İçerikler
- 0 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 1 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 2 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 3 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 4 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 5 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 6 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 7 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 8 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 9 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 10 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 11 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- 1 Yaş Çocuk Sosyal Gelişim Özellikleri
- 2 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- 3 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- 4 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- 5 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Çocuğuma diğer çocuklara karşı sosyal mesafeyi nasıl öğretebilirim?
- Beni sık sık arayan çocuğuma nasıl davranmalıyım?
Çocuğun Sosyal Gelişim Özellikleri
Çocuğun etrafıyla iletişim kurabilmesi, sosyal uyaranları duyarlılık kazanması, yaşadığı toplumun değer ve kurallarını öğrenerek buna uygun davranışlar geliştirmesi, kendini ifade edebilme becerileri kazanması sosyal gelişimin basamaklarıdır. Doğduğu andan itibaren insanlar arasında olmayı tercih eden, insan yüzlerine duyarlı olan bebeğin sosyal gelişim de doğduğunda başlar. Sosyal gelişimin ilk kaynağı annedir, daha sonra bebek büyüdükçe ve etrafıyla iletişim becerileri arttıkça davranışlarını ortama uygun olarak ayarlama, karşısındaki insanın düşünce ve davranışlarını anlama ve kendini ifade edebilme yetenekleri gelişir.
Bebeği/çocuğu farklı ortamlara götürmek ve alıştırmak, yaşıtlarıyla vakit geçirmesini sağlamak sosyal gelişimi desteklemek için önemlidir. Bunun yanında sosyal gelişimin seyrini bilmek doğru adımları atmaya yardımcı olacaktır.
Aşağıdaki listeden 0-6 yaş sosyal gelişim seyrini takip edebilir, hangi aylarda çocuğunuzdan neler beklemeniz gerektiğini öğrenebilirsiniz.
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışma0 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Emzirirken veya beslenirken bebeğe odaklanmak, dokunmak ve göz teması kurmak sosyal-gelişimin ilk temellerini atar.
- Emzirirken anne bebeğe doğru eğildiğinde annenin yüzüne, göğsüne dokunabilir.
- Karşılıklı göz temasıyla anne-bebek bağı kurulur.
- Güven duygusu oluşmaya başlar.
1 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Sosyal bir gülümseme olmasa da gülümseme başlar.
2 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Ağlamadan farklı sesler çıkararak anne-baba ile iletişim kurmaya başlar.
- Onu kucağında tutan, emziren, besleyen, ihtiyaçlarını karşılayan kişiyle göz teması kurabilir.
- İnsan yüzlerine özellikle annenin yüzüne, insan seslerine özellikle annenin sesine ilgi duyar.
- Kendisi ile iletişim kurulduğunda, ilgilenildiğinde sesler çıkararak karşılık verir, gülümser.
3 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Uzun süre göz teması kurabilir.
- Gülümseyene gülümser.
- İnsan yüzleri kendisine yaklaşınca heyecanlanır.
4 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Göz teması kurduğu insanları izleyebilir.
- Bebek, baba/ bakıcı gibi yakınlarının, özellikle annenin yüzünü tanıdığı izlenimi verir.
- Annesini görünce coşkuyla gülümser.
5 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Ona dokunulması, masaj yapılması hoşuna gider.
- Anne-baba ve yakınlarını tanımaya başlar.
- Anne-babayı gördüğünde heyecanlanır.
- Ağlarken anne-babanın sesini duyduğunda sakinleşir.
- Ce-e oyunu oynayabilir.
- Anne-babasının yüzünü yabancıların yüzünden ayırt etmeye başlar.
- Yabancıları gördüğünde irkilmeye, huzursuzlanmaya başlayabilir.
6 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Bir önceki dönemde olduğu gibi tanıdığı bir yüz gördüğünde, tanıdığı bir ses duyduğunda heyecanlanır, mutlu olur.
- Yabancı birini gördüğünde huzursuzlanır.
- Eline aldığı oyuncakları yere atabilir, attığı oyuncağı birisinin almasını ister gibi bakmaya başlayabilir.
7 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Yalnız kalmaktan hoşlanmaz.
- Tanıdığı kişilerle oyun oynamaktan mutlu olur.
- Yabancılara çekingen davranmaya başlar.
- Etrafında çocuklar olması hoşuna gider.
- Yanındaki yetişkinler konuşurken farklı sesler çıkararak ilgiyi üstüne çekmeye uğraşır.
- İlgi gördüğünde sevinir.
- Alkış almak ister, bazen kendini alkışlar.
8 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Yanına çocuklar yaklaştığında heyecanlanmaya, hareketlenmeye başlayabilir.
- Tanıdığı birini gördüğünde gülümser ve cilve yapar.
- Yabancılardan korkabilir.
- Elindeki oyuncağı vermek istemeyebilir, alındığında ağlar.
- Engellendiğinde tepki gösterir.
- Duygularını yüz ifadeleriyle belli eder ve karşısındakinin duygularını anlayabilir.
- Önceki aylarda anneden ayrılırken ağlamazken bu ay ağlamaya başlar.
9 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Bu ayda isteklerini ağlamadan ifade etmeye başlayabilir, mama sandalyesinde veya yere oturup oynarken attığı oyuncakların onunla oynayan yetişkin tarafından almasını bekleyebilir.
- Artık karşısında olan yetişkinle beraber el çırpabilir, hatta şarkı söylendiğinde, bir oyunu başardığında kendi kendine alkışlayabilir.
- Bir ortamdan çıkarken, “baş baş” için elini başına değdirir, “bay bay” için ise elini sallayarak yetişkinle iletişime geçebilir.
- Yanına çocuklar yaklaştığında heyecanlanmaya, hareketlenmeye başlayabilir. Yanına yaklaşan tanıdık bir yetişkine ise gülümseyerek cilveler yapabilir.
- Yerde otururken yanında olan bir çocuğa doğru gitmek için hamle yapabilir.
- Bu aydan itibaren elindeki oyuncak alınmaya çalışıldığında bebek sıkı sıkı tutabilir, elinden zorla alındığında da ağlayabilir. Anne-babanın dokunmasına izin vermediği alanlara doğru gittiğinde engellendiğinde bağırabilir ve ağlayabilir.
10 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Alkışlanmak hoşuna gider.
- Son aylarda başlamış olan yabancıdan çekinme davranışı bu ay da devam eder.
- Bazı oyuncaklarını diğerlerine tercih etmeye başlar.
- Parkta, bahçede oynarken yanına çocukların gelmesi hoşuna gider.
11 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Çıkardığı seslerle ve yaptığı hareketlerle istediğini belirtebilir.
- Anne-babasının el çırpma gibi hareketlerini tekrar eder.
- Gülümseyene gülümser, gülene güler.
- Sürekli ilgi bekler.
- İsteğini ağlamadan ifade edebilir.
1 Yaş Çocuk Sosyal Gelişim Özellikleri
- Henüz diğer çocuklarla beraber oynamasa da birlikte vakit geçirmeye hazırdır.
- Kısa sürelerde anneden ayrılabilr.
- Sürekli ilgi ister, ilgi kaybına uğradığında mutsuz olur.
13-15 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Taklit yaptığında, işaretle kendini ifade ettiğinde, bir ses çıkardığında onay, alkış bekler.
- Yaptığı şeylerin izlenmesini ister.
- İlgiye doymaz, odasından kimsenin çıkmasını istemez, oynayanın oynamaya devam etmesini ister.
16-18 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Konuşmaları ve talimatları anlar.
- Oyuncakların toplanmasına, kıyafetlerinin giydirilmesine yardımcı olur.
- Bir şeyi isteyip istemediğini işaretler ve hareketlerle anlatabilir.
- Yabancılardan hala tedirgin olur.
19-21 Aylık Bebek Sosyal Gelişimi
- Arkadaş ihtiyacı oluşmaya başlar.
- Kendi yaş grubuyla vakit geçirirken bazen sadece onları izleyebilir, bazen yan yana durarak farklı oyunlarla ilgilenebilir.
- Beraber oynamaktan daha çok hoşlandığı arkadaşları olur.
- Başka bir çocuğun elindeki oyuncağı almaya çalışırken, kendi elindekini de saklamaya çabalar.
- Anne/ baba/ bakıcının dışında beraber olmaktan hoşlandığı, oynamaktan keyif aldığı yetişkin sayısı da artabilir.
- Yabancılara alışmaya başlar.
2 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Yetişkin denetiminde kısa süre bir çocukla oynayabilir, bir çocuk grubunun içinde durabilir.
- Yetişkinin bazı komutlarını yerine getirebilir.
- Bazı oyuncaklarını paylaşmak istemeyebilir. Oyuncaklarını bir çocukla paylaşırken bir diğer çocukla paylaşmak istemeyebilir.
- Diğer çocuklarla yan yana oynayabilir fakat henüz tam olarak birlikte oynama başlamaz.
- Yemek yemek, elini yıkamak gibi aktiviteleri kendi kendine yapmak isteyebilir.
25-30 Aylık Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Parka/ bahçeye çıktığında oradaki çocuklar ilgisini çekmeye başlayabilir.
- Yetişkinlerle evcilik, okulculuk, doktorculuk oynayan çocuk, yaşıtları ile kısa süreli marketçilik, tamircilik oyunları oynayabilir.
- Kısa süre de olsa kendini oyalayabilir.
- Kaşık tutma ve yemek yeme konusunda iyidir, kendi kendine yemek yiyebilir.
- Ayakkabı, çorap, şapka gibi kıyafetlerini yardımsız çıkarabilir.
- Çişini ve kakasını yapmadan önce haber verebilir.
3 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Akranlarıyla oynamaya başlar.
- Verilen yönergelerde yaşıtlarıyla birlikte hareket edebilir.
- Arkadaşları ile sık sık anlaşmazlık yaşar, küsmeler olabilir fakat kısa sürer.
- Paylaşmak istemeyebilir.
37-42 Aylık Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Karşısındakinin hareketlerini tahmin edebilir.
- Nezaketi, empatiyi, başkalarına saygı duymayı ve paylaşmayı öğrenmeye başlar.
- Kendi haklarını korumayı öğrenmeye hazırdır.
- Seçim yapmayı ve karar vermeyi öğrenir.
- Yeni arkadaşlar edinebilir.
- Başka çocuklarla oyunlarında paylaşmayı, sırasını beklemeyi, kazanmayı- kaybetmeyi, başkasının hakkına saygı duymayı, kendi hakkını korumayı, önerilen oyunu kabul etmeyi, istediği oyunu söylemeyi öğrenir.
- Hayal gücü ve rol yapma becerileri gelişir.
4 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Günlük rutinleri ve kuralları öğrenir.
- Yaşıtlarına bilmişlik ve patronluk taslayabilir ve istediklerini yapamayınca mızırdanıp problem çıkarabilir.
- Espri anlayışı gelişir.
- Eğer çevresinde oynayabileceği yaşıtları yoksa hayali arkadaşları olabilir.
- Arkadaşlarını evine davet edebilir, onların evine gidebilir.
- Bağımsız ve inatçıdır.
- Argo kelimeler kullanmaya başlayabilir.
49-54 Aylık Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Yaşına uygun sorumluluklar alabilir.
- İstediklerini ertelemeyi ve beklemeyi öğrenmeye başlar
- Kaybetmeye tahammülsüzdür. Oynanan kurallı oyunlarda sıklıkla mızıkçılık ve kuralı değiştirme eğilimi vardır, kazanma ön plandadır.
- Grup oyunlarından hoşlanır.
- Grup oyunlarında yetişkin denetimine ihtiyacı vardır.
- Önceki aylarda rol yaptığı oyunlarda senaryolar basitken, hayal gücü geliştikçe daha detaylı senaryolar üretir hatta etrafında olanlar kadar olabilecek olanları da senaryolarına katar.
- Gerçek ile şakayı ayırt etmekte zorlanabilir. Kendisine şaka yapıldığında alınganlık gösterebilir.
5 Yaş Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Kendi kişiliği ile ilgili farkındalığı artar.
- Gerçek ile hayali ayırabilmeye başlar.
- Arkadaşları geldiğinde çevresindeki unutup tamamen oyuna dalar.
- Konuşan kişiyi sessizce ve sabırla dinleyebilmeye başlar.
- Önemsediği kişilerin yanında; iyi gelişmiş özelliklerinden, olumlu davranışlarından söz edilmesi, olumlu benlik algısını güçlendirir, kendini değerli hissettirir. Ayrıca olumlu davranışlarını sürdürmekte daha istekli ve hevesli olur.
- Bildiği konularla ilgili saçma detayları fark edebilir.
- Sosyal muhakeme becerisi gelişir.
61-65 Aylık Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Benmerkezcidir.
- Kolay arkadaş edinir, birlikte oyununu oynar, paylaşabilir.
- Gerektiğinde liderlik yapar gerektiğinde lideri izler.
- Sırasını bekler; başkalarının haklarına saygı gösterir, nezaket kurallarına uyarsa yetişkinlerin onayını ister, takdir bekler.
- Kız/erkek vücuduyla ve bebeklerin nasıl oluştuğu ile ilgili sorular sorar.
- Soyunup, değişirken, yıkanırken kapıların kapalı olmasına, izin istemeden içeri girmemesine özen gösterilmeli, bu sayede çocuklarda mahremiyet kavramının oluşturulması sağlanmalıdır.
- Bu yaşta çocuk duygularını ifade edebilir, başkalarının duygularını anlayabilir, kendisini başkalarının yerine koyabilir.
66-72 Aylık Çocuğunun Sosyal Gelişim Özellikleri
- Grupla oyun oynayabilir.
- Kısa süreli arkadaşlıklar kurar.
- Yakın arkadaşlarını kendi cinsiyetinden seçer, arkadaşlarını taklit eder.
- Önemsediği kişilerden birebir ilgi alma ihtiyacı yoğundur.
- Arkadaşları ile rekabet eder.
- Öğretmenine büyük ilgi ve hayranlık duyar.
- Otoriteyle güç savaşına girmeye eğilimlidir.
- Arkadaşları ve diğer kişilerle yaşadığı sorunlara kendisi çözüm bulabilir.
- Alay ve şakalardan olumsuz etkilenir.
**********
Çocuğunuzun Duygusal Gelişimini Takip Edebileceğiniz “Çocuklarda Ay Ay Duygusal Gelişim Özellikleri” yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.
*********
ÇocukluDünya Yıllık Premium üyelerin sorularını uzmanlarımız cevaplıyor.
Çocuğuma diğer çocuklara karşı sosyal mesafeyi nasıl öğretebilirim?
2,5 yaşında bir çocuğum var abileri ablaları çok seviyor. Yanlarına gidip ellerini tutup sarılmayı çok seviyordu ve genelde karşı taraf mutlu oluyor. Onlarda karşılık verince böyle devam etti. Bir süre önce Almanya’dan abimin 5 yaşındaki kızı ve 3 yaşındaki biri kız biri erkek ikiz yeğenlerim gelip 15 gün biz de kaldılar. Oğlum özellikle 5 yaşındaki kuzenine sarılıp elini tutmak istediğinde o hep oğlumu itti ve hatta dokunmamak için ellerini kaldırıp yüzünde tiksiniyorum gibi ifade ile “bana dokunmasın” dediği için aynı zamanda diğerlerinden de olumlu bir tepki almadığı için artık kimsenin yanına yaklaşıp iletişimde bulunmamaya çalışıyor. Yeniden dışlanmak istemediği için belki de. Bu arada biz de Almanya’ya taşındık. Çocukların yanına yaklaşınca hep nein nein ( hayır hayır) çok duyduğundan duygusal gelişiminin olumsuz etkilendiğini fark ediyorum. Babası ve ben onunla oyunlar oynuyoruz genelde. Buradaki çocuklar teması sevmiyor gördüğüm kadarıyla. Herkes kendi çocuğuyla oynuyor. Türkiye’deyken böyle değildi diğer çocuklar tarafından çok seviliyordu.
Böyle bir durum yaşıyoruz ben çocuğum için ne yapabilirim. Kreşe gittiğinde de aynı şeyler olacak. Kötü etkilenmemesi için neler yapabiliriz?
Bu konularda fikirlerinizi paylaşırsanız çok sevinirim. Şimdiden teşekkür ederim
Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON: Bazı çocuklar dokunmak ve sarılmaktan hoşlanırlar, ten teması isterler. Bazıları da tersine.
Bazı kültürlerde insanlar karşılaşınca kucaklaşır, öpüşür bazılarında insanlar selamlaşmakla yetinir. Cinsel istismarın arttığı, koronanın yaygınlaştığı son yıllarda anne babalar çocuklarına mesafe kavramını öğretir oldular.
Son senelerde anne babalar çocuklara aşağıdaki davranışlardan biri ile karşılaşırsan kendini koru, yabancıyı uzaklaştır, yardım çağır diyor:
- Parkta kimse seni öpemez
- Parkta biri seni kucaklamak isterse izin verme
- Kimse yüzüne ve bedenine dokunamaz
- AVM’de biri seni öpmek isterse kendini koru
- Sana birisi yiyecek verirse sakına alma
- Tanımadığın biri seni çağırırsa yanına gitmek yok
- Bir yabancı sana çikolata verirse almak yok
- Parkta karşılaştığın çocukla oynayabilirsin ama ona sarılmak yok, öpmek yok
Hatta Amerika’da şirin bulduğunuz bir çocuğun yanağını okşarsanız veya omuzuna dokunursanız annesi babası sizinle kavga edebilir.
Sizin çocuğunuz da zamanla bunları öğrenecek yakın arkadaşlarına yabancı çocuklardan farklı davranacaktır. Çocuğunuzun kırıklık yaşamaması için ona nasıl davranması gerektiğini öğretmeniz ve neden böyle davranması gerektiğini açıklamanız gerekecektir.
Kolay gelsin
Beni sık sık arayan çocuğuma nasıl davranmalıyım?
14 aylık oğlum benim olmadığım ortamda (evde sadece ikimiz varken) en fazla 2-3 dakika oyalanıyor sonra beni aramaya başlıyor ve benim yanımda kendine oyun kuruyor. Ben yanında olduğumda kendini uzun uzun bir oyuna verebiliyor. Bu durumu nasıl değerlendirirsiniz?
Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON: Merhabalar,
Olabilir. Acaba çok beraber olduğunuz, birbirinizden hiç ayrılmadığınız için olabilir mi?
Bir odadan diğer odaya geçerken onunla konuşun, şarkı söyleyin, sesinizi duymak ona güven verecektir. Hep yanında durmayın, kısa sürelerle yanından ayrılın, gidin gelin, her yanından ayrıldığınızda kısa sürede geri döndüğünüzü görsün.
Ara ara babasına, alışık olduğu aile büyüklerine kısa sürelerle bırakın hemen dönün, annesinin hemen gidip döndüğünü görsün.
Size aşırı yapışık olmamasına, size bağımlı olmamasına dikkat edin, önce kısa sürelerle sonra daha uzun sürelerle, sizden ayrı kalabilmesini sağlayın.
Kolay gelsin
