İçerikler
- Göz tembelliği nedir?
- Göz tembelliğinin nedenleri nedir?
- Göz tembelliği sık görülen bir hastalık mıdır? Göz tembelliği nasıl anlaşılır?
- Bebeklerde göz tembelliği nasıl teşhis edilir? Belli bir testi var mıdır?
- Bebeklerde göz tembelliği nasıl tedavi edilir?
- Göz tembelliği tedavisi ne kadar sürer? Tedavi başarısı neye bağlıdır?
- Göz tembelliği tedavi edilmezse ne olur?
Çocuklarda Göz Tembelliği
Prof.Dr.Murat Karaçorlu Göz Hastalıkları Uzmanı
Göz tembelliğini hastalığı fark etmek çok kolay değildir.
Göz tembelliği nedir?
Göz tembelliği, dışarıdan göze bakmakla saptanabilen bir bozukluk olmaksızın görmenin düşük olması durumudur. Bir gözde görmenin gelişip diğerinin gelişememesi durumunda kötü olan göze “tembel göz” ve oluşan hastalığa da göz tembelliği veya tıbbi adıyla “ambliyopi” denir.
Göz tembelliğinin nedenleri nedir?
Göz tembelliğinin en önemli üç nedeni vardır. Bunlardan birincisi “şaşılık”; ikincisi miyopi, hipermetropi ve astigmatizm gibi “gözün kırma kusurları”; daha nadir olan üçüncüsü ise doğuştan göz içi lensinin doğal şeffaf yapısının bozulmuş olması veya klinikteki adıyla “doğumsal katarakt”tır.
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışmaGöz tembelliği sık görülen bir hastalık mıdır? Göz tembelliği nasıl anlaşılır?
Göz tembelliği toplumda yaklaşık her 100 kişiden 4′ünde mevcuttur. Ancak hastalığı fark etmek çok kolay değildir. Çocuk bir gözünün güçlü diğerinin ise zayıf olduğunun farkında olamayabilir. Çocuğun gözünde şaşılık ya da bariz bir anormallik yoksa ailesi de bozukluğu anlayamaz. Çocuğun bir gözünün az gördüğünü fark edip ailesine söylemesi 8 - 9 yaşlarını bulabilir.
Ailede göz tembelliği veya göz kayması problemi olan varsa hastalık ailesel geçiş gösterebilir. Bunu bilen ailelerin çocuklarının göz sağlığına önem vermeleri ve gereken muayeneleri zamanında yaptırmaları gerekir.
Bebeklerde göz tembelliği nasıl teşhis edilir? Belli bir testi var mıdır?
Göz tembelliği her iki gözün test edilmesiyle ve iki göz arasında görme farkının bulunmasıyla teşhis edilir. Küçük çocuklarda görmeyi değerlendirmek zor olduğundan, doktor çocuğun bir gözü kapalıyken diğer gözüyle nesneleri nasıl takip ettiğini değerlendirir. Eğer bebeğin test edilen (kapatılmamış olan) gözünde bir zayıflık varsa bebek rahatsız olur; kapalı ve sağlam olduğu düşünülen gözü ile kapatma aralığından bakmaya ve kapatmayı açmaya çalışır. Bebek eğer bunu başaramazsa rahatsızlık duyacağı için çoğu zaman ağlar.
Bebeklerde göz tembelliği nasıl tedavi edilir?
Tedavi için öncelikle göz tembelliğinin sebebi araştırılmalıdır.
Eğer çocukta kırma kusuru tespit edildiyse tedavide yapılması gereken numaralı gözlüklerle çocuktaki odaklanma hatasını düzeltmektir. Bazen gözlük tek başına yeterli gelmez; o zaman beraberinde “kapama tedavisi” uygulanır. Burada amaç çocuğun tembel olan gözünü mutlaka kullanmasını ve objelere bakmasını sağlamaktır. Bu farklı yollarla elde edilebilir. En yaygın göz tembelliği (ambliyopi) tedavisi çocuğun güçlü olan gözünü günde bir iki saat olmak üzere haftalarca ya da aylarca kapatarak diğer gözünü kullanmaya teşvik etmektir. Bazen kapama süresi daha uzun tutulabilir. Tembel olan gözün görmesinin geri kazanılması durumda bile tedavinin kalıcılığı için sağlam gözün kapatılmasına bir süre daha devam edilir.
Tembelliğin oluşmasına sebep olan doğumsal kataraktın varlığı saptanmış ise önce katarakt ameliyatı uygulanır. Ancak nedenin ortadan kaldırılmasıyla göz tembelliğinin tedavisi tamamlanmaz. Cerrahi müdahaleden sonra yine gözü kapatmak ve zayıf olan gözü normal görme için mutlaka kuvvetlendirmek gerekir.
Şaşılık bulunan gözlerde ameliyat gerekse bile göz tembelliği tedavisinin uygulanması gereklidir.
Göz tembelliği tedavisi ne kadar sürer? Tedavi başarısı neye bağlıdır?
Tembel gözde görme artıncaya ve göz doktoru tedaviyi sonlandırıncaya kadar sürer. Çocuğun, tedavinin başladığı andaki yaşı ve göz tembelliğinin şiddeti tedavi başarısını belirler. Erken teşhis göz tembelliğinin tedavisini kolaylaştırır. Çocuklar gözlerinin kapatılmasından hoşlanmazlar. Bu yüzden ebeveynler çocuklarını yakın biçimde gözetmeli ve gereken ilgiyi göstermelidirler.
Göz tembelliği tedavi edilmezse ne olur?
Tedavi edilemediği takdirde gözde ciddi görme azlığı oluşur. Hastalarda derinlik algısı kaybolur, objeleri üç boyutlu olarak seçemezler.
0-6 yaş dönemi diye adlandırılan okul öncesi dönemde bedensel, zihinsel, sosyal ve duygudal gelişim çok hızlıdır. Eğitim Danışmanı ve Pedagog Prof. Dr. Norma Razon bu dönemde çocuk gelişimi için ne yapılması gerektiğini açıklıyor.
