olabileceği gibi gebeliğe bağlı gelişen hastalıklara ve hatta diğer karın içi organlara ait hastalıklara bağlı da olabilir.

Gebelikte Karın Ağrısı Sebepleri Nelerdir?

Gebeliğe Bağlı Normal Durumlar

• Rahmi yerinde tutan baÄŸların rahmin büyümesine baÄŸlı olarak gerilmesi sonucunda özellikle kasıklarda aÄŸrı hissedilir. Tek ya da çift taraflı olabilir. Sıklıkla gebeliÄŸin erken dönemlerinde ani hareketle ortaya çıkar.
• Kabızlık gebelikte hormonlara baÄŸlı bağırsak aktivitesinin azalmasına baÄŸlı olarak geliÅŸir. GebeliÄŸin ilerleyen haftalarında bebek ve bebeÄŸin eÅŸinin (plasentanın) büyümesi, bebeÄŸin suyunun artması sonucunda karın içinde rahmin kapladığı yerin artmasına baÄŸlı olarak bağırsaklara bası artar ve bağırsak hareketleri yavaÅŸlar. Gebelikte kullanılan demir ilaçları da kabızlığa neden olabilir. Bol su tüketimi ve beslenmede lifli gıdalara yer verilmesi ile çözülmemesi durumunda doktora baÅŸvurulmalıdır.
• Mide yanması da tıpkı kabızlığın sebebi olan hormonal deÄŸiÅŸiklikler ve rahmin büyüyüp mideye baskı yapması sonucunda görülür. Beslenmede asitli gıdaların, çay ve kahve tüketiminin azaltılması oldukça etkilidir. Oturma ve uyku sırasında sol yana dönük pozisyon da ÅŸikayetlerin azalmasına yardımcı olur.
• Rahimdeki büyümeye baÄŸlı oluÅŸan sinir sıkışmaları sonucunda özellikle kasıklarda ve bacaklarda karıncalanma, iÄŸnelenme hisleri de aÄŸrı olarak tariflenebilmektedir.
• Braxton Hicks kasılmaları halk arasında ‘’yalancı sancı’’ olarak bilinen sancılardır. GebeliÄŸin 24. haftasından itibaren görülmeye baÅŸlamakla beraber gebeliÄŸin son 3 ayında artar. Gerçek doÄŸum sancılarından farkı aÄŸrının düzensiz aralıklara sahip olması ve belirgin olarak üst-orta karında hissedilmesidir. Dinlenme, sıvı alımı ve pozisyon deÄŸiÅŸikliÄŸi ile genelde rahatlama saÄŸlanır. Gerçek doÄŸum sancıları ise düzenli aralıklarla hissedilir. AÄŸrılar arası zaman giderek kısalır. AÄŸrı sırt, bel ve alt karında hissedilir ve dinlenmekle aÄŸrılar azalmaz.

Gebelikte karın ağrısı yukarıda saydığımız gibi çoğunlukla zararsız bir şikayet iken bazen hayati öneme sahip bir sorunun belirtisi de olabilir.

Gebeliğe Bağlı Bir Sorunun Belirtisi Olabilecek Durumlar

• Gebelik kaybı (düşük) durumunda ÅŸiddetli kasık aÄŸrısına kanama, parça düşürme de eÅŸlik eder. Düşük, gebeliklerin %15-20’sinde görülür. Bunlara henüz tespit edilmeden kaybedilen (biyokimyasal) gebelikler de dahil edildiÄŸinde bu oran %50-60’ları bulmaktadır. Annelerin en büyük endiÅŸesi ‘’Ben yanlış bir ÅŸey mi yaptım?’’ düşüncesidir ancak özellikle ilk 13 haftada gerçekleÅŸen yani erken gebelik kayıplarının yaklaşık %60’ı bebeÄŸe ait kromozomal (genetik) bozukluÄŸa baÄŸlıdır. Kısacası bu endiÅŸe yersizdir. Kramp tarzındaki karın aÄŸrısı, kahverengiden kırmızıya kadar deÄŸiÅŸen kanama varlığında mutlaka doktora baÅŸvurulmalıdır. Düşük tehlikesi varlığında istirahat, bol sıvı tüketimi önemlidir.
• Dış gebelik döllenmiÅŸ bir yumurtanın rahim içine deÄŸil baÅŸka bir yere yerleÅŸmesidir. En sık fallop tüplerine yerleÅŸir (%90-95). Åžiddetli karın aÄŸrısı ve kanama görülür. Gebeliklerin yaklaşık %1’inde görülür. Ä°lk 3 ayda yaÅŸanan anne ölümlerinin en sık sebebidir. SaÄŸlıklı bir gebelik ile aynı bulguları vererek baÅŸlar ancak gebeliÄŸin büyüyüp tutunduÄŸu yerin gerilip yırtılmasına baÄŸlı iç kanama gerçekleÅŸebilir. Erken tanı çok önemlidir. Erken tanı saÄŸlanabilmesi için adet rötarı gerçekleÅŸtikten sonra kadın doÄŸum uzmanına ilk kontrol için baÅŸvuru yapılması gerekmektedir.
• Ä°drar yolu enfeksiyonu kasıklarda aÄŸrı ve idrar yaparken yanma ÅŸeklinde kendini gösterir. Gebelik boyunca rahmin büyümesine baÄŸlı olarak idrar yollarındaki baskı artar bu da idrarın tam boÅŸaltılamamasına ve sonuçta enfeksiyona neden olur. Gebelikte mutlaka tam idrar tetkiki ve idrar kültürü testi verilmelidir. Herhangi bir yakınması olmayan gebelerin %10’unda kültürde bakteri üremesi saptanmaktadır. Bu durum bebekte geliÅŸme geriliÄŸine ve düşük doÄŸum ağırlığına sebep olmaktadır. Gebelikte ilk kontrolde ve son 3 aylık dönemde mutlaka tam idrar tetkiki ve idrar kültürü verilmelidir. Enfeksiyon saptanması durumunda tedavi gerekir.
• Erken doÄŸum aÄŸrılar ile birlikte rahim aÄŸzının açılması ve soncunda bebeÄŸin 37. haftadan önce dünyaya gelmesidir. DoÄŸum sancılarının baÅŸlaması erken doÄŸum tehdidi olarak adlandırılır. Tüm doÄŸumların yaklaşık %10’unda görülür. Tıp dünyasındaki tüm geliÅŸmelere raÄŸmen doÄŸumun nasıl baÅŸladığı sadece teorilerden ibarettir. DoÄŸumun erken baÅŸlamasının birçok sebebi olabileceÄŸi gibi en ön planda enfeksiyonlar vardır. ÇoÄŸul gebelikler, bebeÄŸin suyunun fazla olması, rahim anomalileri, myomlar, kansızlık, bebeÄŸin eÅŸinin yerinden ayrılması, gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) ve sigara kullanımı da erken doÄŸum nedenlerindendir.
• Gebelik zehirlenmesi (preeklampsi) gebelikte tansiyon yüksekliÄŸi, idrarda protein kaybı, mide ve karaciÄŸer etrafında aÄŸrı yapar. GebeliÄŸin acil durumlarındandır ve tansiyon yüksekliÄŸi, baÅŸ aÄŸrısı, mide aÄŸrısı olması durumunda hızlıca hastaneye baÅŸvurulması gerekmektedir.
• Gebelikte karın aÄŸrısının diÄŸer bir nedeni de myomlardır. Gebelik sırasında rahmin hızla büyümesi sonucunda myomun kanlanması azalır buna baÄŸlı olarak myoma ulaÅŸan oksijen ve besin maddelerinde azalma olur ve sonuçta myomda dejenerasyon (bozulma) baÅŸlar. AÄŸrıya sebep olan da bu dejenerasyondur. Ä°stirahat, bol sıvı alımı aÄŸrıların azalmasında faydalı olur. Myomu olan gebelerin aklında 2 soru vardır;

Myom BebeÄŸe Zarar Verir Mi?

Büyük ihtimalle hayır. Kanama ve ağrı şikayetleri olsa dahi bebeğin bundan etkilenme olasılığı son derece düşüktür. Bebeğe bir zararı olmamakla birlikte yine myomun büyüklük ve yerleşim yerine bağlı olarak erken doğum riski artabilir, normal doğumun gerçekleşmesine engel bir yerde olabilir ve çok nadiren bebeğin eşinin (plasentanın) erken ayrılmasına neden olabilir.

Sezaryen Doğum Esnasında Myomlar Çıkarılabilir Mi?

Bu sorunun cevabı da oldukça tartışmalıdır. Gebeliğe bağlı rahmin kanlanması fazladır ve myomun alınmasına bağlı olarak durdurulamaz bir kanama meydana gelebilir. Ancak myom yerleşim yeri çok derin değil, myomlar sezaryen ile aynı kesi hattından çıkartılabilecek ise ya da dışarıya doğru büyümüş subseröz myomlar varsa sezaryen sırasında myomektomi yapılabilir.

Gebeliğe bağlı olmayan karın ağrısı nedenleri de vardır. En sık karşılaşılanlar apandisit, böbrek taşı ve safra kesesi taşıdır.

Gebelikte Karın Ağrısında Hangi Durumlarda Hastaneye Başvurulmalı?

• Karın aÄŸrısı aniden baÅŸladıysa
• Ä°stirahat ve sıvı tüketimi ile azalmıyorsa
• Vajinal kanama
• Vajinal akıntı
• Ä°drar yaparken yanma
• Bulantı kusma
• Tansiyon yüksekliÄŸi
• Su geliÅŸi var ise mutlaka hızla doktora baÅŸvurulmalıdır.