Çocuklarda Bedensel Gelişim

Çocukların bedensel ve fiziksel gelişimi hakkında en çok merak edilen konuları uzmanlar cevapladı.

Çocuklarda Parmak Ucu Yürüme Ne Zaman Düzelir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Ayak kaslarının güçlenmesi ve ayak bileği stabilizasyonunun kazanılması 0-2 yaşına kadar gelişme aşamasındadır. Bu nedenle bu dönemde normal yürüyüş paterninin dışında, parmak ucu yürüme yönelimi artmış, destek yüzeyi artmış (bacaklarını açarak yürümesi) ve hızlı adımlama gibi durumları gözlemlemeniz olağandır. Bu durumları yürümeye başlayan bebeklerde tipik bir yürüyüş varyasyonu olarak düşünebiliriz. Tabii altında yatan nörolojik, ortopedik kökenli bir problemin varlığının olmadığından da emin olmamız gerekir.

Bebeğiniz yürüme deneyimi kazandıkça en doğru yürüme şeklini seçip kullanacaktır.

Gün içerisinde parmak ucu yürüyüş süresine ve hangi durumlarda, hangi aktivitelerde parmak ucuna yükseldiği gözlemleyin. Eğer ısrarcı bir parmak ucu yönelimi var ise (yürüyüşünün %70′i gibi) bir pediatrik fizyoterapistinden destek alın.

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Çocuklarda Duruş Bozukluğunu Önlemenin Yolları Nelerdir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Hareket! Günlük yaşam aktivitelerinin yanı sıra çocukların ilgilerini çeken bir spor dalıyla veya hobiyle uğraşmaları önemlidir. Ne yazık ki dijital çağ, ders çalışma yoğunluğu, masada oturma süresi, ekran süresi gibi aktivitelerin artması çocukların erken dönemden itibaren yanlış pozisyonda kalmalarına sebep olabiliyor. Bunların yanı sıra emosyonel durumlar da postürde kendini gösterebilir. Üzgün ve yorgun bir gündeki postürümüzle enerjik, heyecanlı, mutlu bir gündeki postürümüz aynı değildir. "Dik dur", "sırtını düzelt" gibi yönlendirmeler sadece o anı kurtarır ve gün içerisinde sadece dışarıdan gelen uyarıya bunu yapmak verimsizdir. Çünkü beyin kendini en rahat ve otomatik pozisyona alacaktır, rahat bildiği pozisyona geri dönecektir. Bunu engellemek için çocuğunuzun en çok vakit geçirdiği oturma, çalışma alanlarını onun oturuşuna uygun ergonomik olarak düzenleyebilirsiniz. Masada otururken sandalye yerine pilates topunda oturarak çalışmak postürünü korumak ve dikkatini sürdürmesi için daha yararlı olabilir.

Tüm bunların yanında çocuğun vücut farkındalığını, becerilerini ve ilgisini keşfetmesi için ona en uygun uğraşı bulmasına yardım edin. Kas ve iskelet gelişimi açısından onun için anlamlı ve onu motive eden bir aktiviteye katılmadı kalıcı bir çözümdür.

Çocuklarda Skolyoz Belirtileri ve Tedavisi Nelerdir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Belirtilere bakacak olursak;

• Başın bir tarafa doğru eğik durması (tortikolis ile karıştırılmamalı),
• Omuz başlarının farklı yükseklikte olması,
• Günlük rutinlerinde veya el tercihinde hep bir tarafa yönelmeyle vücudun bir tarafa doğru eğik görünmesi,
• Kürek kemiklerinde asimetrik görünüm,
• Kalça yüksekliğinin eşit olmaması,
• Bacak uzunluğunun farklı olması gibi görüntüler dikkate alınmalıdır.

Çocukluk ve ergenlik döneminde idiyopatik skolyoz başlayabilir ve hızla ilerleyebilir. Ancak her zamanki gibi durumun ilerlememesi ve tedaviden olumlu sonuçlar alınması için erken dönemde tanı konulması çok önemlidir. Bu belirtiler sizin çok net göremeyeceğiniz küçük başlangıçlı eğrilikler olabilir. Bunun için gelişim basamaklarında çocuğunuzun bir uzman tarafından takip edilmesi gerekir. Bebeklerde ise konjenital skolyozun varlığı ilerleyicidir ve tedavi planı gerektirir. Röntgen gibi görüntüleme yöntemlerinden kesin tanı alabilirsiniz. Öncesinde bebeğinizin sırtında fark ettiğiniz çıkıntı veya eğrilikler ya da tek tarafına yönelme gibi bulgular da size bunun için ipucu verecektir. Tedavide ilerleyişi yavaşlatmak ve ağrıları azaltmak adına öncelikli hedef omurgaya yük ve bası veren zorlayıcı aktivitelerden kaçınmak olacaktır. Sırt kaslarının güçlenmesi ile ağrıların hafiflemesi önceliktir. Günlük yaşam aktivitelerinde yapılacak değişikler hem ilerlemeyi durdurmayı hem tedaviyi etkin kılmayı hedefler. Örneğin yüz üstü yatmamak, çanta taşırken eğriliğin zıt yönünde taşımak gibi küçük davranış değişiklikleri gerekir. Tedavide eğriliğin derecesi, başlangıcı, türü (idiyopatik, konjenital, nöromuskuler), eğriliğin yeri , günlük yaşamdaki kısıtlılıklar , derecelerdeki artışlar tedavi sürecini ve etkinliğini etkileyecektir.

Özetle Tedavi yöntemleri ;

• Günlük yaşam aktivitelerini düzenlemek
• Korse kullanımı
• Fizyoterapi
• Cerrahi operasyon (belli bir derece üstü en son müdahele)

W Oturuşun Zararları Nelerdir, Nasıl Düzeltilir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Oturuş pozisyonu çocuğun sadece fiziksel durumunu değil öğrenmesini keşfetmesini ve diğer gelişim basamaklarına geçişlerini düzenler.

• W oturuş ise sadece tek bir düzlemde görüş ve duruş sağlar. Ayrıca çocuğun diğer pozisyonlara geçişini zorlaştırır. Daha ciddi durumlarda kalça çıkığına sebep verebilir.
• Çoğunlukla W oturuş çocuğun gövde kaslarını etkin kullanmasını engeller ve kötü postüre zemin hazırlar. Çocuk alt ekstremite kaslarını kullanmadığı ve yeterli kalça mobiltesini sağlayamadığı için pelvis dengesizliğine yol açabilir. Düz tabanlık veya içe basmaya teşvik edebilir.
• W oturuş birçok çocuğun rahat olduğu için tercih ettiği bir oturma şeklidir. O pozisyonda gövde kaslarını daha az işin içine katacağı için ve otururken destek yüzeyi fazla olduğu için bunu tercih eder. Bunu devamlı hale getirmesi ve başka oturma pozisyonu denememesi zamanla bu oturuşa bağlı kas kısalıklarını geliştirir.
• Çocuklar alternatif olarak;
• Ayak tabanlarının birbirine değdiği bağdaş kurma şeklinde, Ayaklarını uzatarak,
• Ayaklarını paralel konumlandırıp yan oturuş pozisyonunda,
• Diz üstü oturuş şeklinde,
• Kalça ve dizin 90 derece olduğu oturma pozisyonundayken yere yakın bir unstabil zemin (top) üzerinde oturabilir.
• Bu pozisyonlar çocuğun aktiviteler arası geçişlerini kolaylaştırır, vücudunu daha aktif kullanmasını destekler ve çevresini keşfetmesine olanak tanır.

Bebekler Yastık Ne Zaman ve Nasıl Kullanılmalıdır?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Baş boyun kontrolüyle birlikte solunum ve yutma da aydan aya gelişir. 2 yaşından önce bebeklerde boğulma tehlikesi yaratabilecek için yastık kullanımı önerilmemektedir, bebeklerin düz zeminde yatması daha doğrudur. Reflüsü olan bir bebekte ise yastık kullanmak yerine yattığı yatağın eğimini arttırmak onun için daha sağlıklı olacaktır.

Bebekler için ince, alerjen yapıda olmayan ve başın içine gömülmeyeceği yumuşaklıktaki yastıklar 2 yaş sonrası kullanılabilir.

Bebeklerde Kalça Çıkığını Önlemenin Yolları Nelerdir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Gelişimsel kalça displazisi dediğimiz bu durum bebeğin anne karnındaki pozisyonu, doğumda ters geliş nedeniyle veya sebebi bilinmeyen nedenlerden kaynaklı oluşabilir.

Doğumdan sonra da bu durumu engellemek için alt ekstremitelerin sıkıca, tam kundaklama yapılmaması ve bebeği pozisyonlarken kalçanın stabilizasyonun desteklenmesi gerekir.

Kalça çıkığı olan bebeklerde ilk 6 ayda sadece atel kullanımı ve doğru pozisyonlamalar ile tedavi sağlanır. Erken tedavi ve teşhisin çok önemli olduğu bu durumda ilk bir yıl boyunca pediatrik ortopedistin takibi önemlidir.

Tortikollis Nedir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Bebeğin anne karnındaki pozisyonundan, doğum sırasındaki endikasyonlardan (ters geliş, zor doğum , vakum kullanılması gibi ) kaynaklı olarak boyun kaslarının bir tarafındaki SCM kasındaki gerginlik ve kışlık tortikollis olarak adlandırılır. Görünüş olarak bebeğin başını bir tarafa doğru eğmesine sebep verir. Tortikollis bebeğin başının eğriliği gibi görünse de omurganın diğer bölümlerini de olumsuz etkileyebileceği ve hatta bakamadığı taraftaki vücut farkındalığının düşük olmasından dolayı o taraf kullanımında diğer tarafa göre az olabileceğini unutmamak gerekiyor. Bu nedenle boyun eğriliği durumda olası olumsuz durumların önüne geçebilmek için pediatrik fizyoterapistten destek alınması önemlidir.

Kinestetik öğrenme nedir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Öğrenme herkes için farklıdır çünkü herkesin güçlü ve gelişmeye hazır yanları vardır.

Kinestetik öğrenme, belli bir hareketi, öğrenmeyi açığa çıkarması için çocuğun aktivite sırasında temas etmesini, hareketle denemesini ve çeşitli duyular yoluyla bilgi almasını içerir. Özetle pratikle ve deneyimle varyasyonlar oluşturulur ve yeni beceriler elde edilir.

Bu öğrenmede hareket açığa çıkarmak gerekir çünkü kas hafızası, yapılan hareketleri ancak bu şekilde kaydeder. Kinestetik öğrenmede dokunma, koklama, tatma görme gibi duyular ile hareketlerin iş birliğine ihtiyaç vardır.

Plagiosefali nedir?

Uzm. Fzt. Yonca Görgül: Plagiyosefali çok yaygın, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bebeğin başının düz bir görünüme sahip olmasına neden olur. Yenidoğan bebeklerde asimetrik kafatası ve kafanın arkasında düzleşme olarak tanımlanır.

Bir bebeğin yumuşak kafatası, başın bir kısmına tekrarlanan basınç nedeniyle bir bölgede düzleştiğinde gelişir. Bebek, düzenli olarak tek bir pozisyonda uyursa plajiyosefali geliştirir. Bu durum özellikle kafatasları esnek olan prematüre bebeklerde daha sık görülür.

Aynı zamanda tortikolis durumunda da başın hep aynı yöne yatması ile bu durum pekişebilir.