Gebelikte İshal ve Tedavisi

Hormonal değişiklikler, beslenme yanlışları ve stres, hamilelik döneminde sindirim problemlerine neden olabiliyor. Özellikle bağırsak hareketlerinin hızlanması, sık tuvalete gitme, karın ağrısı gibi belirtilerle ortaya çıkabilen ishal, anne adaylarının zaman zaman karşılaştığı sağlık problemleri arasında ilk sıralarda yer alıyor.

Hamilelikte ishal tedavi edilmediğinde olumsuz tablolara yol açabildiği için vakit kaybetmeden kontrol altına alınması önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü’nden Op. Dr. Ulviye Hanlı hamilelik döneminde ishal ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Hamilelikte ishal günde 3 seferden fazla, sulu ve gevşek dışkılama halidir. Aslında oldukça sık karşılaşılan bir sorundur. Bağırsak hareketlerinin hızlanması ve bağırsak içeriğinin hızlı ilerlemesi sonucu oluşur. Hamilelik döneminde görülen ishallerin çoğu, basit gıda zehirlenmeleri veya bazı beslenme hatalarından kaynaklanmaktadır.

Her insan zaman zaman ishal olabilir ancak bu durum 2 haftadan uzun sürüyorsa ve tekrarlayan ataklar şeklinde oluyorsa dikkatli olunması gerekir. Gebeliğin ilk haftalarında hormonal değişime ve yeni beslenme düzenine bağlı olarak karşılaşılabilmektedir. Buna ek olarak son haftalarda da, yaklaşan doğumun belirtisi olarak bağırsak alışkanlıkları değişebilmekte ve ishal durumu ile karşılaşılabilmektedir. Ancak bu durum yüksek ateş, kusma, ciddi karın ağrısı, kanlı dışkılama ile birlikte oluyorsa mutlaka doktor kontrolü gerekmektedir. Gebelerde ishale bağlı olan sıvı kaybı, zaten düşük olan tansiyonu daha da düşüreceği için, halsizlik ve baygınlık daha sık görülebilmektedir

Hamilelikte ishal nedenleri nelerdir?

● Enfeksiyöz nedenler (virüsler, bakteriler, parazitler)

● Gıda zehirlenmesi

● Bazı gıdalara karşı hassasiyet (alerji, intolerans)

● Gereğinden fazla meyve ve meyve suyu tüketimi, ishal yapıcı gıdaların alımı

● Hamilelikte alınan vitaminler

● Antibiyotik tedavisi

● Kalabalık ve sağlıksız evlerde yaşama

● Temiz suya ulaşmada güçlük, kanalizasyon sorunları

● Diyabet

● Metabolik hastalıklar

Hamileikte ishalin belirtileri nelerdir?

● Dışkılama sıklığının artması, miktarının artması

● Acil dışkılama isteği ve büyük tuvaleti tutamama

● Karın ağrısı, bağırsak krampları

● Bulantı, kusma

● Ateş

● Kanlı veya mukuslu dışkılama

● Susuzluk hali

İshal şikayeti olan anne adayları nasıl değerlendirilmelidir?

İshal belirtileri ile doktora başvuran hastalarda; seyahat hikayesi, ilaç kullanımı ( özellikle antibiyotik ve vitamin ) alınan yiyecekler, çevrede başka ishal olan kişi varlığı, yaşam bölgesi, kilo kaybı gibi durumlar sorgulanmalıdır. Tanı konulmasında yardımcı olacak kan tetkiklerinin yanı sıra; dışkının makroskobik -mikroskobik değerlendirilmesi, dışkının rengi, su oranı, kan ve mukus içerip içermediği gibi parametrelere dikkat edilmelidir. Gebelikte ishal tedavisi, ishalin şiddetine bağlı olarak ve beraberinde ateş, kusma, karın ağrısı olup olmaması gibi durumlara göre planlanmaktadır. Tedavi süreci, hem kadın hastalıkları ve doğum hem de iç hastalıkları hekimi ile birlikte yönetilmelidir. Kan ve dışkı tetkiklerinin yanı sıra; bebeğin durumunu görebilmek için ultrasonografi muayenesi yapılmalı, gebelik haftasına göre NST ile fetüsün iyilik hali belirlenmeli, kasılmaların varlığı değerlendirilmelidir.

Hamielikte ishalin tedavisi nasıl yapılmalıdır?

İshal tedavisinde en önemli amaç, kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır. Aslında ishal vücudun savunma mekanizmasıdır. Genellikle ishal kendiliğinde gerilemektedir. Birçok hastada kaybedilen sıvının verilmesi yeterli olmaktadır. Özellikle çocuklar, yaşlılar ve gebelerde gerekli sıvıların yerine konulması yönündeki tedavi çok önemlidir.

Hafif vakalarda su, çay, soda, et suyu çorbaları, yoğurt, havuç, elma, tuzlu kraker, muz, yulaf, pirinçli ve patatesli gıdalar ile beslenmek sindirim sistemine destek sağlar.

Ağır vakalarda, ağızdan alımın olmadığı bulantı kusmanın ön planda olduğu durumlarda damar yolu ile sıvı verilmesi gerekir.

Destek ve kaybedilen sıvı ve elektrolitleri yerine koyma uygulamalarının yanı sıra etkene göre tedavi düzenlenmelidir.

Gebelikte ishalden korunmak için neler yapılmalıdır?

● Bol bol su içilmeli

● Meyve sebzeler iyi yıkanmalı

● Yiyecekler iyi pişirilerek tüketilmeli ve uygun ortamlarda saklanmalı

● Mikroorganizmalardan arındırılmış su kullanımına dikkat edilmeli

● Hijyenik olarak hazırlanmayan ve buzdolabında saklanmayan gıdalardan uzak durulmalı

● Uygun ortamlarda hazırlanmamış krema veya mayonezli salatalardan, az pişmiş deniz ürünlerinden uzak durulmalı

● Uygun şekilde saklanmamış yumurta, tavuk gibi besinler tüketilmemeli

● Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri alınmamalı, kapalı market ürünleri tercih edilmeli

● Sık sık eller yıkanmalı

● Probiyotiklerin kullanımına önem verilmeli

Gebelikte ishal bebeğe zarar verir mi?

Hamilelikte ishal olmak sık rastlanılan bir durumdur ve genellikle beslenme hatalarından, fazlaca tüketilen vitaminlerden, yeni beslenme alışkanlıklarından kaynaklanmaktadır. Genellikle tehlike arz etmez, kısa sürer, kendiliğinden geriler ve bebeğe de herhangi bir zararı yoktur. Ancak sıvı kaybı çok fazla olursa ve uzun süreli ishal söz konusuysa mutlaka doktor kontrolünden geçilmelidir. Kadın hastalıkları ve doğum, enfeksiyon, iç hastalıkları hekimleri birlikte süreç yönetmelidir.

Nadir de olsa fazla sıvı kaybı ve olayın kronik olması, erken doğum tehlikesi oluşturabilmektedir. Yine ender rastlanmakla birlikte; ishal, bulantı, kusma ile seyreden bakteriyel bir enfeksiyon olan “listeria enfeksiyonu” düşüklere neden olabilmektedir. Bu nedenle belirtilere dikkat edilmeli ve gerektiği zaman mutlaka doktora başvurulmalıdır.