Çocuk Dikkati Geliştirme Teknikleri

Günlük hayatımızda etrafımızda birçok uyarana maruz kalırız. Üstelik bu uyaranlar tek bir duyu organımıza hitap etmez, birden çok duyu organımız uyarılır. Bilişsel olarak insanın bu uyaranları algılama ve işleme becerisi sınırlıdır. Hiçbirimiz etrafımızdaki tüm uyaranları algılayamayız, bunlar arasından seçeriz. Birçok uyaran arasından kişinin ihtiyacı olan alakalı belli bir ya da birkaç uyaranı ayırt edebilmesi ve odaklanması dikkat becerisini oluşturur.

Görsel ve İşitsel Hafıza Nedir?

Dikkat becerisi ile oldukça bağlantılı diğer kavram ise hafıza becerisidir. Görsel hafıza kişinin önceden gördüklerini, işitsel hafıza ise kişinin önceden duyduklarını hatırlayabilme becerisidir. Hafıza uzun süreli hafıza ve işleyen hafıza olmak üzere ikiye ayrılır. Uzun süreli hafıza daha uzak bir geçmişte edinilen bilginin saklanması ve gerektiğinde hatırlanabilmesi iken işleyen hafıza bilginin işlendiği ve kısa süre tutulduğu hafıza sistemidir. Dikkat becerisi ise etraftan algılanan uyaranların işlenme kalitesini ve uzun süreli hafızada depolanıp depolanmayacağını belirleyen faktörlerden biridir.

Dikkat Becerisini Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Dikkat becerisi doğumdan itibaren gelişen bir süreçtir. Çocuğun dikkat becerilerini etkileyen faktörler şu şekilde sıralanabilir;

• Yaş
• Yapılan aktiviteye duyulan ilgi
• Fizyolojik durum (yorgunluk, açlık, uyku gibi durumlar)
• Bilişsel beceriler
• Çevredeki uyaranlar
• Ekrana maruz kalma süresi
• Duygu durum

Yaşa Göre Çocuğun Dikkat Süresi Ne Olmalıdır?

İlk yıllarda bebeğin dikkat süresi birkaç dakika ile sınırlıdır. Çocuğun yaşı arttıkça dikkat süresi uzar ve dikkat becerileri gelişir. Çocuğunuz 4 yaşına geldiğinde dikkat süresi 8 dakikaya çıkar, 5 yaşında bu süre yaklaşık olarak 10-15 dakika iken 6 yaşına geldiğinde 20 dakikaya ulaşmış olur. 9 yaşına ulaşıldığında bu süre yaklaşık olarak yarım saate çıkar ve yaş ilerledikçe 18 yaşına kadar 45-50 dakikaya kadar ulaşır.

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Bu verilen süreler ortalama sürelerdir ve her çocuğun dikkat süresinin ve gelişiminin kendine özgü olduğu unutulmamalıdır. Çocuk ilgi duyduğu bir aktivite ile çok uzun süreler vakit geçirirken, sıkıcı bulduğu ve ilgisini çekmeyen aktivitelerde dikkati çok daha hızlı söner.

Çocuğun Dikkat Sorunu Yaşadığına Dair İpuçları Nelerdir?

Her çocuğun gelişimi ve dikkat süresi değişkenlik gösterse de çocuğun dikkatini odaklamak ve sürdürmekte zorlandığı ve desteğe ihtiyacı olduğunu gösteren bazı ipuçları vardır.

• Ayrıntıları gözden kaçırır
• Verilen talimat ve görevleri hatırlamakta ve yerine getirmekte zorlanır
• Akademik sayılacak aktivite ve görevleri yapmaktan hoşlanmaz, bu görevleri yapmak vaktini alır
• İlgisi yaptığı işten farklı bir şeye çabuk kayar
• Gün içinde unutkanlıklar yaşar
• Eşyalarını kaybedebilir, bir yerlerde unutabilir
• Organize olmakta ve planlama yapmakta zorlanır
• Uzun süre gerektiren çalışma ve aktivitelerden kaçınır

Dikkat Sorunu Yaşayan Çocuğa Nasıl Destek Olunur?

Dikkat sorunu yaşayan çocuğa destek olmanın ilk adımı ebeveynin çocuğunu iyi tanıması ve gözlemlemesidir. Çocuktan beklenenin yaşına uygun olması gerekir. Örneğin: 5 yaşındaki çocuktan yarım saat boyu oturup bir oyunu ya da aktiviteyi bitirmesi beklenmemelidir. 5 yaşındaki çocuk ile yapılan aktivitenin 15 dakikayı geçmemesi çocuğun dikkatini sürdürebilmesine yardımcı olur.

• Çocuğun fizyolojik ihtiyaçlarının giderilmiş olması dikkat süresini uzatır.
• Çocuğun günlük rutinine kısa ama dikkatini geliştireceği odaklanması gereken eğlenceli aktiviteler eklemek ve bunu bir rutin haline getirmek çocuğun dikkat süresinin zamanla artmasına yardımcı olur. Bu aktivitelerin kısa ve kolay başlayarak kademeli olarak uzaması ve zorlaşması uygun olur.
• Kısa molalarla çalışmak dikkatin tazelenmesini sağlar. Verilen molanın dikkatin başka bir işe kaymasına izi vermeyecek kadar kısa ama tazelenmeye de yeterli olmasına dikkat etmek gerekir. Bu mola su almak ve içmek, yüzünü yıkamak gibi aralar için kullanılabilir.
• Yapılan aktiviteleri ilgi çekici ve eğlenceli hale getirmek de çocuğun dikkat süresini uzatır.
• Motivasyon ve teşvik de dikkati odaklamanın anahtar ögeleri arasında sayılabilir. Çocuğu yapılacak aktivite, oyun veya çalışma için motive etmek, çabasını takdir etmek ve sıkıldığında devam etmeye teşvik etmek önemlidir.
• Eğer çocuğun odaklanması gereken bir aktivite, bitirmesi gereken bir ödev varsa bunu yaptığı ortamdaki uyaranları en aza indirmek dikkatin dağılacağı potansiyel uyaranların elenmesine yardımcı olur.
• Tek başına dikkatini odaklamakta zorlanan çocuk bir yetişkinin desteği ile daha uzun süre odaklanmayı öğrenebilir.
• Kaygı da dikkat süresini azaltan bir faktördür. Kaygı kaynaklarını azaltmak ve çocuk ile duyguları konuşmak, kaygı ile başa çıkma yöntemleri geliştirmesine yardımcı olmak da çocuğun dikkat süresini geliştirir.

Dikkat ve Hafıza Becerilerini Geliştirmek İçin En İyi Teknik ve Oyunlar Nelerdir?

Dikkat becerilerini, görsel ve işitsel hafızayı geliştirmek için evde yapılabilecek birçok aktivite mevcuttur. Bu aktiviteleri çocuğa birlikte keyifli vakit geçirecek oyunlar şeklinde sunmak önemlidir.

Dikkat ve hafıza becerilerini geliştirebilecek teknikler;

• Kitap okumak, okunan kitap hakkında konuşmak ve sorular sormak.
• Açık alanda vakit geçirmek ve çevre ile etkileşimde olmak.
• Çocuğa yaşına uygun sorumluluklar vermek.
• İki ya da daha fazla aşamalı yönerge vermek ve çocuğun yapmasını istemek.
• Kulaktan kulağa oyunu oynamak.
• İki resim arasındaki farkı bulma oyunu oynamak.
• Tekerleme ve şarkı ezberleme

Oyunlar:

• Bebekte ne değişti?: Bir oyuncak bebek ve bebeğe giydirebileceğiniz farklı aksesuarlar hazırlayın. Herkes bebeğe dikkatlice baksın ve daha sonra bir kişi gözlerini kapatsın. Diğer kişi bebeğe bir aksesuar giydirsin ya da çıkarsın, bebekte bir değişiklik yapsın. Gözünü kapatan kişi bebekte nasıl bir değişiklik olduğunu bulsun. Bu aktivite çocuğun görsel dikkatini ve görsel hafızasını güçlendirir.
• Ses taklit etme oyunu: Oyunculardan biri, bir melodi ile mırıldansın diğer oyuncu aynısını tekrar etsin.
• Hafıza kartları: Eşli kartları ters bir şekilde dizin. Her oyuncu sıra kendisine geldiğinde iki kart açsın. Amaç eşleri bulmaktır.
• İki resim arasındaki farkları bulma oyunu.
• Dedektiflik Oyunu: Ev veya bahçede bir alan ve saklamak için bir nesne belirleyin. Biri nesneyi belirlenen alanda bir yere saklasın. Diğer kişi nesneyi bulmaya çalışsın.