Bebeklerde Göz, Kulak, Göbek Bakımı
Bebeğinizin göz, kulak, göbek bakımını yaparken dikkat etmeniz gereken durumlar ve önerilere bir göz atın;
Göz Bakımı
Yenidoğan bebeklerin birçoğunda gözyaşı kanalı dardır ve ilk bir yıl gözyaşı kanalı gelişimini devam ettirir. Bu gelişim sürecinde bebeklerde göz çapaklanması çok sık görülür. Göz çapaklanmasının ana nedeni gözyaşı kanalı tıkanıklığı oluştururken kirpik dibi iltihabı, göz nezlesi, göz kanallarından alınan enfeksiyon gibi farklı nedenlerde çapaklanmalara neden olabilir. Göz çapaklanması durumu genelde ilk bir yıl içerisinde kendiliğinden düzelir. Gözyaşı kanalı tıkanıklığının devam ettiği durumlarda çapaklanmalar devamlılığını sürdürebilir.
Bebeğinizin gözyaşı kanalının tıkalı olduğunu; burun kökünün yan taraflarında oluşan şişkinlikten, göz pınarına bastırıldığında göze inen akıntıdan ve göz sulanmalarından anlayabilirsiniz. Böyle bir durumla karşılaştığınızda kanalın tıkanıklığını açmaya destek sağlayacak bir masaj uygulaması yapmanız gerekebilir.
Masajın yapılışı oldukça kolaydır.
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışma1. Önce ellerinizi yıkayın ve tırnaklarınızın kısa olmasına dikkat edin.
2. Baş ve işaret parmak uçlarınızı bebeğin burun köküne yerleştirin ve hafifçe dairesel hareketler ya da zile basma hareketi yapın.
3. Daire ve zile basma hareketini yaptıktan sonra parmaklarınızı burun kökünden burun ucuna doğru hareket ettirin.
4. Bu hareketi günde 4-5 kez ve bir seferde10-15 kez uygulayın.
Bebeğinize rutin olarak günlük göz bakımı yapmanıza gerek yok. Eğer bebeğinizin gözünde; sarı-yeşil renkte akıntı, kirpiklerinde birbirine yapışma, kirpiklerde kurumuş iltihap görülüyorsa göz bakımı yapılmalıdır. Bu belirtiler genellikle önemli bir durum olmamakla birlikte, evde kolay bir bakımla iyileşebilir.
Evde kolay göz bakımı basamakları şu şekildedir;
1. Pamuğu, kaynatılmış ılıtılmış su ya da serum fizyolojik ile ıslatın ve fazla suyu sıkın.
2. Daha sonra bebeğin göz pınarından başlayarak dışarı doğru tek hamlede temizleme hareketi yapın.
3. Tek seferde çapaklanmayı temizleyemediyseniz işlemi farklı bir pamukla tekrarlayın.(Enfeksiyon ve çapaklanmalar tek gözde olabilir. Kirli gözden temiz göze enfeksiyonu taşımamak için her göz için farklı bir pamuk kullanılmalıdır. Çapaklanmalar temizlenene kadar bu şekilde temizleme yapılabilir.)
* Çapaklanma uzun sürer, tek bir gözde devam eder, silindiği halde sürekli tekrarlarsa çocuk doktoruna mutlaka danışılmalıdır.
Kulak Bakımı
Bebeklerin kulakları için günlük olarak özel bakım uygulanmasına gerek yoktur. Kulak içinde kulak kiri olarak tanımlanan birikintiler, kulağı koruyan salgılardır. Bu salgıları temizlemek için bebeğin kulak deliğine kesinlikle herhangi bir şey sokulmamalıdır. Nedeni ise kulak çubukları, bebeğin kulak zarına zarar verir ve dışarıdaki kirlerin kulak içerisine itilmesine neden olur. Sadece kulaktan dışarıya atılan kirler varsa o kirleri temizlemek gerekebilir.
Kulak dışında olan kirleri temizlemek için ve banyo sonrasında bebeklerde kulak bakımı şu şekilde yapılmaktadır:
1. Bir kap içerisine kaynamış ılıtılmış su koyun.
2. Temiz bir bezi (tülbent-gazlı bez) su ile ıslatın ve pamuğun fazla suyunu sıkın.
3. Islatılmış bez ile bebeğin kulak kepçesinin arka kısmını silin.
4. Bezin temiz olan farklı tarafı ile kulak kepçesinin iç kısmını silin.
5. Son basamak olarak kulak kıvrımlarının ıslak kalmaması için temiz kuru bir bez ile aynı basamakları uygulayarak kulak kepçesini kurulayın.
6. Bir kulağın temizliğini bitirdikten sonra basamakları baştan başlayarak diğer kulağa uygulayın.
Bazı çocuklarda kulak içini koruyan salgı çeşitli nedenlerle kulak dışına doğru yönelemez ve bu salgı dış kulak yolunda birikerek, kulak yolu tıkanıklığına neden olabilir. Tıkanıklık sonucunda ağrı pek nadir olurken, hassas kişilerde hafif bir baskı ve acıma olabilir.
KIZ ÇOCUKLARINDA KULAK DELİMİ
Bir diğer tartışılan konu ise kız çocuklarının kulaklarının ne zaman delineceğidir. Kulak delimi için en ideal yaş; bebeğin kulağındaki küpenin farkında olduğu 5-6 yaş civarıdır. Bebeğin bilincinde olmadığı küçük yaşlarda küpe takılması sonucunda; bebeğin kendi kulağına zarar vermesi, bebeğin küpeyi yutması ya da küpeyi burnuna sokması gibi istenmeyen durumlar oluşabilir. Kulak delimi sonrasında enfeksiyon oluşum riskini en aza indirgemek için hastane ortamında delim işlemi yapılmalı ve altın, sallanmayan küpe tercih edilmelidir.
Kulak delimi işleminden sonra ortalama bir hafta boyunca, kulak memesinin ön ve arka kısmına antibakteriyel krem sürülmelidir.
Göbek Bakımı
Göbek kordonu, hamilelikte bebeğe besin ve oksijen taşıma görevini yerine getirir. Bu yaşam hattı çift yönlüdür, yani bebeğe faydası olan besinleri anneden bebeğe, atık olan maddeleri ise bebekten anneye taşır. Kordon bebeğin doğumuyla birlikte kesilir ve özel bir aletle klemplenir (kapatılır).
Göbek kordonunun görüntüsü sizi tedirgin edebilir ve dokunmaktan korkabilirsiniz. Korkmayın ve tedirgin olmayın. Çünkü göbek kordonu sinir içermediği için bebeğinizin canını acıtmaz. Saç ya da tırnak gibi düşünebilirsiniz. Saç ve tırnak kesildiğinde nasıl acı hissedilmiyorsa, bebeğin göbek kordonuna dokunulduğunda da bebek acı hissetmez. İhtiyaç duyulduğunda kordona rahatça müdahale edebilirsiniz.
Bazen göbek kordonu iyileşirken ya da düştükten sonra sızıntı şeklinde ufak kanamalar olabilir. Az miktarda olan kanamalar genellikle önemli kabul edilmez ve tedavi gerektirmez. Aktif, devamlılığı olan kanama söz konusu ise çocuk doktoruyla iletişime geçmelisiniz. Aktif kanamanın devam etmesi durumunda çocuk doktorunuzun yönlendirmesi ile bebeğin doğduğu gün yapılan K vitamini (kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddenin sentezini sağlar) içeren iğnenin tekrarı yapılır.
Göbek kordonu düşüş süresi ortalama 7-10 gündür, bazen düşüş süresi daha da uzayabilir. Göbek kordonunun düşüş süreci; kordon önce kurur, büzüşür ve rengi koyulaşır daha sonra fazla kısmı düşerek normal göbek deliği halini alır. Kordonun fazla olan kısmı düştükten sonra göbek deliği içerisinde kurumuş ufak bir parça kalabilir. Bu parçada birkaç güne kendiliğinden düşer. Göbek kordonu düştükten sonra göbek deliğinde hafif sarımtırak ıslaklık görülebilir, iki hafta geçtikten sonra bu ıslaklık hala devam ediyorsa doktorunuza danışmalısınız.
Göbek kordonu, bebek ve çevresi arasında açık kalmış bir penceredir, enfeksiyon açısından dikkat edilmelidir. Enfeksiyonu engellemek için bebeğin göbek kordonu düşene kadar, bebek bezinin önde kalan fazla kısmı katlanarak göbek kordonunun altında bırakılmalıdır. Kordon bebek bezinin içinde bırakılırsa idrar ve kaka bulaşarak enfeksiyona neden olabilir. Göbekte iltihaplı akıntı, bebekte halsizlik, göbek deliği etrafında kızarıklık ve bebekte ateş olması durumu normal kabul edilmez. Böyle bir durum gözlemlendiğinde doktorunuz ile iletişime geçmelisiniz.
Rutinde göbek bakımı yapılmasına gerek yoktur, kordonun doğal olarak kuruyarak düşmesi beklenmelidir. Eğer göbek çevresinde kızarıklık, kötü koku ve iltihaplı akıntı varsa %70’lik alkollü petler ile göbek bakımı yapılmalıdır.
Göbek kordonu düşmeden banyo yaptırılması kordonun kuruma ve düşüş süresini uzatabileceği için bebeğin ilk banyosunun göbek kordonu düştükten bir gün sonra yapılması önerilir.(Bu süreçte bebeğe silme banyosu yapılabilir.) Bebek, göbek kordonu düşmeden banyo yaptırılacaksa birikmiş su içerisinde değil akan su altında yıkanmalı ve banyo sonrası göbek bağı temiz bir bez ile silinmelidir.
Doğumdan sonra bebeğin göbek kanalının tam olarak kapanmaması sonucu, bebeğin göbek deliğinde şişlik görülebilir. Bu duruma umblikal herni yani diğer adıyla da göbek fıtığı denir. Bebeğin ağlaması ve ıkınması ile göbekte şişlik oluşur, bebek sakinleştiğinde ise şişlik kendiliğinden kaybolur. Göbek fıtığı, büyük ihtimalle bebeğin karın duvarının zaman içinde gelişmesiyle 3-4 yaşına kadar kendiliğinden geçecektir. Fakat böyle bir durum görüldüğünde doktor tarafından değerlendirme yapılmalıdır.
Göbekte oluşan şişliğe bozuk para ya da bez bağlamak iyileşmesine hiçbir katkı sağlamaz hatta bebeğin cildinde alerjilere neden olabilir. Müdahale etmeden kendi halinde bırakılmalıdır.
Bir gün bebeğinizde normalden farklı bir ağlama, huzursuzluk, sarı-yeşil kusma, gaz çıkaramama, kaka yapamama, göbeğindeki şişlikte kaybolmama gibi durumlar görülürse acil olarak bir çocuk cerrahına başvurulmalıdır.
