Değerler Çocuklara Nasıl Kazandırılır?

İnsan gelişimi ve öğrenmesi konusunda ortaya atılan ve kabul gören yeni kuramlar, değişen toplumsal yapılar ve insan tipi modelleri, günümüzün teknoloji ile sarılmış, bireyi geçmişe göre daha fazla önemseyen dünyasında, yerel ulusal ve evrensel değerlerin kazandırılması büyük önem taşımaktadır.

Değerler Eğitimi Nedir?

Çocuk gelişiminde değerler eğitimi içinde pek çok konu yer alabilir.

Bunlar arasında saymamız gerekirse;

Bir yandan birey olarak kendini gerçekleştirebilmek için gerekli olan motivasyon, inisiyatif, sağ duyu, sebat, şefkat, çaba, problem çözme, vb. değerler,

Diğer taraftan nitelikli bir toplumsal yaşam için gerekl i olan iş birliği, paylaşma, empati, farklılıklara saygılı olma, hoşgörü gibi insan hakları ve demokrasiyle bağdaşan değerlerin kazandırılması öne çıkmaktadır.

Bunların yanı sıra aile sevgisi, vatan sevgisi, doğa sevgisi gibi bireyin gelecek için belirleyeceği hedeflerine temel oluşturacak kavramların da erken yaşta tanıtılması, kazandırılması, yaşadığı topluma ait kültürün yeni kuşaklara aktarılabilmesi, günümüzün giderek küreselleşen dünyasında önemi her geçen gün artan bir konudur.

Okul Öncesi Değerler Eğitimi

Bu konuların erken yaşta somut örnekler ve yaşantılar yolu ile benimsetilmesinde, çocuğun içinde yer alabileceği, eğlenebileceği ortam ve etkinlikler yaratmak son derece önemlidir. Bu açıdan özellikle bayramlarda aile büyüklerine yapılan ziyaretler, bayram için alınan yeni giysiler, yapılan hazırlıklar, 23 Nisan, 29 Ekim gibi ülke için önemli özel günlerde çocuklarla yapılan konuşmalar, yapılan kutlamalar, çocukların da yer alabileceği etkinlikler, ileride bugünlerin anlamının ve değerinin kavranmasında çok yararlı olabilir. Çocukluk anılarında bu tür yaşanmışlıkların olması, ilerleyen yaşlarda konuların gerçek değerinin anlaşılmasında önemli bir alt yapı oluşturabilir.

Bugünün yetişkinleri olarak geçmişte katıldığımız törenleri, gösterileri, fener alaylarını, özel günlerde çocuklar için düzenlenen eğlenceleri hatırlamayanımız var mı?

Eğitim ortamı olarak okulların bugün bilgi ve kültür aktarımı yanında, belki de daha öncelikli olarak söz konusu bu değerleri kazandırması ve duyguların eğitimini öne çıkarması gerekmektedir.

Küçük yaşlar için bütün değerlerin kazandırılmasında aile ve yakın çevrede göreceği örneklerin önemi yadsınamaz. Değerler, çevrede buna uygun davranış sergileyen yetişkinlerin varlığı ölçüsünde kolay kazanılır. Bunları dersler şeklinde öğretmek, erken yaştaki çocuklar için neredeyse mümkün değildir. Bu çağ çocuğu, bilgi aktarımından daha çok yaşantıları yolu ile katılarak öğrenir. Bunun için de eğlenceli bir etkinliğe katılması, yetişkinlerin çocukluk anılarını dinlemesi, daha da önemlisi, çevresindeki değerleri yaşam biçimi olarak benimseyip uygulayan yetişkinleri yakından izleyebilmesi gereklidir.

Günlük yaşam içinde çocuğun çevresindeki insanlarla olan ilişkileri, bu ilişkileri kurarken aldığı tepkiler, yetişkinlerin günlük olaylar ve diğer insanlarla ilişkilerinde gözlemledikleri, değerlerin kazanılmasında son derece önemlidir.

Uzman Psikolojik Danışman Sonnur Öztürk’ün “Güçlü Çocuk Yetiştirme” yazısını da okumanızı tavsiye ederiz.

Çocuk Gelişiminde Değerler Eğitiminin Önemi

Çocuklarımızı birey olarak desteklerken, onları yaşadıkları topluma katkı sağlayan bir üye olarak yetiştirmek de çok önemlidir. Çocuklarımızı sadece kendi isteklerini gerçekleştirmek için değil, başka insanlar için, ülkeleri için ve hatta dünya için çaba sarf etmelerini fedakarlıkta bulunmalarını destekleyen bir eğitim anlayışı ile yetiştirmemiz hem sorumluluk sahibi sağlıklı bireyler hem de ailesi ve ülkesi için fedakarlıkta bulunabilecek insanlar yetiştirmek açısından son derece geçerli bir yaklaşımdır. Bunun gerçekleşmesinde çocuğun yakın çevresinde bulunan bilinçli ve duyarlı yetişkinlerin önemli bir rolü vardır.

İçinde değerlerin bulunmadığı, duyguların hiçe sayıldığı bir eğitimin sonucunda yetişen bir birey, kendisine ve çevresine yabancılaşmaktan kurtulamaz.