Çocuklarda Sosyal Kaygı Bozukluğu

Sosyal kaygılı çocuklar kaygı duyduğunu göstermekten ve davranışlarının olumsuz değerlendirmesinden korkar. Örneğin; başkaları tarafından dışlanmak. Çocuğun yaşadığı korku, kaygı ya da kaçınma sürekli bir durum olmakla beraber en az 6 aydır devam ediyorsa bir uzmana başvurmak önemlidir.

Sosyal Kaygı Nedir?

Bireyin başkaları tarafında değerlendirileceği alanlarda bir ya da birden fazla toplumsal durumda belirgin şekilde endişe ve korku duymasıdır.

Çocuklarda Sosyal Kaygının Kökeni Nedir?

Sosyal kaygının üç nedeni vardır. Bunlar; kalıtsal eğilim, ebeveyni model almak ve üzüntülü anılardır. Çocuklar birine veya hepsine sahip olabilir. Çocukların sosyal kaygı yaşamalarının ilk sebebi kalıtsal eğilimdir. Çocukların aile kökenlerine bakıldığında sosyal kaygılı çocuğun kişilik özelliklerine benzer özellikleri olan aile bireyleri olduğu görülebilir. Tamamen sosyal kaygı özelliği taşımasalar dahi bazı belirtiler kendini gösteriyor olabilir. Sosyal kaygıya ait direkt bir gen keşfedilmemiş olsa da kaygılı olmaya yatkın olmakta da göz ve saç rengi gibi kuşaklar arası geçişle mümkündür. İkinci neden ise çocuğun aile bireylerini model almasıdır. Örneğin, toplu ortamlarda konuşma başlatmakta güçlük yaşayan bir ebeveynini veya insanlar içinde aşırı utangaç davranışlar sergileyen ebeveynini gözlemleyen çocuk bu davranışları taklit edebilir. Çocuk bu davranışları ebeveyninden gözlemleyerek öğrenir. Üçüncü neden ise üzücü anılar ve olaylardır. Örneğin; çocuğun sınıf önünde sorulan soruya yanlış cevap verdiğinde tüm arkadaşlarının gülmesi sosyal kaygıyı tetikleyici bir unsurdur. Tüm bunlar sosyal kaygının oluşmasında ve tetiklenmesinde rol oynamaktadır.

Çocuklarda Sosyal Kaygıyı Tetikleyen Yaygın Durumlar Nelerdir?

• Toplum önünde konuşmak
• Sunum yapmak
• Sınıfta sorulan soruyu yanıtlamak
• Sınıfta yüksek sesle bir şey okumak
• Telefona cevap vermek veya telefonda biriyle görüşmek
• Mesaj yazmak
• Toplum önünde performans sergilemek
• Yetişkinlerle iletişim kurmak
• Okul etkinliklerine, partilere veya kurslara katılım sağlamak
• Beden eğitimi dersine katılmak
• Fotoğraf çektirmek
• Biriyle mesajlaşmak
• Bir grup arkadaşla ders çalışmak
• Okuldaki veya halka açık alanlardaki tuvaleti kullanmak
• Başkalarının önünde yemek yemek
• Diğerlerinin oturduğu odaya sonradan girmek
• Öğretmene soru sormak
• Tanıdığı/tanımadığı birini bir yere davet etmek
• Bir arkadaşına buluşmak için teklif sunmak
• Bir konuşma başlatmak veya konuşmaya katılmak
• Yeni kişilerle konuşmak
• Okuldaki dolabında bir şeylerle uğraşmak
• Koridorda yürümek

Sosyal Kaygısı Olan Çocukların Ebeveynleri Nasıl Davranmalı?

• Her çocuk biriciktir. Kendilerine has güçlü ve zayıf yönleri vardır. Çocuğunuzun güçlü yönlerini desteklemeli, zayıf yönleri ile ilgili motivasyonlarını düşürmemelisiniz.
• Çocuğunuzun çabalarını övmelisiniz. Bazen başarısız olabilirler (iletişim kurmakta, derste sunum yapmakta, yabancılarla konuşmakta gibi), bu noktalarda onların her daim yanında olduğunuzu hissettirmeniz kıymetlidir.
• Çocuklar rutinleri severler. Rutinler çocukların kaygılarını azaltır. Birlikte veya bir uzman eşliğinde haftalık planlamalar yaparak kaygılarını yönetmelerine yardımcı olabilirsiniz.
• Çocuğunuzla verimli vakit geçirmek çok önemlidir. Onların ilgilerini çeken konularda sohbet etmek değerlidir. Bu noktada çocuk ebeveyninden destek gördüğünü fark edecektir ve özgüveni artacaktır.
• Empati kurarak onların kaygı duyduğu durumları anladığınızı ve yanında olduğunuzu hissettirin.

Çocuklarda Sosyal Kaygı Tedavisi

Çocuk ve ergenin beklentileri, gevşeme ve nefes egzersizleri, düşünüş biçimini değiştirmeye yönelik çalışmalar, belirli durumlarda kaçınma var ise bunlara aşamalı maruz bıraktırma gibi yaklaşımları içeren bilişsel davranışçı terapi yöntemi ile çalışılır. Terapiye ek olarak psikiyatristlerin uygun bulduğu durumlarda ilaç tedavisi eşlik eder