Bu hizmetimiz Yıllık Premium üyelerimiz için geçerlidir. Hemen üye olun, çocuğunuz hakkında pedagojik veya psikolojik sorunuzu uzman@cocukludunya.com ‘a yollayın, Uzmanlarımız isimsiz olarak 2 iş günü içinde cevaplasınlar ve sitemizden yayınlasınlar.
35 aylık çocuğunuza sınır koyarken 2 seçenekli alternatif verebilirsiniz. Bir şey almak istediğinde yine bu alternatif sunma yöntemini deneyebilirsiniz. İçerisinde seçmek kelimesinin olduğu seçenekleri sunarsanız çocuğunuz kendisinin karar verdiğini hissedebilir. Bu da ona iyi gelebilir. Kurallar konusunda mümkün olduğunca tutarlı ve hemfikir olmalısınız. Kurala uymak istemediği zamanlarda üzülmesi ve ağlaması normaldir. O zamanlarda onu anladığınızı belli edebilirsiniz.
Kızımız 2 yaşında. Pozitif disiplin isimli yazınızda ödüllendirme ve cezalandırma noktasında kaçınılması gerektiği ile ilgili bir uyarı da bulunmuşsunuz. Ancak örneğin aşırı sinirli söz dinlemez durumlar için belirttiğiniz, "mesafeli olun hemen gülmeyin" de bir cezalandırma aracı. Sonuç olarak burada ödül ve ceza derken temel mantık ve yaklaşım nedir acaba?
Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON: Eğitimde en çok karıştırılan kavramlar ödül-ceza ile rüşvet-tehdittir.
Ödül: çocuk iyi bir davranış sergilediğinde, verilen bir görevi başarı ile tamamladığında, aldığı övgü, öpücük veya armağandır. Bu ödül büyüklerin ona güzel bir söz söylemesi, onu övmesi, ona bir hediye alması olabilir. Önceden konuşulmamıştır, çocuk için sürprizdir. Motive edicidir. Çok sık ve abartılı olmamalıdır.
Ceza: Çocuk bir hata yaptığında, doğru davranmadığında, başarısız olduğunda, kurallara uymadığında karşılaştığı olumsuz tutum, mahrumiyettir. Bu ceza büyüklerinin onu eleştirmesi, sevdiği bir uğraştan men etmesi, ona istediği bir eşyaya almaması veya dayak atması olabilir. Ceza da önceden konuşulmamıştır, çocuk için beklenmedik bir sonuçtur ve olumsuz etkileri çoktur.
Ceza önerilen bir yöntem değildir. Ceza vermek yerine hatalı davranışın sonucunu yaşatmak daha yararlı, daha caydırıcıdır. Şöyle ki "Yemeğini yedin, güçlendin, parka gidebiliriz" ya da "yemek yemedin, güç kazanmadın parka gidemeyeceğiz" gibi ifadeleri tercih ederiz.
Rüşvette de, tehditte de bir pazarlık söz konusudur, çocuk davranışının sonucunu önceden bilir, davranışını ona göre ayarlayabilir.
Rüşvet; “eğer yemek yersen, seni plaja götürüp denize sokacağım” demek.
Tehdit; “eğer sebzeni yemezsen, seni parka götürmeyeceğim” demek.
Burada çocuğun yemek yemesi için de, sebzesini yemesi için de bir pazarlık vardır.
Söz dinletemeyen anne-babalar rüşvete de, tehdite de başvururlar. Bu yöntemler eğitimde önerilmeyen yöntemlerdir, olumsuz etkileri çoktur çünkü çocuklar sonrasında her davranışlarının sonucunda bir beklenti içinde olurlar. Doğru davranışı doğru olduğu için değil bir hediye almak için yaparlar, yanlış davranışı da yanlış olduğu kavradıkları için değil sonundaki cezadan korktukları için yapmazlar.
Merhaba 3 yaşında bir kızım var. Mesela sabah kalktığında pijamalarını, yatağını toplamasını, oyun oynadıktan sonra oyuncaklarını toplamasını istiyorum. Bunu nasıl inatlaşmadan ve sertleşmeden gerçekleştirebilirim? Ona kendine ait olan görevleri nasıl yükleyebilirim. Çok teşekkürler
Eğitim Danışmanı – Pedagog Prof. Dr. Norma Razon: Merhabalar,
Çocuğunuza küçük yaştan itibaren küçük sorumluluklar vermeniz çok yerinde, özgüven kazandırma açısından da çok yararlı,
Sabah yataktan kalktığında hem pijamalarını hem de yatağını toplamasını istemek çok fazla gelebilir, önce birini sonra diğerini yaptırın. Kolay olandan başlayın. Kendisine "pijamanı yastığının altına mı, üstüne mi koymak istersin" deyin, koyduğunda teşekkür edin. Pijama toplamak alışkanlık haline geldikten sonra yatak toplamaya geçin.
Oyunda, oyuncaklarını önüne birer birer koyun. Biri ile işi bitince, "haydi bu oyuncağa bay-bay diyelim öbür oyuncağı alalım" deyin. Böylece hem tek oyuncakla oynamayı, hem bir oyuncakla oynamayı bitirmeden başka oyuncağa geçmemeyi, hem odaklanmayı hem de toplamayı öğrenecektir.
Legolar, küpler, evcilik gibi çok parçalı bir oyuncakla oynuyorsa, "Gel bunu birlikte toplayalım, ben kutuyu tutayım sen lego parçalarını basket yaparak kutuya at, sen sepeti tut ben küpleri içine atayım" diyebilirsiniz.
Kolay gelsin
Başarılı bir şekilde güncellendi
Başarılı bir şekilde silindi
İşleminiz gerçekleştirilirken hata oluştu.