Peygamber Sünneti (Hipospadias)

Hipospadias yaklaşık olarak 250-300 kadar erkek çocukta bir gözlenebilen bir penis anomalisidir.

Halk arasında “peygamber sünneti” adı ile de anılan bu doğumsal anomalinin önemli bileşenleri:

a) Pipi deliğinin pipinin ucunda olması gerekirken daha aşağıda yer alması,

b) pipinin ön tarafında hiç sünnet derisi bulunmaması, buna karşı pipinin arka tarafında pelerin şekilde bolca bir derinin olması çoğu kez pipinin kıvrık olması şeklinde tanımlanabilir.

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Pipi deliği, pipi başının hemen altında olabildiği gibi, çok daha aşağıda, örneğin her iki torbasının arasında da olabilir. Böyle bir erkek çocuk ancak kızlarda olduğu gibi oturarak ya da çömelerek çiş yapabilir. Bu durum hiç kuşkusuz yuva ya da okul çağında bir erkek çocuk için çok önemli psikolojik sorunlar oluşturacaktır.

Bu tür anomalilerin oluşmasında genetik faktörlerin bir ölçüde rol oynadığını bilmekteyiz. Örnek olarak babada, amcada, diğer erkek kardeşlerde hipospadias bulunması, doğacak bebekte de aynı sorunun olma olasılığını arttırabilir.

Bebeklerde Hipospadias Neden Olur?

Hipospadias, bazı cinsiyet gelişim anomalilerine de eşlik edebilir. Çevresel faktörlerin önemi de yadsınmamalıdır. Örneğin, anne adayının gebeliğin ilk aylarında düşük ya da kanama tehdidi nedeniyle progesteron hormonu kullanması, ya da çocuk sahibi olabilmek için tüp bebek teknolojilerinin kullanımı bu olasılığı bir miktar arttırabilir. Bütün bunlara ek olarak tarım ve böcek ilaçları ile kirlenmiş suların kullanımı, kozmetik ürünlerin bazılarının hamilelik döneminde aşırı kullanımı da hipospadas ihtimalini arttırabilir.

Hipospadiaslı bir bebek doğunca, bunu ilk kez bebek odasında çocuğu muayene eden çocuk hekimi görecek ve durumdan kuşkulanacaktır. Hipospadiasın tipinin belirlenmesi ve gerekli tedavi planlamısının yapılması için, danışılması gereken uzman ise bir çocuk üroloğu ya da bu sorunla özel olarak ilgilenen ve deneyimi olan bir çocuk cerrahı olabilir. Bebeğin anne ve babasına verilmesi gereken ilk bilgiler şunlar olmalıdır:

● Bebeğinizin pipisinde minik bir sorun bulunuyor.

● Bu farklılık, ileriki aylarda cerrahi bir girişimle tamamen düzeltilebilecek bir sorundur.

● Erkek bir bebekte psikolojik sorunların oluşmaması ve geçireceği ameliyatın bilinç altında bir iz yapmaması açısından ameliyatın 6 ay ile 1 yaş arasında bir zamanda planlanması gerekir. Ameliyat yaşının 1.5 yaşı geçmemesi önemlidir.

● Bu girişim sırasında sünnet derisinin tamamı kullanılacağı için bebeğin ameliyat öncesinde kesinlikle sünnet edilmemesi önem taşır. Gereksiz, önceden yapılan bir sünnet ameliyatın başarı şansını azaltır.

Cerrahi girişimin yapılabilmesi için bebeğin kilosunun yaşına göre normal ve genel sağlık durumunun iyi olması gerekmektedir.

Hipospadiasın cerrahi olarak düzeltilmesi neden gereklidir?

● Hipospadias mutlaka düzeltilmesi, cerrahi olarak tedavi edilmesi gereken bir anomalidir.

● Pipi deliğinin aşağıda olması nedeni ile erkek çocuk çoğunlukla ayakta çişini yapamaz; kız çocuklar gibi oturarak çişini yapmak gereğini duyar. Bu durum erkek çocuklar için önemli ve psikolojik sorun yaratabilecek bir sorundur.

● Pipinin aşağı doğru kıvrık olması nedeni ile ileriki yıllarda cinsel girişimde sırasında sorun yaşanabilir. Zira pipi ereksiyonda düz olamaz; virgüle benzer bir şekil alır.

Hipospadiasa eşlik eden başka ek sorunlar da olabilir mi?

● Bazı bebeklerde, ek olarak, yumurtaların torbaya tam inmemiş olması durumu da gözlenebilir

● Hipospadiasın ileri formlarında yumurtaların ele gelmemesi durumunda cinsiyet gelişimi ile ilgili başka ek sorunlar da ortaya çıkabilir. Bu tür bebeklerde, böyle bir sorunun olmadığından emin olmak için kromozom analizi de yapılmalıdır.

· Hipospadiasın ileri formlarında bebeklerde idrar yolları ile ilgili ek sorunlar olabilir. Bu nedenle mutlaka idrar yolları ile ilgili bir ultrason çekilmesi yerinde olur.

Hipospadias Ameliyatı Nasıl Olur, Ne Kadar Sürer?

● Ameliyatın esası

--- pipideki eğriliğin tam olarak düzeltilmesi

--- yeni bir ek idrar kanalının oluşturulması

--- yeni ve geniş bir idrar deliğinin yapılması

--- sünnet işleminin de eklenmesi şeklindedir.

● Pipi eğriliğinin tam olarak düzeldiği, ameliyat sırasında uygulanan bir “yapay ereksiyon testi” ile de kontrol edilir. Sünnet istemeyen aileler için, ameliyat sırasında sünnet derisinin yeniden onarımının yapılması mümkündür.

● Hipospadias ameliyatları genellikle günübirlik girişimlerdir. Bebek aynı gün hastaneden taburcu olabilir. Bazı durumlarda 1 gece kadar hastanede yatış olabilir.

● Ameliyat süresi genellikle anomalinin tipine ve derecesine göre 1,5 ile 2,5 saat arasında sürmektedir.

● Ameliyat sonrası genellikle 1 hafta kadar bebek çişini plastik bir sondadan yapar. Bazı durumlarda sonda iki hafta kadar tutulabilmektedir. Bu, yaranın idrarla temas etmemesi ve iyileşmenin kolaylaşması açısından önemli ve gerekli bir uygulamadır

● Ameliyat sonrasında bebeklerde çift alt bezi kullanılmaktadır. Sonda ilk bezde açılan bir delikten dışarı uzatılır ve ikinci bezin altında kalır. Böylelikle, dışarıda hiçbir idrar torbası olmadan, bebeğin kolaylıkla kucakta taşınması ve rahatça hareket etmesine olanak sağlanmış olmaktadır. Dıştaki bez çiş ile doldukça değiştirilir.

● Pansuman hekimin tercihine göre 1-2 gün açılmaz ya da daha geç bir zamanda açılabilir.

● Bu zaman süresi içinde ağrı kesici, sidik torbasının kasılmasını engelleyen şuruplar önerilebilir. Sondanın kaldığı süre içinde genellikle koruyucu dozda antibiyotik kullanımı önerilir. Birçok hipospadias ameliyatında ameliyata başlarken pipiyi uzun süre uyuşturacak bir uygulama yapılmaktadır. Bu nedenle ameliyattan hemen sonra ağrının yoğun olduğu ilk 4-5 saat çok daha rahat ve ağrısız geçmektedir.

● Sonda çıkarıldıktan sonra çocuk normalde olduğu gibi pipi ucundan işeyebilmektedir.

Prof. Dr. Cenk Büyükünal’ın “Sünnet Hakkında Merak Edilenler” yazısını da okumanızı tavsiye ederiz.

Hipospadiasta penis eğriliğinin derecesi ve deliğin çok aşağıda olması ameliyatı ve uygulanacak tekniği etkiler mi?

Hipospadias genellikle tek bir ameliyatla tedavi edilebilen bir anomalidir. Buna karşın penis eğriliğinin fazla olduğu ve pipi deliğinin çok aşağıda olduğu olgularda iki aşamalı ameliyatlar da gerekebilir. Bu gibi durumlarda, ilk girişimde pipi eğriliği düzeltilir ve yapılacak yeni idrar borusunun zemini hazırlanır. İkinci girişimde ise yeni bir idrar kanalı oluşturulur ve çiş deliği normalde olduğu gibi pipi ucuna taşınmış olur.

Pipi derisi boyutunun tüm gereksinimleri karşılayamayacak ölçüde olması durumunda, ağız içinden ya da vücudun kılsız bölgelerinden birinden ek doku alınması gerekli olabilir. Ağız içinden alınan parçalar hiç iz bırakmaması ve ağız içi yaranın birkaç gün içinde kendiliğinden hızla iyileşmesi yönünden tercih edilmektedir.

Hipospadias Ameliyat Sonrası Olabilecek Sorunlar Nelerdir?

Hafif derecedeki hipospadias ameliyatlarından sonra sorun oluşması sıklığı %5-10 arasında değişmektedir. En sık gözlenen sorun yeni yapılan idrar kanalından idrar sızmasıdır ki bu sorunu “fistül” diye isimlendiriyoruz. Diğer bir önemli sorun ise yeni oluşturulan pipi deliğinin daralması ve çişin ince çapta ve zor yapılmasıdır. Bu sorun genellikle ameliyatsız halledilebilmektedir. Fistül oluştuğunda, ameliyattan 6 ay kadar sonra daha küçük bir girişimle fistül deliğinin kapatılması işlemi uygulanır.

Hipospadiasın ağır formlarında ameliyat sonrası sorun oranları %15-20 kadar olabilir.

Sonuç olarak hipospadias, uygun kişiler (çocuk üroloğu, bu konuda eğitim almış çocuk cerrahı) tarafından ameliyat edildiği zaman, sorunsuz-normal bir işeme sağlanır. İleriki yıllarda normal bir seks yaşamı da mümkün olur.

Ameliyatın yaşamın ilk yılında yapılması, ileride görülmesi olası psikolojik sorunları engelleyecektir.

Hamile olan annelerin gebelikleri sırasında olabildiğince hormonsuz gıdalar almaları, çevre kirliliği olan alanlarda bulunmamaya özen göstermeleri uygun olur.