Çocuklarda Salya Akması

Salya, aşırı tükürük salgısı (hipersalivasyon) olmasıdır. Salya akması yaşamın ilk altı ila on sekiz ayında oral motor fonksiyon gelişene kadar normaldir. Özellikle bebeklerin 3. aydan itibaren dişleri çıkma döneminde aşırı tükürük salgısı normaldir. Dört yaşından büyük çocuklarda sürekli salya akması ise anormal kabul edilir.

Çocuklarda Salya Akmasının Nedenleri

Hipersalivasyon, aşırı üretime veya tükürük temizlenmesindeki azalmaya bağlı olabilir. Serebral palsi, nörodejeneratif bozukluklar, B3 vitamini eksikliği, gastroparezi, pankreatit, oral enfeksiyonlar, kuduz, birçok ilaç ve çeşitli toksinler dahil olmak üzere salya artışının birçok nedeni vardır. Parazit varlığında, özellikle kılkurdu, geceleri ağızdan salya akışı olabilir. Genetik, nörolojik veya anatomik bozukluklara bağlı çocukta ağzını kapatmasına engel bir durum var ise tükürük artışı olmadan da yetersiz dudak kapanması sonucu salya akması söz konusu olabilir. Azalmış yutma sıklığı ve yutma güçlüğü (disfaji), kötü postür (başı dik tutamama) fizyolojik bir salya artışı yapabilir. Diş çürükleri, ağız hijyen bozuklukları, nesnelerin sürekli ağza alınması da diğer sebepledir.

Salya Multidisipliner Bir Yaklaşım ile Değerlendirilir:

1. Çocuğun bir açık ağız duruşu veya anormal dil ve dudak hareketleri var mı?
2. Tekrarlayan üst solunum yolu enfeksiyonu var mı?
3. İlaç kullanıyor mu? Yetersiz diş bakımı ve çürükler var mı?
4. Yeme ve içme problemi, çiğneme sorunları ve yutma güçlüğü var mı?
5. İletişim becerileri nasıl? Konuşma güçlüğü var mı?
6. Salyanın şiddeti ve sıklığı Thomas-Stonell ve Greenberg ölçeği kullanılarak (1-5 derece) ölçülür.
7. Eşlik eden nörolojik, anatomik problemler değerlendirilir
8. Gerekirse tükürük bezi ultrasonografisi yapılır

Tedavi:

1. Klinik gözlem yapılır ve altta yatan nedenler belirlenir.
2. Ağız sağlığının iyileştirilmesi ve sürdürülmesi
3. Nişastadan zengin gıdalar fazla tüketiliyorsa kısıtlanır.
4. İlaç ve toksin maruziyeti varsa bunlara yönelik önlem alınır.
5. Yutma ile ilgili bir bozukluğa bağlı ise kas koordinasyonunu iyileştirmek için oral motor egzersizler yapılır.
   • Yüz ifadelerinin kullanımı, örneğin gülümseyerek, kaşlarını çatarak, yüzleri içeri çekerek ayna karşısında egzersiz yapma).
   • Dudak artikülasyonları – mmmm, bbbb, pppp, ahududu.
   • Müzik aletleri üfleme (Örneğin; armonika, parti düdüğü)
   • Dudaklar arasında spatula tutma
   • Pipetle sıvı emme
   • Üfleme (mum, tenis topu)
6. Çocukların tükürük ve ağız hareketlerinden daha fazla haberdar olmalarına yardımcı olunur.
7. Ağza nesne alma davranışlarını (elini ağzına alma en sık davranış) ortadan kaldırılır. Eller için bir aktivite sağlamak çok olumlu bir duyusal his verir.
   • Yap-boz yapma,
   • Oyuncak (titreşen bir oyuncak/yastık) verme,
   • Parmak boyama
   • Şarkı söyleme ve el çırpma,
8. Çocuklar daha fazla yutmaya ve yüzlerini silmeye teşvik edilir.
   • Küçük bir ayna kullanarak yüzün veya çenenin ıslak olduğunu çocuklara göstermek.
   • Renkli noktalar gibi görsel ipuçları kullanmak
   • Dokunma ipuçlarını kullanma; bazen çocukların üst dudağına parmak basmak
   • Övgü veya ödüller vermek
9. Yemek yeme becerilerini geliştirilir.
10. Tıbbi ve cerrahi tedavi (Nadiren gerekir)

Sonuç olarak salya akması çocukluk döneminde 4 yaşa kadar normal kabul edilse de eşlik eden nörolojik, anatomik ve konuşma problemleri varlığında ayrıntılı değerlendirilmelidir. Altta yatan nedenlere yönelik tedaviler ve egzersizler ile farklılık yaratılabilir.

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol