Bebeklerde Cilt Hastalıkları

Doğumdan sonraki ilk dört haftalık süre yenidoğan dönemidir. Anne karnındayken sabit ısı aralığında, steril, sıvı bir ortamda yaşayan bebek, doğumla birlikte farklı biyolojik, kimyasal ve fiziksel etkenlere maruz kalır. Öyle ki yenidoğan bebeklerin derisi erişkin bir insanın derisi ile kıyaslandığında çok daha ince, dolayısıyla enfeksiyonlara ve yaralanmalara çok daha açık durumdadır. Ayrıca “dehidratasyon” olarak adlandırılan ve çoğu zaman su tuz dengesi bozukluklarının eşlik ettiği vücudun susuz kaldığını anlatan klinik durum; bebeklik ve süt çocukluğu döneminde, büyük çocuklara ve erişkinlere kıyasla daha tehlikeli olabilmektedir. Kısacası bebek cildi, erişkin cildinden farklıdır ve özel ilgi ve bakım gerektirir.

Yenidoğan bebeklerdeki cilt bulgularının bir kısmı geçicidir ve tedavilere iyi yanıt verir. Fakat yenidoğan larda görülen bazı cilt bulguları ise buzdağının görünen kısmı gibi asıl hastalığın sadece ufak bir göstergesi olabilir. Bu nedenle yenidoğan cilt bulgularının deneyimli bir çocuk doktoru tarafından aylık yapılan rutin bebek muayeneleri sırasında fark edilmesi önemlidir.

Verniks Kazeoza

Bebek cildini kaplayan, yağ ve proteinleri içeren, kaygan, ince film tabakadır. Bebekler, verniks kazeoza ile kaplı olarak doğarlar. Verniks kazeoza doğum sonrası hayatın ilk saatlerinde ısı kaybını önler ve enfeksiyonlara karşı bariyer oluşturur. Bu nedenle bebeklerin tıbbi açıdan bir gereklilikleri yoksa doğum sonrası ilk gün yıkanmamaları önerilmektedir.

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Lanugo Tüyleri

Zamanından erken doğmuş bebeklerde daha sık olmak kaydıyla görülen ince, kısa, gri-şeffafımsı, sık tüylerdir. Yüz, omuzlar, kol ve bacaklar, sırtta görülür.

Konak (Infantil Seboreik Dermatit)

Halk arasında bilinen adıyla konak; bebeklerde 1-3 aylık dönemlerde başlar. Sadece saçların bulunduğu cilt alanında olmayıp alın, kaşlar ve kulak arkası bölgede de meydana gelebilir. Ciltte yağ salgısının daha fazla olduğu bebeklerde konak daha sık görülür. Klasik tedavi yöntemi olarak öncelikle banyo öncesi az bir zeytinyağı kafa derisine sürülür, masaj yapılır. Sonra sık dişli bir tarakla yumuşak bir biçimde taranır.

Kapiller Hemanjioma

Kılcal kan damarlarının artması sonucu oluşan damarsal iyi huylu lezyonlardır. Deriden kabarık, keskin kenarlı, noktasal veya çizgisel yapıda görülebilirler. Genellikle çapları 1-6 mm kadardır. En sık göz kapağında lokalizedir. Ensede, alında, dudak üzerinde, kaşların arasında görülebilir. Kapiller hemanjiomlar eğer göz gibi fonksiyonel bir organ üzerindeyse, eklem yeri gibi sık kanama yapabilecek bir yerdeyse veya çok geniş olup burada kanama-pıhtılaşma dengesini bozacak durumlara yol açabilecekse ilaç tedavisi başlanır.

Akrosiyanoz ve Siyanoz

Doğum sonrası bebeğin derisi morumsu kırmızı renktedir. Ağlama veya bebeğin hafifçe üşümesiyle dudaklarda, el ve ayaklarda bu durum görülebilse de ağlama bitince ve bebek ısıtılınca renk hızla pembeleşir. Bu duruma “fizyolojik akrosiyanoz” denir. Normal bir durumdur. Fakat özellikle sonradan gelişen ve daha çok dudak derisinde, ağız iç mukozasında görülebilen, hızlıca normal deri rengine dönmeyen, koyu kırmızı veya mor renkte cilt değişikliği “siyanoz” olarak adlandırılır. Önemli ve gecikmeden hekim muayenesi gerektiren bir durumdur. Bazı kalp ve akciğer hastalıklarının işareti olabilir.

Eritrodermi

Doğumu izleyen ilk bir iki gün içinde yenidoğan bebeklerde geçici olarak kandaki alyuvar sayıları yüksek olabilir. “Polisitemi” olarak adlandırılan bu durum, bebekte kanın akışkanlık hızını etkileyebileceği için alyuvar oranları belirli bir seviyeyi geçmiş ise tedavi edilmelidir. Her bebekte görülmeyeceği gibi örneğin annesinde diyabet tanısı olan bebeklerde veya annesi gebelik sırasında sigara kullanan bebeklerde sık rastlanabilir.

Harlequin Renk Değişikliği

Parmaklar gibi vücudumuzun uç kısımlarında olan damarların genişlemesini kontrol eden merkez beynin içinde hipotalamustadır. Bebeklerde hipotalamusun bu işlevi hemen olgunlaşmaz. Bu nedenle bebeğin sırt üstü yattığı zaman vücudun altta kalan yarısı kırmızı, üst yarısı açık renk görülür ve pozisyon değiştirince renk dağılımı da ters olur. Palyaço giysisine benzetildiği için “Harlequin renk değişikliği” adını buradan alır. Normal bir durumdur. Genelde tüm organ sistemlerinin matürasyonunun geciktiği erken doğan prematüre bebeklerde daha sık görülür.

Kutis Marmoratus

Bebeğin içinde bulunduğu ortamın ısısı düştüğü zaman, derisinin mermer gibi dalgalı bir görünüm almasıdır. Bebek tekrar sıcak bir yere getirilince bu bulgu düzelir.

Bebeklerde genital bölgenin diğer cilt alanlara göre daha koyu renkte olması: olan Hem kız hem de erkek bebeklerde genital bölgelerde ve memenin areola olarak adlandırılan kahverengi kısımlarında, normale göre daha bir koyuluk olduğu düşünülüyorsa, genetik kökenli böbrek üstü bezi hastalıklarından şüphelenilebilir. Böyle bir durumda, bebeğin fizik muayenesinden sonra böbrek üstü bezini görüntülemede ultrason ve böbrek üstü bezinin fonksiyonlarının doğru işleyip işlemediğini kontrol etmek için de bir takım biyokimyasal laboratuvar testleri gerekmektedir.

Miliaria

Dış ortamın fazla nemli ve sıcak olmasıyla, ter bezi kanallarının tıkanması sonucu ortaya çıkar. Ter bezi kanalı yüzeye yakın tıkanınca saydam içi sıvı dolu küçük nokta-kese şeklinde görülür. Ter bezi kanalı daha derinde tıkanınca ise bu saydamlık yerini kırmızı nokta kese formuna bırakır. Vezikül adı verilen bu ufak keselere hafifçe temas edilip örnek sıvı alınıp mikroskop altında incelenir. Enfeksiyon etkeni içerip içermediğine bakılır.

Milia veya Epstein İncileri

Alın, burun ve çenede gözlenen, tuz dökülmüş görünümde, ufak, beyaz, noktasal, deriden hafif kabarık lezyonlardır. Müdahale etmek gerekmez. Kısa sürede kendiliğinden düzelir.

Yenidoğan Aknesi

Anneden geçen hormonların etkisiyle oluşan, sivilce görünümlü lezyonlardır. Çocuk hekimi veya cilt hekimi tarafından düzenlenen tedavi ile kısa sürede düzelir.

Mongol (Moğol) Lekesi

Yenidoğan döneminde çok sık görülür. Bebeklerde sıklıkla kalça ve kuyruk sokumu üstü bölgesinde daha az olarak da bacak, sırt ve gövde başka yerlerinde de olabilen, harita benzeri yeşil-morumsu renkte lezyonlardır. Ciltten kabarık olmayıp aynı seviyededirler. Birkaç milimetreden 10-15 cm’ye kadar büyüklükte gözlenebilir. Alt cilt tabakasında, cilde renk veren melanosit hücrelerinden kaynaklanır. Travmalara bağlı oluşabilecek “ekimoz” olarak adlandırılan morluklarla karıştırılmamalıdır. En sık sakral ve gluteal bölge olmak üzere, sırt, omuz ve bacaklarda da bulunabilir. Mongol lekeleri zaman içinde kaybolur. Tedavi ve izlem gerektirmez.

Bez Bölgesi Pişikleri

Katı gıda alımının başlaması ile dışkıdaki enzimatik değişiklikler “irritan kontakt dermatit” olarak adlandırılan bez bölgesindeki pişiklere yol açar. Atopik bebeklerde de alerjik deri belirtileri genellikle 3. aydan sonra görülür. Pişik benzeri görünüm ile diğer hastalıklarla karışabilir. Ayırıcı tanı için; annenin ve bebeğin beslenme şekli, farklı gıda alınıp alınmadığı sorulmalı, besin reddi, sık kusma şikayetlerinin varlığı, bebek dışkısında mukus veya kan görülüp görülmediği irdelenmelidir. Ayrıca bebeklerde bez bölgesinin yüzeysel mantar enfeksiyonlarının olabileceği ve aileler tarafından basit pişik sanılabileceği unutulmamalıdır.