Ergenlik Çağındaki Gençler İle Rahat İletişim Kurabilmek

Ebeveynlerden çok sık duyulabilecek bir şikayet: ‘ Çocuğum ergenlik çağında ve onunla doğru düzgün tek kelime konuşabilmek mümkün değil, ergenlerle iletişim kurmakta anne-babası olarak fazlasıyla zorlanıyoruz, çoğu zaman ne yapacağımızı, nasıl yaklaşacağımızı bilemiyoruz ve konuşmalar genellikle iki tarafın da mutsuzluğu ile sonuçlanıyor .’

Ergenliğin Psikolojik Belirtileri

Tipik bir senaryoyu ele alalım: Çocuğunuz ile, ‘sorumsuz’ bulduğunuz bir davranışı ile ilgili konuşmak istiyorsunuz. Ona ‘Konuşmamız gerekiyor’ ifadesi ile yaklaşıyorsunuz. O ise gözlerini deviriyor, derin bir iç çekişten sonra ‘Al işte, yeniden başlıyoruz’ diyor. Siz konuşmanıza, ‘Daha sorumlu davranmalısın…’ sözleri ile başlıyorsunuz, karşınızda ise çocuğunuz gözlerini devirmeye, derin iç çekişlere devam ediyor ve ‘umursamaz’ bir tavır sergiliyor. Yer yer dönüp saate bakıyor, size bir an önce konuşmayı bitirin mesajı veriyor. Siz ise ebeveyn olarak bu tavır karşısında daha da öfkeleniyor ve belki sesinizi yükseltmeye başlıyorsunuz. Karşı taraf da bu tutuma daha sert bir çıkış yapıyor; sorun çözülemeden, iki taraf da birbirini dinleyip anlayamadan konu/olay/durum kapanıyor. Konuşmak/iletişim kurmak işe yaramalıydı değil mi? Bunun tipik bir senaryo olduğu düşünülürse, çoğu zaman işe yaramadığı kaçınılmaz bir gerçek…

Ebeveynler Ergen Çocuklarına Nasıl Davranmalı?

İşte bu konuda işe yarayabileceğini düşündüğüm basit, fakat önemli 5 stratejiyi paylaşmak isterim:

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Bu 2 Kelimeyi Kullanmaktan Kaçının: ‘Gel, Konuşalım’

Bu iki kelime, bir sohbete/konuşmaya başlamada kullanılabilecek son derece ‘doğal’ kelimeler gibi gelebilir. Fakat böyle bir girişi, ergenlik çağındaki bir gence yönlendirdiğinizde, farkında olmadan beynindeki alarm zillerini otomatik olarak devreye sokmuş, kalkanlarını kuşanmasını sağlamış ve olası anlamlı bir konuşmanın ihtimalini ortadan kaldırmış olursunuz. Bunun yerine, tehditten uzak, doğal bir biçimde onunla vakit geçirmeye başlayın. Bu noktada birlikte bir şey yapmak zorunda değilsiniz, aynı odada farklı uğraşlar içinde bile olabilirsiniz- burada önemli olan ‘ortamı’ doğal hale sokmak ve güven ortamı yaratmak. Bir süre sonra çocuğunuz kendisi bile konuyu açabilir.

Sorun; Bildirmeyin/Söylemeyin

Ebeveynler, düzenli olarak kendi endişeleri ile başa çıkma yönünde, çocuklarına nasıl konulması/davranması konusunda bildirimlerde bulunurlar. Bildirmek yerine sormak, bu konuda atılabilecek önemli adımlardan biri. Ergenlik çağındaki çocuklarınıza ‘Çalışmalısın, hiç ders çalışmadığını görüyorum’ demek yerine, ‘Sınav hazırlıkları nasıl gidiyor? Nasıl hissediyorsun?’ gibi sorular çok daha efektif/hümanist bir yaklaşım olacaktır. Bu şekilde sorular yönelttiğinizde, ergenlik çağındaki çocuğunuzun kendisine ve kapasitesine saygı duyduğunuz, doğru kararlar alma konusunda ona güvendiğiniz mesajını vermiş olursunuz.

Kalpten Cevap Verin

Bu kısım biraz zor olabilir. Örneğin, çocuğunuz sizinle sınava hazır hissetmediğini ve başarısız olabileceği korkusunu paylaştığında, ebeveyn olarak içinde bulunduğunuz duygu-durumun da etkisi ile kendisine kızabilir, daha çok çalışması gerektiğini hatırlattığınız gerçeğine vurgu yapabilirsiniz. Fakat bu gibi durumlarda kullanılması gereken beceri: Empati’dir. Duygularını, içinde bulunduğu durumu anladığınızı yansıtan cümleler kendisine güven ortamı sağlayarak, onu suçluluk/utanç/eleştirildiği algı ve duygulardan uzak tutacaktır. Bir sonraki olay/durumda, sizinle iletişim kurmada da kendini çok daha rahat hissedecektir.

Aynı Fikirde Olmadığınızda & Çeliştiğinizde, ‘SEN-BEN-BİZ’ Yaklaşımını Uygulayın

Her ailede olduğu gibi, elbette çocuğunuzla (özellikle ergenlik döneminde bu ayrışma artacaktır) belirli konu/olay/durumlarda uyuşmama & çelişki ile karşılaşacaksınızdır. Çocuğunuza ‘uzlaşma sanatını’, bu adımları takip ederek öğretebilirsiniz:

· SEN’i dinliyorum ve bakış açını/perspektifini anlıyorum. (Aynı fikirde olmasanız bile)

· BEN ebeveyn olarak bakış açımı/perspektifimi paylaşıyorum. (Aynı fikirde olmasa bile)

· Daha sonra BİZ bu ayrımı / çelişkiyi aşacak ortak bir yol bulup anlaşıyoruz, birlikte karar veriyoruz.

Hata Yaptığınızda Özür Dileyin

Her ebeveyn hata yapar, istemediği çıkışları/reaksiyonları olur. Özellikle ergenlik çağındaki gençlerin, ebeveynleri bu anlamda zorladığı kaçınılmaz bir gerçek. Ebeveyn olarak pişmanlık duyduğunuz söz, davranış, tutum, yaklaşım vb. olduğunda en doğrusu çocuğunuzdan özür dilemek, bu durumu ‘daha iyi’ yapabilmek için ne gibi adımlar atabileceğinizi, nelere dikkat edebileceğinizi kendisine danışmak olacaktır. Bu yolla çocuğunuz ile olan ilişkinizi ve iletişiminizi tekrar düzene sokmuş, ondan da yardım/öneri talep ederek güven, saygı ve sevgi ortamını tazelemiş olursunuz.