İçerikler
Tuvalet Eğitiminde Zamanlama
Tuvalet eğitiminin vaktinde ve uygun bir yaklaşımla verilmesi son derece önemlidir. Alt ıslatma problemlerinde yanlış zamanlama ve uygun olmayan eğitim yaklaşımı da olumsuz etkenler arasında yer almaktadır.
Yanlış zamanlama ve gösterilen olumsuz tepkiler çocuğun ilerideki psikolojisini olumsuz yönde etkileyebiliyor.
Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun Uzmanlarla seminerler Uzmanlara danışmaYaz ayları çocuklara tuvalet eğitimi vermek için en ideal mevsimlerden biridir. Hem çocuk daha ince giyinir hem de temizlik daha kolay yapılabilir. Havalar sıcak olduğu için de çocuğun üşümesi-üşütmesi söz konusu olmaz. Çocuğunuzun her türlü eğitiminde olduğu gibi tuvalet eğitiminde de dikkat etmeniz gereken önemli noktalar vardır. Bunların en başında da zamanlama geliyor.
Zamanlamayla beraber dikkat etmeniz gereken bir diğer önemli nokta da gösterdiğiniz yaklaşımdır. Çocuğa tuvalet eğitimi verirken gerek sözlerinize gerekse davranışlarınıza özen göstermelisiniz. Aksi takdirde, tuvalet eğitimini geciktireceğiniz gibi, çocuğunuzda bazı psikolojik problemlerin oluşmasına da neden olabilirsiniz. Her çocuğun bu yeni duruma geçerken vereceği tepkiler farklı olabilir. Bu nedenle son derece sakin ve aceleci olmayan bir yaklaşım gerekir. Göstereceğiniz sabır ve hoşgörü çocuğunuzun ruhsal sağlığını etkilemeden sağlam bir tuvalet eğitimi vermenizi sağlayacaktır.
Çocuklarda Tuvalet Eğitiminin Yaşı
Tuvalet eğitimi belirli bir fiziksel ve ruhsal olgunluk gerektirir. Çocuğun bezden kurtulabilmesi için öncelikle tuvaletini tutabilecek kas (mesane) kontrolüne sahip olması, daha sonra da tuvaletini altına yapma yerine tuvalete yapmanın anlamını fark edebilecek psikolojik olgunluğa erişmesi gerekir.
Fiziksel olgunluk, hem iç kasların kontrol edilmesi yeteneğini hem de merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasını gerektirir. Bu da genellikle 2 yaşından önce gerçekleşemez.
Psikolojik olgunlaşma tuvalet eğitiminde en az fiziksel olgunluk kadar önemlidir. Çocuğun bedenini tam olarak tanıması, benlik algısını geliştirmesi, çevre ile etkileşimini tam olarak fark etmesi 2-3 yaş civarında gerçekleşir. Büyüme, anneden bağımsızlaşma, dış dünya ile daha fazla iletişim içinde olma, kendi kendine ihtiyaçlarını karşılama, gelişme ve bir yetenek kazanmış olma arzusu bu dönemde belirginleşir. Bu nedenle bu dönemde verilecek tuvalet eğitimine çocuk daha istekli olacaktır.
Çocuklarda Tuvalet Eğitimine Ne Zaman Başlanır?
Bebeklik döneminden itibaren bebeğin altı kirlendiğinde, onu kirli bekletmemek, hızlı bir şekilde altını temizlemek, tuvalet eğitiminin en önemli ilk adımıdır. Çünkü altının temiz kalmasına alışan çocukların bezden kurtulmaya daha hevesli olduklarını görüyoruz.
*Bezi çıkarma planlarına başlamadan önce çocuğun bu eğitime hazır olduğundan emin olmalısınız. Çocuğunuz, sözel olarak ya da davranışlarıyla tuvaletinin geldiğini belli edebiliyorsa, altının ıslak olmasından rahatsız olduğunu ifade ediyorsa, 2-3 saat gibi bir süre altını ıslatmamayı, 2-3 saatlik uykusundan kuru uyanabilmeyi başarıyorsa, altı ıslandığında ya da kirlendiğinde utanıyor ve bunu belli ediyorsa büyük bir olasılıkla tuvalet eğitimi almaya hazır demektir.
Bu aşamada ailedeki diğer kişilerin tuvaleti kullandığını çocuğa göstermek, tuvaletin fonksiyonunu anlatabilmek önemlidir. Başından beri çiş-kaka-bez ilişkisini bilen çocuğun başlangıçta bu bağlantıyı kurması zor olabilir. Bunun için de bir süreye ihtiyaç duyar.
Henüz bezin çıkarılmadığı, ama çıkarılmaya karar verildiği aşamada bez çıkarma eyleminin tuvalette yapılması işe yarayabilir. Örneğin kakasının geldiğini belli ettiğinde, bezi poposundayken bezle birlikte klozete oturtmak ve altını, klozetin musluğuyla temizlemek iyi bir başlangıç olabilir. Aynı şekilde çişi geldiğinde de bunu bezi bağlıyken klozet üstünde yaptırmak geçiş süreci için işe yarayabilir. Bu aşamada sonraki rahatlık için oturaklar yerine ek aparatlarla klozetlerin kullanılması çocuğun her ortamda rahat edebilmesi için önemlidir. Böylece aparatı götürebildiğiniz her yerde çocuğunuz rahatça tuvaletleri kullanabilir hale gelecektir. Oturağa alışan çocuklar ise bazen klozete geçiş yapmakta da zorlanabilirler. Bu da ikinci kez tuvalet eğitimi gibi bir zorluk yaratabilir.
Çocuklarda Tuvalet Eğitimi Ne Zaman Bitirilmelidir?
Özellikle 2 yaşından önce verilmeye çalışılan tuvalet eğitimi bazı sakıncalar doğurabilir.
- Yeterince hazır olmayan bir çocuğa bu eğitimin verilmeye çalışılması, anne-baba için zaman ve enerji kaybına, çocuğun da başarısızlık ve yetersizlik duygusu yaşamasına neden olur.
- Erken verilmeye çalışılan tuvalet eğitimi, çocuğun kendi bağırsak hareketlerini gizlemeyi öğrenmesine ve bu nedenle de kabızlık problemine neden olabilir.
- Anne-baba, henüz hazır olmayan çocuğuna bu eğitimi vermeye çalışıp başarısızlık yaşadığında, çocuğa kızgınlık duyabilir. Bu da çocukla iletişimlerinin bozulmasıyla şiddete yönelme gibi sonuçlar ortaya çıkarabilir.
- Çok erken dönemde tuvalet kontrolüne zorlanan çocukların, ileriki dönemlerinde yaşadıkları tuvalet kaygılarının alt ıslatma şeklinde görülebileceği biliniyor. Zorlayıcı yaklaşım her tür eğitimde olduğu gibi tuvalet eğitiminde de istenmeyen ve çözümü zor psikolojik problemlerin ortaya çıkmasına neden olabilir.
* * * * * * * * * * * *
ÇocukluDünya Yıllık Premium üyesi olarak uzman seminerleri katılıp, sorularınızı uzmanlarımıza yönlendirebilirsiniz. Aşağıdaki soru-cevaplar uzman seminerlerimizden alınmıştır. Siz de üye olup, uzman seminerlerine katılabilir ve eski video kayıtlarını da görebilirsiniz. Seminerlerimizi burada görebilirsiniz.
Çocuğum 7 ay önce memeden kesildi Tuvalet eğitimine başlamak için doğru zaman mı?
Eğitim Danışmanı – Pedagog Prof. Dr. Norma Razon:Tuvalet eğitimine başlamadan önce çocuğunuzun hazır olduğundan emin olmak önemlidir bezden kurtulmak istiyor mu, çiş ve kaka yaptığında size haber veriyor mu, çişi kakası geldiğinde fark ediyor mu, çişini kakasını yaparken gizleniyor mu (perde arkasına masa altına) ara sıra gidip oturana veya klozete oturuyor mu… Çocuğunuzun bu tür hareketlerini izleyin. Eğer çocuğunuzu bu tür sinyalleri veriyorsa, tuvalet eğitimine hazır olduğunu düşünüyorsanız sabırlı bir şekilde ve yumuşak bir dille yaklaşımı tuvalet eğitimine geçebilirsiniz. Oyuncak bebekleriyle evcilik oynayıp oyunda onlara çiş kaka yaptırabilirsiniz sonra onları yıkayabilirsiniz. Bazı bebeklerini besleyip bazılarının bezden çıkartabilirsiniz.
Kendi bezinin çıkartmaya ve tuvalete götürmeyi deneyebilirsiniz. Eğer çözümü tuvalet eğitimine hazır olduğuna işaret eder sinyaller göstermiyorsa bez bağlayalım artık büyüdün bebek değilsin gibi ifadeler kullanmayalım, hazır olana kadar bekleyelim. Ben kakamı bezime yapacağım diye ısrar ediyorsa acele etmeyin, hazır olduğunda bana söylersin diyerek üstüne gitmeyin, sabredin, konuyu kapatın. Bu konuyu tekrar tekrar konuşmayın tuvalet eğitimine çocuğun hazır olmadığı bir zamanda başlanması çocukta kabızlık, kaka tutma gibi sorunlara yol açabilir.
Her çocuğun gelişme hızı ve sürecinin farklı olduğu unutulmamalıdır yaşadı komşu çocuk bezden kurtuldu diye sizin çocuğunuzla aynı yaşta bezden kurtulmak zorunda değildir.
