Çocuklarda El Yazısını Geliştirmenin Yolları

Çocukların el yazısının gelişimi ince motor ve el göz koordinasyon becerisinin gelişmiş olmasıyla ilgilidir.

Yazı Yazmak Nedir?

Yazı, bireyin duygu, düşünce ve estetik becerilerini ifade edecek araçtır. Yazma ise hazırlık, taslak, metin oluşturma, düzeltme, geliştirme, paylaşma gibi aşamaları olan bir süreçtir.

El Yazısı Nasıl Geliştirilir?

Çocukların el yazısının gelişimi ince motor ve el göz koordinasyon becerisinin gelişmiş olmasıyla ilgilidir.

İnce motor becerisi; el, parmak gibi küçük kasların kullanılmasıdır. İnce motor becerileri gelişen çocuklar kalem tutma, yazı yazma, düğme ilikleme, oyuncak tutma, boncuk geçirme gibi eylemleri yaşlarına uygun olarak gerçekleştirirler.

Çocuğunuz motor becerisini henüz doğru şekilde kazanmadıysa iyi bir şekilde el yazısı da yazamaz. Yazı yazabilmek için 3 parmağını kullanarak kalem tutma becerisi ve noktalı çizgileri takip etme becerisini de öğrenmiş olması gereklidir.

Zengin bir dil ortamı iyi yazmanın temelini oluşturur. Çocuğunuzun yazı yazarken kullandığı kelimelerin çeşitliliği oyunlarda ve etkinliklerde kullandığı kelimelerin çeşitliliğiyle ilgilidir.

El Yazısını Geliştirmek İçin Yöntemler Nelerdir?

• Kalemi DoÄŸru Tutun

Baş parmak, işaret parmağı ve orta parmak kullanılarak kalemi aşağı yukarı, sağa sola, dairesel hareketler yapabilecek kadar sıkmadan tutması sağlanmalıdır. Çocuğa verdiğiniz kalemin uzunluğu ve kalınlığında çocuğa uygun olmalıdır. Çocuğunuz kalem tutmakta zorlanmaya devam ederse kalem tutamaçlarını deneyin. Kalem tutamaçlarıyla yorgunluğu azaltıp, parmaklarına girecek küçük kas kramplarını da önlemiş olursunuz.

• Harflerin dizilimi

Çift çizgili defter ya da çizgi aralıkları belirgin yazı kağıtları kullanın. Büyük ve küçük harflerin boyutlarını fark etmesi, hangi aralıkta ve hizada yazması gerektiğini gözlemlemiş olur.

• Ortamı hazırlayın

Çocuğunuzun yazı yazmasını kolaylaştırmak için ortamı çocuğa göre hazırlayın. Yerde ya da koltukta çalışması yerine uygun masa, sandalye de oturmasını sağlayın. Ayakları yere bassın. Yere değmiyorsa ayağının altına destek koyabilirsiniz. Dikkatinin dağılmaması için sessiz bir alan oluşturun. Odanın iyi aydınlatılmış olması çocuğun net şekilde görmesini sağladığı gibi yazı yazarken uyumasını da engellemiş olursunuz.

• DoÄŸru basıncı uygulayın
Doğru basıncın uygulanabilmesi pratik yapmakla gelişir. Kaleme çok güç verirse parmakları ağrır, kalemin ucu kırılır ve kağıt yırtılır. Bunun için ton çalışması yapılabilir. Çocuğa vereceğimiz renkli bir kalemle kâğıdın ortasını boyattırın boyalı kısmın sağına bastırarak daha koyu renk elde etmesini soluna da daha hafif boyayarak ortadaki renkten açık renk etmesini sağlayın. Ton farklılığı basıncı ayarlamasını sağlayacaktır.
• Yazı hızı

Çocuklar hızlı yazmaya çalıştıklarında kontrollerini sağlayamazlar ve yazım hataları yaparlar. Yine yavaş yazmaları da ilgilerini kaybettirip sıkılmalarına sebep olur. Yazı yazarken hatalarını ilk seferde fark edip düzeltmelerini sağlarsanız zaman kaybetmemek için daha dikkatli ve kontrollü yazarlar.

• Sakin kalın

Çocuğunuzu hızlı yazmaya zorlamak hata yapmasına, harflerin eşit aralıklarda olmamasına ya da kelimelerde harf eksikliğine sebep olacağı için düş kırıklığı, yapamıyorum, yazamıyorum gibi söylemlerle başarısızlık hissi yaratacaktır. Sabırlı davranın, teşvik edici olun.

• Yazmayı eÄŸlenceli hale getirin

Aynı harfleri ya da kelimeleri tekrar tekrar yazmaktan sıkılacaktır. Renkli kalemler, değişik not kağıtları ilgilerini çekecektir. Sevdiği kişilere ya da hayranlık duyduğu bir sanatçıya, sporcuya mektup yazmasını isteyin. Birlikte isim, şehir, hayvan oyununu oynayın. Alışveriş listesi oluşturun.

• Okuma süresini arttırın

Çocuklar düzgün basılmış orantılı harfleri ne kadar çok görürse harfleri yazarken kullanma ve el yazısının geliştirmesine de o kadar katkısı olur.

Yazı Yazmak Neden Önemlidir?

El yazısını öğrenirken zorluk çekilse de çocuğun gelişimine katkıları oldukça fazladır.

• Çocukların beyin fonksiyonlarının geliÅŸimi saÄŸlar
• El- göz koordinasyonu ve motor becerilerini geliÅŸimini destekler. Çocuklar zamanla harfleri nasıl yapacaklarını düşünmeden hızlı bir ÅŸekilde yazarlar.
• El yazısı kelimelerin daha uzun süre akılda kalmasını saÄŸlar
• Yazmayı düzgün ÅŸekilde öğrenmek okuma becerisini de etkiler. Yazarken kelimeler daha iyi hecelenir.

Yazı Yazmaktan Hoşlanmayan Çocuklar İçin 10 Etkinlik Önerisi

1. Bir mektup arkadaşı edindim
2. Almaktan ya da izlemekten zevk aldığı, ilgisini çeken şeylerin listesini oluşturmasını isteyin.
3. Tepsiye sıktığınız tıraş köpüğüne parmaklarıyla yazı yazsın
4. Yazı tahtasına yazsın
5. Havaya parmağıyla yazı yazsın
6. Birlikte kelime belirleyip o kelimeyle ilgili resim yapın
7. Kelime bulmacası çözün
8. Tebrik kartlarına mesajlar yazsın
9. Haritadaki yerleri iÅŸaretleyin
10. Sipariş alma oyunu oynayın

Çocuklar İçin El Yazısına Yardımcı Olacak Parmak Egzersizleri

• Ev iÅŸlerine yardımcı olması motor becerilerini geliÅŸtirir. Masayı hazırlamak, giysilerini katlamak, oyuncaklarını yerleÅŸtirmek, yatağını toplamak, bulaşıkları kurulmak, toz almak gibi ev aktiviteleri el gücünü ve bilek hareketlerini uygulayarak motor becerilerini geliÅŸtirecektir.
• Oyun hamuruyla oynaması, hamuru yuvarlanması, ÅŸeritler yapması ellerini kullanırken rahat olmasını saÄŸlar.
• Parmakla sayı saymak elini ve parmağını ayrı ayrı kontrol etmesini saÄŸlar. Sayıları sayarken parmaklarını tutmasını isteyin.
• Kâğıtları ÅŸeritler halinde yırtıp kutuya koymasını isteyin. Her kağıt ÅŸeridini baÅŸ, iÅŸaret ve orta parmağını kullanarak rulo ya da top haline getirmesini isteyin. Bunu hareketi yapması dinamik tripod kavramaları geliÅŸecek ve el yazısını etkileyecektir.
• Karanlık odada spot ışığıyla gölgeler oluÅŸturup elleriyle figürler yaratmasını isteyin. Bu etkinlik düşünme ve el yazısını da geliÅŸtirir.