İlgili bir Baba Olmanın Yolları

İyi ve ilgili bir baba olmak için bilinmesi gerekenler.

Yakın bir zamanda Anne Çocuk Eğitim Vakfı (AÇEV) tarafından “Türkiye’de İlgili Babalık ve Belirleyicileri” üzerine hazırlanmış özel bir araştırma raporu sunuldu. Bu araştırmanın bir bölümü; 51 ilden 3235 baba ile yapılan anketlere dayanıyor. “İlgili babalık”, babanın çocuğun bakım ve gelişiminde sorumluluk üstlendiği, çocuğun gelişimi için ortam ve fırsat sağladığı, çocukla karşılıklı ve yakın ilişki kurduğu, çocukla vakit geçirdiği, çocuğu dinlediği, çocukla ilişkisinde ve çocuğun desteklenmesinde etkin yöntemler kullandığı babalık olarak tanımlanmakta. Özellikle çocuğun gelişimi için çok hızlı olduğu 0-3 yaşları arasında, babaların çocuk bakımına katılması ve çocukla yakın ilişki kurması çocuk gelişimi açısından oldukça önemlidir.

Winnicott “yeterince iyi anne” (good enough mother) kavramıyla, annesinin yüzüne bakan bir bebeğin orada kendini gördüğü, kendini bulduğu bir anneden bahsetmiştir. Aslında “yeterince iyi bir baba” kavramı için de aynı çekirdek öğe işlev görür. Biliyoruz ki hem ebeveynin, hem de çocukların duygu, düşünce ve yaşam enerjisini canlandıran arzularda ortak paydalarda buluşabilmeleri çok büyük bir şanstır. Aile ortamında bireylerin algısal yapısı, dikkat fonksiyonları, ilişkiye bağlılık durumları, empati yetenekleri, duygularının farkına varma ve düzenleyebilme becerileri her daim etkileşim içindedir.

Babanın Çocuğu Üzerindeki Sorumlulukları Nelerdir?

Baba ve çocuk ilişkisinde; bakım, kontrol, yakınlık alanlarında neler yaşandığı önemlidir. Bakım alanında; çocuğun beslenmesi, temizlenmesi, doktora götürme, aşı takibi, okul, kurs, ders süreçlerine aktif katılım ve desteğine bakılır. Kontrol alanında, babanın uygun yöntemlerle kural ve sınırları oluşturması, olumlu davranış kazandırma becerileri gözetilir. Yakınlık alanında ise çocuğunun duygularına önem verme, oyun oynama, babanın çocuğuyla geçirdiği zamandan aldığı zevk değerlendirilir. AÇEV’in yaptığı araştırmada evde çocuklarıyla televizyon izleyerek vakit geçiren babaların oranı %78.5, hatta 4-10 yaş çocuklar için bu oran %86’ya kadar çıkmıştır. Çocuğuyla birlikte kurmaca oyunlar oynayan babaların oranı ise yalnızca %43 olarak bulunmuştur.
Babaların çocuklarıyla TV izleme (en sık yapılan faaliyet) dışında evde yaptıkları diğer etkinlikler sırasıyla; sohbet etme (%73), üzüldüğü ve sevindiği konularla ilgili konuşma (%59), birlikte kitap okuma, birlikte geçirilecek zamana dair planlama yapma (%50.8), masal-hikaye anlatma (%50), el becerilerine dayanan etkinlikler yapma (%48), evcilik, doktorculuk gibi kurmaca oyunlar oynama (%42), birlikte kitap okuma (%39), bilgisayar oyunu oynama (%37), dama satranç gibi zeka oyunları oynamak (%32) olarak saptanmış.

Ev işlerinde annelerin yükünü hafifletmek için babaların üzerine düşenleri anlatan Psikoloji Dr. Phil. R. Meltem Kavcar Sırmalı’nın “Anneler Babaları Yaz İçin İşe Dahil Etmeliler” yazısını okumanızı tavsiye ederiz.

Sonuçta çocuğunuzla ilgili olmak; çocuğunuzun doğuştan getirdiği özelliklerini kavramanıza ve zorlandığı alanlarda kapsama ve yol göstericiliğinize olanak sağlar. Ebeveynleriyle güvenli bağlanmayı hisseden çocuklarda empati ve duygularını düzenlemenin doğal olarak daha sağlıklı gelişeceğini akılda tutmak motive edici olacaktır.