Çocuklarda Otizm Nedir ve Tedavisi

Otizm, “otos” kelimesi “kendine dönük” anlamındadır. Sosyal ilişkilerde, ötekiyle ilişki yerine kendi kendine kalan, dış dünyaya ve çevredikelere fazla ilgi göstermemesinden dolayı bu isim verilmiştir. Otizm, bebeklikten başlayan ve yaşam boyu süren, bireyin sosyal duygusal gelişiminde ve ilişkiselliğinde önemli zorluklara sebep olan nörogelişimsel bir bozukluktur.

Otizimli çocuklarda temel zorluk; sosyal ve duygusal alandaki zorlanmadır. Bu bağlamda sosyalleşebilme adımlarındaki gecikmelerle kendini gösterir. Otistik çocuklarda sözsüz etkileşimdeki gecikmeler ve sapmalar görülür. Örneğin; anneyle ve sonrasındaki diğer bakım verenlerle göz kontağı kuramamak, bay bay yapamama v.b. gibi…Sonraki yaşlarda da sözlü etkileşime geçememe zorlukları görülür. Örneğin; çağrıldığında (ismine) tepki vermeme, konuşmama, spontan konuşmayı başlatmama v.b gibi…

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

Bebeklerde Otizm Belirtileri Nelerdir?

• Göz kontağı kurmama ya da sınırlı bakış
• Konuşmama ya da konuşma gecikmeleri
• Dili farklı kullanım (örneğin; kendisinden “ben” yerine “o” ya da kendi ismiyle bahsetmek, ”İstiyorum” yerine “Ali istiyor” diye ifade etmek)
• Taklit becerilerinde yavaşlık ve zorluklar (Bay bay yapma, hayvan sesleri çıkarma ya da “mış gibi oyunları” nda beklenen zamanlarda ve miktarda gelişimin gerçekleşmemesi…) olabilir.
• Kısıtlı ve tekrarlayıcı davranış ve ilgi alanları (kendi çevresinde dönme, sallanma, dönen eşyalara uzun ve aşırı ilgi. Örneğin arabayı sürmek yerine, uzun zaman arabanın tekerleklerini çevirebilirler. Uzun saatler dönen çamaşır makinesini izleyebilirler.)
• Parmak uçlarında yürüyebilirler
• Ağrı ve acıya daha az tepki verebilirler(örneğin; küçük yaşlarda çocuklar bir yere çarptıktan ya da yürürken düştüklerinde hem fiziksel acı hem de “başaramama”nın verdiği hayal kırıklığının bir ifadesi olarak “ağlama” tepkisi verirler. Oysa otizmli çocuklar böyle durumlarda hiçbir şey olmamış gibi davranabilirler…
• İsteklerini işaret etmeme ya da yanındaki yetişkinlerin bedenini kullanarak gösterme. (bir yaşından itibaren çocuklar isteklerini işaret parmağıyla gösterebilirler. Otizmli çocuklarda bu durum yavaş oluşabilir ya da annesinin elini tutarak nesnelerin yanına giderek gösterebilirler.)
• Tekdüze alışkanlıklar oluşturma konusunda oldukça direnç gösterebilirler. (Eşyaların yerlerinin aynı şekilde, renkte ve sırada olması ile uğraşıları fazladır. Ya da günlük rutinleri değiştiğinde huzursuzlukları daha yoğun gösterebilirler. Çoğu otizmli çocuk AVM gibi ses oranı daha uğultulu alanlarda çok yoğun rahatsızlık tepkileri gösterebilmektedir.
• Bazen de mekanik seslere aşırı ilgi gösterebilirler (iş makinaları, elektrik süpürgesi gibi)
• Yeme ve tuvalet disiplinlerinde gecikmeler de sık rastlanır.
• Bazı otizmli çocukların uykuya dalma ve sürdürme zorlukları olabilirken bazılarının da uyku düzenlerinde hiçbir problem görülmez.
• Yaşıtlarına ilgi göstermezler. Çevredeki büyüklerle de etkileşimler başından beri sınırlıdır. İlişki talebi sınırlılık göstermektedir.

Her otizmli birey özgündür. Bu belirtilerin tamamının olması gerekmez! Ancak yukarıda saydığımız belirtilerden bazıları görülüyorsa mutlaka bir uzmandan görüş alınması gereklidir.

Otistik Çocuğun Özellikleri Nelerdir?

• Bebeklikten itibaren öncelikle anneyle göz kontağı kurması beklenir. Sonrasında da diğer yüzlere bakarlar. Bu durumun bebekliğin ilk birinci ayından itibaren takibi gereklidir. Göz kontağı olmuyorsa bu bir SİNYALDİR!
• Bir yaş civarında tek anlamlı kelimeler, iki yaşında iki kelimeyi yan yana getirmesi, üç yaşında ise üç kelimelik cümleler beklenir. Dört yaşından itibaren ise bir hikayeyi, bir durumu tarif edebilme ve mutlaka spontan konuşmaları başlatması beklenir. Bu aşamalarda gecikme olduğunda bu bir SİNYALDİR!
• 3 yaşından itibaren yaşıtlarına, oyunlara, oyuncaklara ilgi göstermemesi bir SİNYALDİR!
• Sürekli ve takıntılı bir biçimdeki uğraşıları değişim göstermiyorsa bu bir SİNYALDİR!
• 8-10 aylıktan itibaren seslenildiğinde kendi ismine tepki vermiyorsa ya da önceleri tepki verirken sonrasında tepkisiz kalmaya başladıysa bu bir SİNYALDİR!
• 1 yaş civarında gösterildiği halde bay bay, öpücük, tel sarar gibi taklitleri yapmıyorsa bu bir SİNYALDİR!

Bu sinyaller bir otizm belirtisi olabileceği gibi otizm olmayan ancak önemli olabilecek ve mutlaka izlenmesi ve müdahale edilmesi gereken kritik gelişim alanları olduğundan mutlaka bir çocuk ruh sağlığı uzmanının değerlendirmesini gerektirir!

Otizm Ne Değildir?

• Otizm bir konuşma bozukluğu değildir!
• Otizm bir zeka sorunu değildir!
• Otizm bütünüyle anne ve babanın ruhsal bakım ve ilgisi(ya da ilgisizliği) ile oluşabilen bir bozukluk değildir!
• Otizmi tamamıyla ortadan kaldırabilecek bir tedavi yöntemi henüz bilinmemektedir.
• Otizm, büyüdükçe geçen bir durum değildir!
• Otizmli bireylere tanı koyarken kullanılan bir görüntüleme ya da bir kan testi ya da beyin dalgaları için yapılan (EEG) ile tanı konmaz. Otizm tanısı çocuk ruh sağlığı uzmanının muayenesi sonucunda konur!
• Otizmi aşılar yaptığına dair bilimsel bir kanıt elde edilememiştir.
• Otizmin gıdalardaki katkı maddeleri, gluten, rafine şeker ya da başka maddelerin (ağır metal v.s.) yaptığına dair bilimsel olarak kanıtlanamamıştır!