İçerikler
Çocuk ve Ergenlerde Obsesif Kompulsif Bozukluk
Obsesif kompulsif bozukluk çocukluk veya ergenlik döneminde başlayabilen, kişinin günlük işlevselliğini bozan çeşitli obsesif düşünceler ve kompulsif davranışlar ile karakterize bir tablodur.
Halk arasında takıntı olarak bilinen obsesyonlar, aslında insanların çok büyük bir çoğunluğunun günlük yaşam içerisinde aklına gelebilecek düşüncelerden oluşur. Bu düşüncelerin problem haline gelmesi kişinin düşüncelere yüklediği anlam ile olur. Obsesyonların verdiği rahatsızlıktan kurtulmak üzere geliştirilen davranışlara ve zihinsel eylemlere ise kompulsiyon denir. Kompulsif davranışlar obsesyonun verdiği rahatsızlık hissini anlık olarak dindirse de obsesyona olan bağlılığın artmasına ve problemin daha da kökleşmesine neden olur. Kompulsif davranışın yanı sıra obsesif düşüncelerin verdiği rahatsızlığın oluşmaması adına kaçınma davranışı da görülebilir. Kişi obsesif düşüncelerinin ortaya çıkacağını düşündüğü yer ve durumlardan kaçınma eğilimi göstermeye başlayabilir. Obsesif Kompulsif Bozukluk ortalama 7-12 yaş aralığında başlamaktadır fakat literatürde daha erken başlangıçlı vakalar da bulunmaktadır. Erken başlangıçlı OKB, erkek çocuklarında daha fazla görülürken ergenlik dönemi başlangıçlı vakalar erkek ve kız çocuklarında benzer oranlarda görülmektedir. Erken başlangıçlı vakalarda genetik yatkınlığın rolü daha fazladır.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Nedenleri Nelerdir?
Obsesif kompulsif bozukluğun nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte birçok etkenin etkileşimi ile ortaya çıktığı düşünülmektedir.
- Genetik Faktörler: Sıklıkla birinci derece akrabalarda, OKB tanı kriterlerini karşılamasalar da hastalıkta bulunan bazı belirtileri gösterdikleri görülür.
- Beyindeki Yapısal Değişiklikler: Beynin bazı bölgelerinde ve serotonin işlevlerinde bozulmalar görülür.
- Çocukluk çağı travmaları ve mizaç özellikleri de Obsesif Kompulsif Bozukluğun ortaya çıkışında etkili olabilir.
Obsesyon Tipleri
Zarar Verme Obsesyonları: Kişinin etrafındaki insanlara zarar vereceğini düşünmesi.
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışma- Yanlışlıkla ölüme yol açma.
- Kaza yapmalarına sebep olma.
Din ile Bağlantılı Obsesyonlar: Kişinin dini inancına uygun olmadığını düşündüğü dini içerikli düşünceler.
- Din yoktur, ahiret yoktur gibi engellenemeyen düşünceler.
- İbadet sırasında dine aykırı düşünceler.
- Dinsel otorite figürleri ile ilgili cinselliğe dair düşünceler.
Cinsel Obsesyonlar: Kişinin utanç verici bulduğu ve kabul edilemez olarak nitelendirdiği cinsel içerikli düşünceler.
- Anne/baba ile cinsel ilişki.
- Yanlışlıkla cinsel istismarda bulunabileceğine dair düşünceler.
Kirlilik ve Bulaşma Obsesyonu: Kişinin mikrop, toz, kir gibi şeylerin bedenine veya eşyalara bulaştığına ya da bedeninin veya eşyaların kirlendiğine dair gerçek dışı inançları.
- Kirlenmiş olma ihtimaline karşı elleri, bedeni veya eşyaları tekrar tekrar yıkama.
- Yiyecekleri sık sık yıkama, temizlendiğinden emin olamama.
- Kirli olduğu düşünülerek belirli nesnelere ve/veya yerlere dokunmama.
Obsesif Kompulsif Bozukluğun Tedavisi
Obsesif Kompulsif Bozukluğun tedavisinde öncelikle ilaç kullanımının gerekliliğinin değerlendirilmesi için psikiyatrik muayeneden geçilmesi gerekmektedir. Güncel literatür çalışmalarına göre OKB tedavisinde en etkili yöntem ilaç tedavisi ve Bilişsel Davranışçı Terapinin bir arada kullanıldığı tedavi modelidir. Bilişsel Davranışçı Terapi OKB tedavisinde maruz bırakma ve tepki önleme yöntemlerini kullanarak kişinin obsesyon düşüncesi ile birlikte gelen felaket senaryolarına olan inancını ve kompulsiyonlarını ortadan kaldırmayı hedeflemektedir. Tedavide ailenin işbirliği sürecin sağlıklı ilerleyebilmesi açısından oldukça önemlidir. Tedaviden alınacak cevap OKB’nin ne zaman başladığına, kişinin var olan obsesyonlarına olan inancına (bu düşüncelerin gerçekleşmeyeceğini biliyorum ama durduramıyorum veya gerçek olduklarını düşünüyorum) ve terapist ile kurulan ilişkinin niteliğine göre değişmektedir.
