Aşılama Yöntemi

Çocuk isteÄŸi ile baÅŸvuran, bir yıl boyunca korunmasız iliÅŸki olmasına raÄŸmen gebelik elde edememiÅŸ çiftlerde tıbbi araÅŸtırmalara baÅŸlanır. 35 yaÅŸ üzerinde olan kadınlarda korunmasız iliÅŸki süresi 6 ay kabul edilir. Yapılan deÄŸerlendirmeler ve tetkikler sonrasında sorunun ne olduÄŸu tespit edilip tedavi aÅŸamasına geçilir. Bazı çiftlerin hangi tedavilerin uygulanacağı ve bu tedavilerin baÅŸarıları konusunda endiÅŸeleri olabilir. Yumurtlama tedavisi, aşılama veya tüp bebek tedavisi ile mi daha fazla gebelik ÅŸansının olacağı ve bu tedavilerin uygulanma yöntemleri merak edilir.

Aşılama Yöntemi Nedir?

Aşılama tedavisi kısırlığı olan çiftlerde sık kullanılan yöntemlerden biridir. Kadının yumurtasının sperm ile birleÅŸerek doÄŸal yollardan gebe kalmasına yardımcı olur. Aşılama sayesinde yumurta ile sperm kadının kendi fallop tüplerinde döllenir ve gebelik oluÅŸma ÅŸansı artırılır.

Aşılama Tedavisi Kimlere Uygulanır?

• Yapılan tüm tetkiklere raÄŸmen sebebi bilinemeyen (Açıklanamayan) kısırlık durumlarında,
• Kadın veya erkeÄŸe ait bazı durumlar nedeni ile normal cinsel iliÅŸki gerçekleÅŸemiyorsa (Erkekte cinsel iktidarsızlık, ağır hipospadias, meninin geri akımı veya vajinismus),
• Sperm sayısı, hareketliliÄŸi veya yapısal olarak normal sperm miktarı düÅŸük olan erkeklerde,
• Kanser veya baÅŸka hastalıklar nedeni ile sperm dondurulmuÅŸsa,
• Kadında tek tüpün kapalı ise,
• Endometriosis hastalığı,
• Yumurtlama bozuklukları varsa aşılama yöntemi uygulanır.

Aşılama İşlemi Nasıl Yapılır?

Kadının yumurtasının döllenmeye hazır olduÄŸu bir zamanda laboratuvarda yıkama yöntemi ile hazırlanmış olan spermler ince bir kateter yardımı ile rahmin içine bırakılır. AÄŸrı vermeyen ve kolay uygulanan bir kısırlık tedavisi yöntemidir.

Aşılama tedavisinde yumurta ile sperm doÄŸru zamanda bir araya getirilerek gebelik saÄŸlanır. Vajinal asidite ve rahim aÄŸzındaki mukus problemleri by-pass edilerek laboratuvarda yıkama yöntemi ile hazırlanan iyi ve hareketli spermler yumurta yakınına vererek yumurtanın döllenmesi kolaylaÅŸtırılır.

Aşılama Öncesi Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Aşılama tedavisine baÅŸlamadan önce anne ve baba adaylarının gebelik ÅŸanslarının artması, gebelik sürecinde herhangi bir saÄŸlık sorunu yaÅŸanmaması ve bebeÄŸin saÄŸlıklı olarak doÄŸması için tıbbi kontrollerini yapılmaları ve psikolojik ve fizyolojik olarak saÄŸlıklı bir ÅŸekilde tedavilerine baÅŸlamaları uygun olur.

Anne ve baba adaylarının saÄŸlık öyküsünün alınması, varsa mevcut hastalıkların tedavisi, eksik vitamin ve minerallerin takviye yolu ile tamamlanması aşılama yöntemi ile gebe kalma ÅŸansını artıracağı gibi gebelik sürecinin de çok daha huzurlu ve konforlu geçmesini saÄŸlayacaktır.

Aşılama tedavisi öncesinde ideal kilolarının üzerinde olan kadınların kilo vermeleri, çok zayıf olanların kilo alarak ideal kilolarına ulaÅŸmaları gebelik ÅŸanslarını artıracağı gibi gebeliklerinde de kiloya baÄŸlı problemlerin ortaya çıkmasına engel olacaktır.

Aşılama tedavisi öncesinde alkol, sigara veya uyuÅŸturucu bağımlılığı varsa bu bağımlılıklardan kurtulmaları gerekmektedir. Çay, kahve, çikolata ve benzeri kafein içeren maddelerin çok az miktarlarda tüketilmesi önerilir.

Gebelik planlarken en az 3 ay öncesinden bir folik asit takviyesi alınmalıdır. Folik asit bebeÄŸin beyin omurilik sisteminde anomali olasılığını azaltmaktadır.

Aşılama Ä°çin Gerekli Tetkikler

• Aşılama yönteminin uygulanabilmesi için kadının en az bir tüpünün açık olması gerekmektedir. Bu nedenle ilaçlı rahim filmi (HSG-histerosalpingografi) yapılır.
• Son aylarda yapılan sperm testinde sayı, hareketlilik ve normal yapıda sperm oranının normale göre çok fazla azalmamış olması tercih edilir. Sperm testinin ileri derecede bozuk olması durumunda tüp bebek tedavisi uygulanır.
• 37 yaÅŸ üzerinde olan kadınlarda veya muayene ve ultrason sonrasında ÅŸüphe duyulursa yumurtalık rezerv testleri (AMH, FSH, E2) yapılır.
• Jinekolojik muayene yapılır sonrasında bazı kan testleri yapılabilir.
• Aşılama yapılmadan önce fazla kilolu olan kadınların kilo vermesi veya çok zayıf kadınların kilo alarak ideal kilolarına ulaÅŸmaları tedavi baÅŸarısını artırabilir ve hamilelik döneminde yaÅŸanabilecek komplikasyonları önlemede yardımcı olur.

Aşılama Tedavisinin Aşamaları Nelerdir?

4 aÅŸamadan oluÅŸur:

1. Yumurta geliÅŸimi takibi: Kadının doÄŸal yumurtasının büyümesi takip edilir veya klomifen sitrat veya Letrozol hapları veya günlük yapılan yumurta geliÅŸtirici gonadotropin iÄŸneleri ile yumurtalar büyütülüp olgunlaÅŸtırılır.
2. Çatlatma iÄŸnesi: Human Chorionic Gonadotrophin (hCG) iÄŸnesi ile yumurtalar çatlatılır.
3. Aşılama aÅŸaması: Çatlatma iÄŸnesi yapıldıktan 35-36 saat sonra sperm örneÄŸi alınıp laboratuvarda yıkanıp içindeki prostoglandin ve semen proteinleri gibi olası allerjenler uzaklaÅŸtırılır. Ä°nce bir katater yardımı ile rahim aÄŸzından geçilip rahmin üst-iç kısmına enjekte edilir.
4. Gebelik testi: Aşılamadan yaklaşık 14 gün sonra merakla beklenen gebelik testi ile sonucun öÄŸrenilme aÅŸamasına gelinir. Test pozitifse anne karnındaki bebeÄŸin tam olarak görülebilmesi için aşılamadan 20 gün sonra ultrason yapılır.

Aşılama Tedavisi Kaç Gün Sürer?

Aşılama yumurtlama zamanında yapıldığı için ister doÄŸal olarak kendi yumurtasının geliÅŸtiÄŸi dönemde olsun isterse ilaçlarla yumurta geliÅŸimi uyarılarak aşılama yapılsın yumurtanın büyümesinin ultrason ile takibi gerekir.

Adet kanamasının ilk gününden sayılmaya baÅŸlandığında 12-16. Günler arasında yumurta döllenmeye hazır olacak ÅŸekilde büyümüÅŸ olur. Çatlatma iÄŸnesi yapıldıktan yaklaşık 35-36 saat sonra aşılama uygulanır. Aşılama süreci bu ÅŸekilde yaklaşık 12-16 gün arasında deÄŸiÅŸebilir.

Aşılama Nasıl Uygulanır?

Aşılama iÅŸleminde laboratuvarda hazırlanmış yaklaşık 0.5 ml hacimdeki sperm yavaÅŸça rahim aÄŸzından ince bir kataterle geçilerek rahim boÅŸluÄŸuna bırakılır. Aşılama iÅŸlemi aÄŸrısız, ayaktan yapılan bir iÅŸlemdir, hastaneye yatış gerektirmez.

Tüp Bebek ile Aşılama Arasındaki Fark Nedir?

Aşılamada rahim içine tüp bebekte yapıldığı gibi döllenmiÅŸ yumurta (embriyo) yerine doÄŸrudan spermler verilir. Bu ÅŸekilde, döllenmenin kadın vücudu içinde tüplerde doÄŸal yollardan gerçekleÅŸmesi beklenir.

Tüp bebek yönteminde ise kadın vücudunda üretilen yumurta hücrelerinin vücut dışına alınarak erkeÄŸin spermi ile laboratuvar ortamında döllenmesi ve elde edilen döllenmiÅŸ yumurta olan embriyonun kadın rahmi içine geri verilmesi (embryo transferi) ile gerçekleÅŸir.

Aşılamada Sperm ÖrneÄŸi Nasıl Alınır?

Sperm örneÄŸi almak için ayrılmış özel alanlar kullanılır. Cinsel perhiz süresi 2 günden az 5 günden uzun olmamalıdır. Sperm verme yöntemi olarak mastürbasyon tercih edilir. Mastürbasyon sırasında spermin yapısının bozulmasına sebep olabilecek olan kayganlaÅŸtırıcı kullanılmamalıdır. Ä°ÅŸlem öncesinde hasta ellerini ve penisini yıkayıp temizlemiÅŸ ve kurulamış olmalı ve alınan örnek temiz steril bir kabın içine bırakılmalıdır.

Aşılamadan Sonra Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

Aşılama sonrası normal günlük hayata devam edilebilir. Cinsel iliÅŸki kısıtlaması yoktur, banyo yapılabilir. SaÄŸlıklı ve düzgün beslenme, sigara, alkol, aşırı fiziksel aktivite ve stresten uzak durulması gebelik ÅŸansını artıracağı gibi anne adaylarının gebeliklerinde problem yaÅŸama riskini de azaltır.