Otizmli Çocuklarda Uyku Problemleri
Otizmli çocukların yüzde 44’ü ile 86’sında uyku problemleri görülmektedir. Sağlıklı yaşıtlarında bu oranın sadece yüzde on olduğunu düşünüldüğünde otizmli çocuklardaki uyku sorununun ciddiyeti kolaylıkla fark edilebilir. Otizmli çocuklar akranlarına göre ortalama 15 dakika kadar daha geç uykuya dalarlar ve uykudan daha sık uyanırlar. Dolayısıyla siz otizmli çocuğu olan ebeveynlere çocuklarınızın uykuya dalamama sorunu yaşayacağını veya gecenin ortasında uyanan ve etrafta koşturmak isteyen ufaklığın çok zorlayıcı bir deneyim olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.
Çocuğun Uyku Problemi Nasıl Çözülür?
Uyku problemleri özellikle; dokunsal hassasiyet, hiperaktivite ve besin dışı objeleri ağza alma davranışı gösteren çocuklarda daha sıktır. Peki ama nasıl çözeceğiz ya da ne yapacağız dediğinizi duyar gibiyim. Otizmli çocuklar sıklıkla yüzeysel dokunmadan hoşlanmazlar, bunun yerine derin basıncı tercih ederler. O sebeple hem uyku güçlüğü yaşayan hem de kendini sakinleştirme problemi yaşayanlar için masaj en iyi çözümlerden birisi olacaktır. Peki ama nasıl bir masaj sorusunun cevabını vermek için sabırsızlıkla alt paragrafa geçiyorum.
Otizmli Çocuklarda Masaj Nasıl Olmalı?
Otizmli çocuklarda masaj terapisi açısından herhangi bir teknik farkı bildirilmemiştir. Ancak masaj tekniğinin içerdiği hareketlerin çok hızlı olmamasını klinik deneyimime dayanarak rahatça söyleyebilirim. Yani otizmli çocuğa masaj yaparken esas amaç derin basınç vermektir, pek çok masaj bunu sunduğu için iyi bir terapi adayıdır. Fakat hareketli olan masaj tipleri irite edici olacağından çocuğun heyecan düzeyine aksi yönde bir etki sunabilir. Masajın yapılma zamanı ise dikkat edilecek önemli hususlardan bir diğeridir. Özellikle uyku öncesi ya da banyo sonrası çocuklar için kabulün kolaylaştığı zamanlardır. Şimdi geçelim masajın ne kadar süreceğine. Masaj süresi çocuğun yaşına göre şekillenecek bir detay olduğu için net bir rakam belirtmek mümkün olmayacaktır. Fakat ortalama olarak 30 dakika civarında sürmesini siz sevgili ebeveynlerimize rahatça önerebiliriz. Çocuğunuza bu sürenin fazla geldiğini düşündüğünüz durumlarda daha kısa tutabilir, yetersiz geldiğini hissettiğiniz durumlarda masaj süresini uzatabilirsiniz. Masajı yapan kişinin stresli olmaması vurgulanması gereken bir diğer konudur. Yapılan bir bilimsel çalışmada stresli annelerin yaptığı masajın kazanımlarının çok sınırlı olduğu ve/veya kazanımının olmadığı belirlenmiştir. Bir başka çalışmada ise otizmli çocukların anne yüzüne verdiği tepkinin karton bardağa verdikleri tepkiden farksız olduğu belirtilmiştir. Buna dayanarak otizmli çocuklar ile anneleri arasında ciddi bir bağlanma problemi olduğu söylenebilir. Kısacası masajı yapacak kişinin özellikle de çocuk 3 yaşından küçükse mutlaka anne olmasını öneriyorum. Fakat annelerin iş ya da ev içi yükten kaynaklı olarak yoğun/stresli bir gün geçirdiği durumlarda mutlaka masaj desteğini baba sunmalıdır.
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışmaÖzel gereksinimli çocuğu olan bir annenin stresinin tamamen yok etmenin oldukça ütopik bir iddia olduğunun farkında olmakla beraber anne stresinin olabilen en asgari düzeyde tutulması gerekmektedir. Annelerin günlük/haftalık rutinlerinde mutlaka rahatlama zamanları bulunmalıdır. Toplumun özellikle anneler üzerinde kurduğu ‘fedakarca kendini adama’ beklentisi anneleri hele de böylesi kronik durumlarda tükenmişliğe sürükleyebilir. Uçaklarda bile maskenin önce anneye/babaya sonra çocuğa takılmasının önerildiği hiç unutulmamalıdır.
Bunların yanı sıra masajda ortamında fiziksel bir takım ihtiyaçlar da vardır. Örneğin sessiz, karanlık ve az ışıklı bir oda olması bizce önerilir. Masajda hangi yağın kullanılacağı sorusu ise ebeveynlerin kafasını kurcalayan sorulardan bir diğeridir. Lavantanın stresi azalttığına dair kanıtlar bulunmakla beraber çocuklar için keskin bir koku olması sebebiyle çok tercih edilesi değildir. Seyreltik formu bulunduğu takdirde kullanılabilir. Aksi halde herhangi bir bebek yağı kullanmanızda, alerjk durumları da göz ardı etmeksizin, sakınca yoktur.
Burada verilen bütün öneriler daha önce de belirtildiği gibi geneldir. Her çocuğun biricik olmasından kaynaklı verilen tavsiyeler yetersiz kalabilir ya da o çocuk için uygun olmayabilir. Bu tip problemler yaşayan çocukların duyu bütünleme konusunda uzman bir ergoterapist tarafından değerlendirilmesi ve uyku danışmanlığı açısından yönlendirilmesi uygun olacaktır.
