Odasını Toplayan Çocuklar Yetiştirmek İçin Öneriler

Birçok anne ve baba çocuklarını sorumluluk sahibi olarak yetiştirmek ister ve hayatın pek çok alanında çocuklarının sorumluluk almasını isterler. Bu alanlardan bir tanesi de çocukların kendi odalarını toplamalarıdır.

Çocuklar Neden Kendi Odalarını Toplamazlar?

Günümüzde bazı aileler çocuklarının kendi odalarını toplamadıklarından şikâyet etmektedir. Aileler çocuklarının odalarını neden toplamadıklarını öğrenerek bu sorunu ortadan kaldırılabilir. Çocukların odalarını toplamama nedenleri:

• Odasını neden toplaması gerektiğine dair bilgisinin olmaması
• Düzen ve disiplin kavramlarını bilmemesi
• Odasını kendisine ait hissetmemesi
• Odasının nasıl toplanacağını bilmemesi
• Odası dağınık olduğunda kendisinden başka birisinin toplayacağını bilmesi

Odasını Toplayan Çocuklar Yetiştirmek İçin Aileler Ne Yapmalı

• Bazı çocuklar odasını neden toplaması gerektiğine dair yeterli bilgiye sahip değildir. Bu sebeple odalarını kendilerinin toplaması gerektiğine dair inanç geliştirememişlerdir. Bu şekilde düşünen çocuklar için aileler çocuklarına kızmadan veya bağırmadan, sakin bir ses tonuyla ve net cümlelerle her insanın odasını toplamasının gerekliliğinden bahsetmelidir. Örneğin 7 yaşındaki bir çocuk için aileler “Mikrop veya enfeksiyon nedeniyle bir hastalık kapmadan yaşamak, düzenli olabilmek, aradığımızı bulabilmek ve kendimize temiz bir alan sunabilmek için her insanın kendi odasını toplaması gerekiyor.” diyebilir. Çocuğun yaşına göre cümleler uzayabilir veya kısalabilir.
• Çocukların bazıları ise düzen ve disiplin kavramlarını bilmemeleri nedeniyle odalarını toplamazlar. Bu kavramları bilmeyen çocuklar sadece odaları konusunda değil hayatının her anlamında disiplin kavramından uzaktırlar. Burada sadece odasını toplamamasına dikkat vermekten ziyade çocuğun her alanda disiplin içerisinde yetişmesine ailelerin fırsat vermesi gerekmektedir.
• Bir kısım çocuklar odalarını kendisine ait hissetmezler veya odalarını benimsemezler. Kendisine ait olmayan bir yeri neden toplaması gerektiğini anlayamazlar. Bu tarz problem yaşayan bir çocuk için odasının ona ait bir yer olduğunu ailelerin ona göstermesi gerekmektedir. Alışveriş yaparken odasına kendi istediği birkaç obje satın almak, odasını kendi istediği şekilde tasarlamak, oyun oynanacağı zaman odasında oynamak veya kendi hatırlarının olduğu fotoğrafları odasına yapıştırmak gibi öneriler bu tarz bir problem yaşayan çocukların aidiyet hissinin oluşmasını sağlayabilir.
• Bazı çocuklar bir odanın nasıl toplanması gerektiğine dair yeterli bilgi birikimine sahip değildir. Daha önce bir odanın nasıl toplanması gerektiğine dair çocukla hiç konuşulmamış, oda toplamak konusunda yeterli tecrübe edinmemiş veya yeteri kadar fırsat verilmemiş olabilir. Öncelikle çocuğun yaşına uygun bir şekilde odanın nasıl toplandığı hakkında çocukla konuşulmalıdır. Bu konuşma yapılırken çocuğun kendi odasında örneğin arabalar bu kutunun içine koyuluyor gibi gösterilebilir. Çocuğa bu şekilde odanın nasıl toplandığı öğretildikten sonra odasını bundan sonra kendisinin toplaması için fırsat verilmelidir.
• Çocukların birçoğu odası dağınık olduğunda kendisinden başka birisinin (annesi veya babası gibi) odasını toplayacağını bildiği için odalarını toplamayı tercih etmezler. Anneler veya babalar için odanın dağınık olması, evin düzensiz görünmesi gibi dayanılmaz bir durum olarak görünebilir. Bu sebeple anneler veya babalar çocuğun odası dağınık olduğunda çocuğun toplaması için fırsat vermeden hemen kendileri toplayabilir. Ancak bu tarz bir tutuma sahip olmak kısa dönemde çocuğun temiz ve düzenli bir odada bulunmasını sağlarken uzun dönemde çocuğun kendi sorumluluğunu almasını engellemektedir. Aileler eğer çocuklarına oda toplama sorumluluğu vermek istiyorsa çocuklarının odasını toplamamalıdırlar. Çocukların kendi odasını toplayabilmesi için aileler tarafından kendilerine fırsat verilmeye ihtiyaçları vardır. Çocuk için odasını toplama davranışının bir alışkanlık haline gelmesini isteyen aileler bir ritüel veya oyun oluşturabilirler. Beraber bir oda toplama şarkısı seçip oda toplama vakti geldiğinde bu şarkıyı açıp her aile bireyi kendi odasını toplayabilir. Bazı zamanlarda bu şarkı eşliğinde en hızlı kim odasını toplayacak yarışması dahi yapılabilir. Böylelikle çocukta oda toplama bilinci oyunlar yoluyla geliştirilebilir.

* * * * * * * * * * * *

Uzmanlarımız ÇocukluDünya Yıllık Premium üyelerinden gelen soruları cevaplıyor. Hemen üye olun, sizin sorularınızı da cevaplayalım. Sadece eposta atmanız yeterli. Üye avantajlarını burada görebilirsiniz.

Dağınık olan çocuk odasını evebeyn mi yoksa çocuk mu toplamalı?

Eğitim Danışmanı – Pedagog Prof. Dr. Norma Razon: Merhabalar.

Oda toplama konusunda öncelikle çocuğun yaşını, becerilerini ve odasında değer verdiği nesneleri dikkate almak gerekir.

• Odanı topla demek yerine "Gel legolarını beraber toplayalım" diyerek başlamakta yarar var. Siz lego kutusunu tutun, o legoları içine atsın. Sonra o sepeti tutsun, siz topları içine atın.
• Bir sonraki sefer o topları tek başına sepete doldursun, siz legoları toplayın. İş bölümü yaparak bir oyun malzemesini o toplasın, bir oyun malzemesini siz toplayın.
• Yatağını yapamayabilir ancak çıkardığı pijamayı yatağının üzerine koymasını isteyebilirsiniz, çıkardığı kirli çamaşırları da kirlilerin torbasına veya sepetine attırabilirsiniz.
• Adım adım odasındaki eşyaları toplatabilir, sıraya koydurabilir, yerine yerleştirtebilirsiniz.
• Herhangi bir eşyasını veya oyuncağını toplamak istemeyebilir veya sizin toplamanızı isteyebilir, o zaman da "Bunlar senin için değerli değil, bunları bir süre kaldırabiliriz" deyip bir torbaya doldurup erişemeyeceği bir yere kaldırabilirsiniz. Kaldırma işini ceza olarak değil, doğal sonuç yaşatır gibi yapın.
• Bir de toplama sırasında yapılacakların listesini yapabilirsiniz, her toplama işleminden sonra listede yapılmış bir işin yanına işaret koyabilirsiniz,

Kolay gelsin