Çocuklarda Yeme Fobisi ve Aşırı Yeme

Yeme fobisi çocuklarda nadir rastlanılan yeme problemleri arasındadır. Genellikle okul çağında görülür ve yutkunmayı zorlaştıran bir durumdan sonra ortaya çıkar. Zor atlatılan bademcik enfeksiyonları ve/veya ameliyatı, bir şey yerken boğulma, kusma veya zehirlenme korkusu gibi bir tehditle karşılaşılması durumunda, çocuğun tüm katı besinlere karşı fobi geliştirip yalnızca sıvı besinleri tüketmeye başlamasıyla kendisini gösterir. Çocuk çoğunlukla çorba, meyve suyu, yoğurt, muhallebi gibi yutması kolay sıvı / katı-sıvı besinlerle beslenir. Bunun sonucunda ciddi anlamda kilo kaybı ve buna eşlik eden fizyolojik sorunlar meydana gelebilir.

Çocuklarda hızlı kilo kaybı

Yalnızca sıvı besin alan çocukta çok hızlı kilo kaybı görülür. Hızlı kilo kaybını yavaşlatmak ve yetersiz besin alımının yaratacağı problemlerin önüne geçmek için kemik suyu gibi besin değeri yüksek sıvı besinleri tüketmesi sağlanarak enerji ve besin kaybını en aza indirmek hedeflenebilir.

Çocuğun bu dönemde sıvı besinlerden birden katı besinlere geçmesi beklenmemelidir. Bu sebeple besin değeri yüksek katı besinler püre halinde ve/veya sulandırılarak sunulabilir.

Çocuklarda yeme fobisi

Bazı çocuklarda fobi o kadar gelişmiştir ki sıvı besinler de almayı reddedebilir. Bu durumda çocuğun besin desteği alması için hastaneye yatırılması gerekli olabilir.

Anne ve babalar bu durumda ciddi kaygılar yaşayıp çocuğa zorla yemek yedirmeye çalışabilir, yemedikleri zaman onlara öfkelenebilirler. Bu durumda çocuğun kaygısı daha fazla artacaktır. Yeme fobisi tedavisinde psikolojik destek şarttır.

Yeme fobisi yeni yiyecekleri deneme kaygısı ile karıştırmamalıdır. Bebekler / çocuklar yeni besinlere karşı çoğu zaman tepkisel ve dirençli olurlar. Bu tepki hayatta kalma mekanizması ve yaşamın devamlılığı için gereklidir. Önemli olan nokta bu davranış çocuğun; psikolojik, fizyolojik ve sosyal olarak sağlığını ve hayatını nasıl etkilediğidir. Sergilenen davranışın ne kadarı doğal sürecin parçası, ne kadarı çocuğun kaygısı, ne kadarı yapısı ile ilgili göz önüne alınarak değerlendirilmelidir.

Erken yaşlardan itibaren besinlerin her çeşidinden çocuklara verilmesi, onların hem yeni besinlere alışması hem de takıntılı ve katı yapısını esneterek yemek yeme davranışında besinlere karşı daha açık olmasına yardımcı olabilir. Yalnız çocuk zorlanmamalıdır.

Çocuklarda aşırı yeme davranışı İSE genellikle ihtiyaçtan çok daha fazla besinin bir anda ya da tüm güne yayılarak tüketilmesi ve besin tercihlerinin daha çok karbonhidrat ve yağ içeriği yüksek abur cuburlardan oluşması ile tanımlanabilir.

Çocukların büyük bir kesimi abur cubur gibi atıştırmalıkları tüketmekten keyif alır. Burada ayırıcı kriter; çocukların artık öğün yerine fazla miktarda abur cubur tüketmesi veya öğün üzerine fazla abur cubur tüketmesidir.

Bu yeme davranışı çocuğun fiziksel, sosyal ve psikolojik gelişiminde problem yaratabilir. Çocukluk obezitesi aşırı yemenin sebep olduğu en yaygın sağlık problemlerindendir.

Aşırı yeme davranışının altında yatan sebepler nelerdir?

- Kontrolcü ebeveynlere karşı çocuğun başkaldırma yöntemi olarak aşırı yemeyi kullanması

- Kaygı, üzüntü, stres gibi negatif duygularla baş etmek için çocuğun fazla yemesi

- Ailenin ilgisini çekme ihtiyacı

Çocukluk çağında aşırı yeme ve buna bağlı gelişen çocukluk obezitesi; akranların dalga geçmesi ve ergenlik döneminde ortaya çıkan beden imgesi kaygıları ile birlikte sıkı diyetler ile kendisini gösteren anoreksiya nervoza veya bulimiya nervozaya çevrilebilir ya da tıkınırcasına yeme bozukluğu olarak kendisini gösterebilir. Tedavisi oldukça zor olan yeme bozukluklarının önlenmesi açısında çocukluk döneminde aşırı yemenin ve ona bağlı gelişen obezitenin önlenmesi oldukça önemlidir.

ÇocukluDünya Editörünün mesajı: Yemek, çocukların çoğu alandaki gelişimleri için çok önemli bir noktadır. Çocukların yeme alışkanlıkları ise hayatındaki çoğu şeyle bağlantılıdır. En çok görülen yemek seçme, reddetme veya ağızda bekletme gibi yeme problemleri genel olarak çocuklar 1 2 yaşlarındayken ortaya çıkar. Çünkü çocuklar bu dönemlerde bağımsızlıklarını ilan etmek isterler, bunu da yemekle gösterebilirler. Ebeveynlerin bu durumlarda üzülüp sıkılmaları oldukça normaldir. Uzmanların önerdiği ise bebeklerin yemek sırasında sakin bir ortamda olması ve hareket halinde bırakmamaktır.

Çocuğu yemek sırasında zorlamak ve tehdit etmek işe yaramayacağı gibi olumsuz durumlar doğurabilir. 1 yaşından itibaren bebeğin yemeği kendi kendine yemesine fırsat vermek oldukça önemlidir. Bunun için de ufak lokmalarla onlara bu alışkanlık kazandırılabilir. Öğünlerde çocuklara yemek için alternatifler sunmak çocuğun hoşuna gider. Bu sayede çocuk yemeye teşvik olur. Bunun sonucunda oluşan olumlu yemek yeme davranışlarını ödüllendirmek ise bu davranışları sürekli kılmaya yardımcı olur.