Bu özelliğinden ve gelişiminde hem genetik mirasın hem de çevre koşullarının, yani eğitimin öneminden dolayı, zekâ doğumdan ölüme kadar aynı kalan, değişmez bir özellik göstermez. Böylece kalıtım ile birlikte eğitim de önem kazanmıştır. Çocuk gelişiminde eğitim açısından bu tür çocuklara en üst düzeyde yardımcı olmak için onları erken tanımakta yarar vardır. Bunun için de doğumdan itibaren yüksek zihinsel potansiyelin ilk belirtilerine duyarlı olmak önem taşımaktadır.
Üstün zekâlılığın erken (0-2 yaş) işaretleri: Bunlar genelde görülebilecek olan özelliklerdir. Hepsini tek bir çocukta görmek pek olası değildir. Bazı özellikleri normal düzeydeki çocuklarda da görebiliriz. Çocuğun farklı olup olmadığına karar verebilmek için diğer özellikleri de incelenmelidir. Üstün zekalı çocuğun fiziksel özellikleri aynı diğer özellikleri farkedilir.
● Anlamlı bakışlara sahiptirler.
● Bir aylıkken hareket eden nesneleri gözleriyle izlerler,
● İki aylıkken gözleriyle gelen sesi ararlar, biberonu görünce sesler çıkarmaya başlayarak beslenme saatinin geldiğini anladıklarını gösterebilirler.
● Doğumdan sonra birkaç ay içinde bakıcıları tanıyabilirler.
● 11 aylıkken farklı şekilleri uygun deliklerden geçirme şeklinde oyun oynayanlara rastlanabilir
● Dikkat süreleri yaşıtlarına göre daha uzundur.
● Oyuncak verildiğinde normal yaşıtlarına oranla daha uzun süre kendi başlarına oynayabilirler.
● Aşırı duyarlı sinir sistemine sahiptirler.
● Bu özellikleri nedeniyle, sıra dışı atik tetiktirler.
● Sıra dışı yüksek enerji düzeyine sahiptirler,
● Sıra dışı amaçlı hareketlilik gösterirler, (Yüksek fiziki enerjiye sahip üstün çocuklar, hiperaktif çocuklarla karıştırılmamalıdırlar. Hiperaktif çocuklar istemli dikkat ve davranış denetimini gerçekleştiremezler. Oysa bu tür üstün çocuklar çok aktif olmalarına karşın, çok az hiperaktivite semptomları gösterirler: ilgilendikleri zaman dikkatlerini yoğunlaştırabilirler ve sadece zihinsel uyarıcının yetersiz olduğu durumlarda kendilerinde amaçsız hareketlilik görülebilir. Ancak üstün olup gerçek hiperaktif çocuklara rastlamak da mümkündür.)
● Bebeklik döneminde daha az uyku gereksinim duyarlar,
● Duyu organları keskindir. (Bebeklerde bu aşırı duyusal uyarılabilirlik, battaniyelerini üstlerinden atma, giyim eşyalarındaki markalardan, altlarının ıslanmasından rahatsız olma, gürültüye yoğun tepki gösterme şeklinde ifade bulabilir. Ayrıca, bu aşırı duyarlılıkları tat alma duyularında da görülebilir. Örneğin iki değişik fabrikanın ürettiği besinler arasındaki ufak farkı hissedebilirler.)
● Her alanda gelişimin hızı artmıştır. Harekî alanda da örnekler vardır. (6 aylık bebekler normalde oturmayı başarırken, sayıları az da olsa üstün zekâlı bebeklerin bazılarının yürümeye başladığı görülebilir. Genelde bebekler bir yaş dolaylarında destekle ayakta durabilir veya yürüyebilirken, üstün zekâlı bebeklerin birçoğunun birinci doğum günlerinden önce yürüdüğüne rastlanmıştır.)
● Yaşıtlarına göre çok daha çabuk öğrenirler.
● Hızlandırılmış gelişimin en açık örneği dil alanında görülür. (Genelde çocuklar ilk sözcüklerini bir yaş dolaylarında söylerler. Üstün bebeklerde bu çok daha erkene çekildiği görülebilir. Birçoğu 10. aylarından önce konuşmaya başlayabilir. Bir kısmı İki yaşından önce kendilerine okunan kitabı dinlemekten hoşlanabilirler, harfleri tanıyabilirler. Bir de sessiz olanlara rastlanabilir. Bunlar konuşmamalarına rağmen, alıcı dilleri çok iyi gelişmiştir. Uzun yönergelere tepkide bulunabilirler. 4 yaşında konuşan Einstein örneğinde olduğu gibi birdenbire düzgün uzun cümlelerle konuşmaya başlayabilirler. Harekî açıdan da emeklemeden, yürümeden birdenbire koşan çocuklara da rastlanabilir.)
● Olağanüstü belleğe sahiptirler. (İki yaşından önce duydukları şarkıları söyleyebilenlere rastlanabilir. Okunan öyküleri, sonradan kendileri okuyormuş gibi tekrarlayan bebekler görülebilir.)
● Kişilik özellikleri açısından çabuk kırılganlık, diğerlerinin duygularına aşırı duyarlılık ve diğerlerine olağanüstü şefkat gösterme şeklinde kendini gösteren olağanüstü duygusal duyarlılığa sahiptirler ve duygularında yoğunluk yaşarlar.
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzm. Dr. Meltem Kora “Oyunun Çocuğun Gelişimine Olan Etkileri” yazısını da okumanızı tavsiye ederiz.
Anne babaların çocuklarının farklı olduğunu çok erkenden fark etmeleri çok önemlidir. Böylece, çocuklarının yaşıtlarından daha fazla uyarıcı ve desteğe ihtiyaç duydukları şeklinde bir bilince sahip olarak, onlara destek olma çabalarına çok erkenden başlayabilirler.
Başarılı bir şekilde güncellendi
Başarılı bir şekilde silindi
İşleminiz gerçekleştirilirken hata oluştu.