Çocuk Oyunları

Çocuk oyunları ve çocuklarla oyun oynamak hakkında sizden gelen soruları uzmanlarımız cevaplıyor. Bu hizmetimiz Yıllık Premium üyelerimiz için geçerlidir. Hemen üye olun, çocuğunuz hakkında pedagojik veya psikolojik sorunuzu uzman@cocukludunya.com ‘a yollayın, Uzmanlarımız sorularınızı cevaplasınlar.

Bu hizmetimiz Yıllık Premium üyelerimiz için geçerlidir. Hemen üye olun, çocuğunuz hakkında pedagojik veya psikolojik sorunuzu uzman@cocukludunya.com ‘a yollayın, Uzmanlarımız isimsiz olarak 2 iş günü içinde cevaplasınlar ve sitemizden yayınlasınlar.

Aşağıdaki yazılarımızı da okumak isteyebilirsiniz:

Üye olun çocuk gelişiminde size rehberlik edelim!

Doğumdan itibaren çocuğunuzun gelişimine göre günlük eğitim planı

Uzmanların hazırladığı 2.500’den fazla eğitici oyun

Uzmanlarla seminerler

Uzmanlara danışma

Üye Ol

• 2 Yaş Eğitici Oyunlar
• 3 Yaş Eğitici Oyunlar
• 4 Yaş Eğitici Oyunlar
• 5 Yaş Eğitici Oyunlar
• 6 Yaş Eğitici Oyunlar
• 7 Yaş Eğitici Oyunlar

4-6 yaş oyunla daha mı iyi öğrenir?

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma Razon: 4-6 yaş oyunla canlandırma ile taklitle çok iyi öğrenir Oyunla öğrenilen hem daha çabuk bellenir hem daha kalıcı olur.

Ebeveynleriyle sürekli oyun oynamak isteyen çocuklar için ne yapılabilir?

Uzman Klinik Psikolog Sena AYHAN: Eğer çocuğunuz sizinle sürekli oyun oynamak istiyorsa bu davranışın altında yatan ihtiyaç görülmelidir. Her çocuk için bu ihtiyaç farklı olabilir. Bazı çocuklar oyunun iyileştirici gücü olduğu için oyun oynamayı seçerken bazıları da ebeveynleriyle olan ilişkisini kuvvetlendirmek veya düzenlemek için oyun oynamayı seçerler. Bunlar olmasa bile oyun, çocukların gelişiminin bir parçasıdır ve bu sebeple oyun oynamak isterler.

Çocuğunuz sizi zorlayacak kadar sizinle oyun oynamak için ısrarcıysa değerlendirmeniz gereken birçok etken vardır. Acaba sizin oyun oynamakla ilgili toleransınız öncekiyle aynı mı yoksa toleransınız da azalma mı var? Çocuğunuzun hayatında yolunda gitmeyen bir olay veya durum mu yaşandı? Çocuğunuzla ilişkiniz nasıl? Oyun dışında çocuğunuzla ilişki kurabileceğiniz alanlar var mı? Oyunun haricinde çocuğunuzun vakit geçirmek için başka alternatifleri var mı? Tüm bunların cevaplarına göre bir yol izleyebilirsiniz. İlişkinizde problemler varsa onu düzeltebilirsiniz, alternatifleri yoksa yeni etkinlikler keşfedebilirsiniz, hayatında yolunda gitmeyen olaylar olduysa ve bu onu mutsuz ediyorsa anladığınızı ve elinizden geleni yapabileceğinizi söyleyebilirsiniz ve son olarak sizin oyun oynamaya yönelik toleransınızda azalma varsa kendinize vakit ayırabilirsiniz.

Oyun hamuru ile oynamanın faydaları nelerdir?

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma Razon: Oyun hamuru ile oynamanın birçok faydası vardır:Oyun hamuru ile oynamak: el becerisini, el kaslarını, ince motoru, el- göz koordinasyonunu geliştirir. Yaratıcığı teşvik eder, heykel ve seramik ilgisini ortaya çıkarır. Bir modele uygun şekil yapmaya çalışmak: görsel dikkati, ayrıntıyı yakalamayı sağlar. Bunların yanı sıra hamuru ezme, çekme, koparma rahatlama, öfke boşaltma, çekingenliği yenme konularında da yararlı olur.

Çocuğumun oyun oynamasını nasıl sağlayabilirim?

21 ay 22 günlük bir oğlum var. Oğlumun gelişimi doktor kontrollerinde gayet yolunda gözüküyor. Oğlumun boy ve kilo persentili 90 üzerinde. Bizim ilk çocuğumuz. Anneanne, babaanne ve dedeler çocuk eğitimine daha eski tarz yaklaşıyor. Tüm gün çalışıyoruz. Çok meraklı, ilgili bir çocuk. Evde 2 kedimiz var.

Oğlum için bir etkinlik oluşturunca (en basitinden bir oyun hamuru etkinliği, bir kitap okuma bile olsa) birkaç saniye bakıyor. Sonra yere fırlatıyor. Dikkatinin çok uzun olamayacağının farkındayım. Ama böyle istemeyip sağa sola fırlatmasına anlam veremiyorum. Bu sefer farklı oyun/oyuncak teklif ediyorum. Onlara da aynısını yapıyor. Ben de çalışan anne olarak akşam kısıtlı saatimizi daha verimli geçirmek istiyorum. Oğlumu da daha iyi anlamak istiyorum. Henüz konuşmadığı için de tam anlayamıyorum. Ne yapabilirim?

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON : Akşam işten gelir gelmez, oturmayı gerektiren hamurla oynamak, kitap okumak gibi sakin bir faaliyetle başlamayın, önce hareketli bir oyunla başlayın: koşmaca, kovalamaca, saklambaç, hayvan taklitleri, atlamalı zıplamalı sürünmeli oyunlarla başlayın ayrıca plastik bir leğen veya tencereye veya sepete top, mandal, plastik malzeme atma oyunu (bir tür basket) oynayın. Bir hareketli oyunu bitirdikten sonra oturmalı bir oyun oynayın sonra tekrar hareketli bir oyun oynayın.

İşten gelince sokağa, parka çıkarabiliyorsanız kısa bir süre çıkın, banyoda duşta su ile ve oyuncakları ile oynatın, banyodan sonra güzel bir masaj yapın, önce sizinle oynamanın keyfini yaşasın sonra diğer oyun türlerine geçin.

Çocuklara fazla oyuncak almak zararlı mı?

Psikolog Sena AYHAN: Burada çocuğa bakım veren kişilerin örneğin, annenin ve babanın çocuğa neden fazla oyuncak almak istediği önemlidir. Acaba fazla oyuncak almak, içerisinde suçluluk duygusu mu barındırıyor veya kendi çocukluğunda sahip olamadığını çocuğunun mu sahip olmasını istiyor buna bakmak gerekmektedir. Çocuğun ihtiyacı olan koşulsuz kabul ve sevgidir. Oyuncakların hiçbirisini bunları sağlamaz ancak oyuncakların çocuk psikolojisindeki önemi büyüktür. Çocuğa bol bol oyuncak almak yerine yeteri kadar alınmalıdır. Oyuncağa yatırım yapmaktansa ebeveyn ve çocuk ilişkisine yatırım yapmanın daha etkili olacağı kanaatindeyim.

Anne ve baba çocuğa yeteri kadar zaman ayıramadığı için suçluluk hissiyatı nedeniyle oyuncak almak istiyorsa, oyuncak almanın çocuğa zaman ayırmakla denk bir değere sahip olmadığını bilmelidir. Çocuğun ihtiyacının annesiyle ve babasıyla geçireceği zamanın yerini bir oyuncağının tutması beklenmemelidir.

Kendi çocukluğunda istediği oyuncağa sahip olamamış ebeveynler olabilir. Kendi küçüklüklerindeki bu isteklerini, çocuklarının istekleriyle benzer olduğunu düşünüyor olabilirler ancak her küçük çocuk aynı şeyi istemez. Çocuk oyuncağa ihtiyaç duymuyorsa ve gelişimini desteklemek için evde yeteri kadar oyuncak varsa ekstra alınmasına gerek yoktur çünkü fazla oyuncak alımı bir süre çocuğun oyuncaklara olan ilgisini ve hevesini azaltabilir.

Çocukları oyalamak için tavsiyeler

Merhaba

Kızım 16 aylık ve bazen ona yetemediğimi düşünüyorum. Uygulamanızda yer alan birçok şey zaten yaptığım şeyler ama onu oyalamakta bazen zorlanıyorum. Ne yapmamı önerirsiniz?

Teşekkürler

İyi çalışmalar

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON : Merhabalar,

Zaman zaman annelerde çocuğuna yetememe hissi uyanır, bu çok doğaldır. Bu duygunun sizde endişe yaratmasına fırsat vermeyin çünkü endişe anneyi mutsuz, tavizkar, huzursuz kılar.

Çocuğunuz iyi geliştiğini düşünüyorsanız, yaptıklarınızın yeterli olmadığını düşünüyorsanız, programını gözden geçirin.

• Bedensel gelişimi için: günde en az 2 kez açık havaya çıkarın, evde hareketli oyunlar oynayın, ebelemece, kovalamaca, saklambaç oynayın, müzik eşliğinde dans edin. Bir yandan kaba motorunu geliştirirken bir yandan el ve parmak becerilerini geliştiren oyunlar oynayın.
• Zihinsel gelişimi için: Basit kitaplar okuyun, tekerlemeler söyleyin, nesneleri ve resimleri isimlendirerek kulak dolgunluğu yaratın ve kelime bilgisini arttırın, taklit oyunları oynayın.
• Resimlerde anne tavşan- yavru tavşanı buldurarak kavram bilgisini zenginleştirin.
• Sosyalleşmesi için akranları ile buluşturun, her buluşmada bir çocukla bir araya getirin, bu çocuk birkaç ay büyük veya küçük olabilir, Bir sonraki sefer farklı bir çocukla buluşturun.
• Duygusal gelişimi için duygularınızı belli edin ve isimlendirin, onun duygularını anlayın ve isimlendirin.
• Kızınızı ara ara babası ile baş başa bırakın, ikisi sokağa çıksın, parka gitsin. Bazen babası ile evde baş başa bırakıp siz çıkın, önce kısa sürelerle çıkın, sonra ev dışında kalma sürenizi uzatın,
• Anne evde olmadığında baba ile, -varsa- aile büyükleri ile evde kalmayı öğrensin. Kendinize bağımlı değil, bağlı bir çocuk yetiştirin.
• Bazen anne-baba-çocuk 3 lü oyunlar oynayın, eğlenin.
• Bazen güvenilir bir alanda yalnız bırakın, önüne oyuncaklar koyun, kendi kendini oyalamayı öğrensin. Sıkılmasın diye ekran karşısına oturtmayın.
• Birlikte yaptığınız her faaliyet öğretici olmak zorunda değil, bazen eğlenmek için, gülmek için aktiviteler yaratın.

Çocukla yönlendirmeden nasıl oyun oynanır?

5 yaşında kızım oyun kurduğunda oyunda kendisinin küçük çocuk, benimde yabancı biri olup, onunla iyi bir şekilde konuşup onu kaçırmamı bazende kötü davranmamı bekliyor. Bende bu oyundan hoşlanmadığımı çünkü yabancı insanlarla konuşmamız gerektiğini ve çok iyi niyetli konuşsalar da inanmamamız gerektiğini söylüyorum. Kızımda bu oyun için çok ısrar ediyor ve sinirleniyor. Ne yapmam gerekir?

Uzman Klinik Psikolog Sena AYHAN: Çocukların bazı oyunlarında yönlendirilmemeye ihtiyacı vardır ve aileler de bu yönlendirilmemiş oyuna uyum sağlayabilirlerse çocukların ihtiyaçları karşılanabilir. Hayatın gerçekliğine dair bilgi ediniminin arttığı 5 yaştaki çocukların kaçırılma gibi korkuları olabilir. Büyük ihtimalle çocuğunuz da böyle bir korku yaşıyor. Ona bu oyunu oynamadığı zamanlarda dünyanın güvenli bir yer olduğu, onun güvenliğini sağlamak için bakım verenlerinin (anne ve babası gibi) yanında olduğunu ve onu koruduğu belirtebilirsiniz. Çocuğunuz bu oyunu oynamak isterse ket vurmayıp nasıl oynanmasını istiyorsa o şekilde oynayabilirsiniz. Çocuklar oyunlarında bazı korktuğu ve kaygılandığı durumları deneyimleyemezse çocuğunuzda olduğu gibi öfkelenebilirler. Bu sebeple oyunu onun yönlendirmesiyle oynayabilirsiniz. Bu oyunda canının acıtılmasını istiyorsa bunu yapamayacağınızı belirtebilirsiniz. Eğer çocuğunuzun yabancılarla konuşmaması gerektiğini öğretmek istiyorsanız bunu oyun dışında başka bir zaman söyleyebilir ve öğretebilirsiniz.

Yoğun Çalışan Babaların Çocuklarıyla Yapabileceği Aktiviteler

Uzman Klinik Psikolog Sena AYHAN: Çocuğunuzla yapabileceğiniz birçok farklı aktivite bulabilirsiniz. Burada odaklanılması gereken nokta çocuğunuza ayırdığınız vakti tamamen onun için kullanıyor olmanızdır. Başka işlerle meşgul olmaktan kaçınmalısınız. Dikkatinizi tamamen çocuğunuza yönlendirmelisiniz. Çocuğunuza, hem fiziksel hem de psikolojik olarak şu an tamamen seninle ilgileniyorum ve vaktimi seninle geçirmek için heyecanlıyım mesajını vermelisiniz. Bu ayırdığınız özel vakitte en basitinden en zoruna kadar birçok aktivite ile meşgul olabilirsiniz. Çocuğunuzun ihtiyaçlarına ve isteklerine göre bu aktiviteleri seçebilirsiniz. Bu tamamen size ve çocuğunuza kalmış. Önemli olan çocuğunuza gerekli mesajı veriyor olmanızdır.

Oyuncak almak isteyen çocuğa param yok denir mi?

2,5 yaşında kızım var. Bazen dışarı çıktığımızda bir şeyler almak istiyor. Bir tane aldım diyelim başkasını istediğinde “paramız yok” demek doğru mu? Onun alma kotası ne olmalı? Hangi sıklıkla oyuncak alınmalı? Eğer alınmayacaksa ne tarz cümleler kurulmalı?

Uzman Klinik Psikolog Sena AYHAN: Oyuncak alımı için belirli bir sayı vermek doğru olmayacaktır çünkü her çocuğun sahip olduğu ve sahip olmak istediği oyuncak sayısı ve çeşitliliği farklı olabilir. Çocuğunuzun ihtiyaçlarına ve isteklerine uygun olacak şekilde belirli bir kota belirleyebilirsiniz. Sınır çizmeniz gereklidir. Sınır çizerken paramız yok demenize gerek yoktur. Nedeninin bu olduğunu söylemeyebilirsiniz. Bir süre sonra para nedeniyle çizilen bu sınır çocuğun hiçbir şey istememesine ve ihtiyaçlarını dile getirmemesine sebebiyet verebilir. Bu sebeple sınır çizerken para kelimesini kullanmanızı önermem.

Alınan oyuncaklarla oynamayan çocuğuma nasıl davranmalıyım?

Merhaba,
4 yaşındaki çocuğum oyuncak alınana kadar çok hevesli oluyor ama alındıktan sonra ya çok az oynuyor ya da kırıyor. Son iki aydır, takvimi işaretleyerek ayda bir oyuncak alıyorum. Sebebine dair fikrinizi ve önerinizi öğrenmeyi çok isterim.

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON : Oyuncak almayı ayda bire indirmekle çok iyi yapmışınız. Ayda bir oyuncak alınınca, kırma azaldı mı, bitti mi gözlemlemek lazım.

Bundan sonra alacağınız oyuncak lego gibi takılıp sökülen, yapılıp bozulabilen bir oyuncak olsun, bakalım o oyuncak kırma ihtiyacını karşılayabilecek mi.

Bu tür oyuncakları da kırmaya yeltenirse: "Sen oyuncak kırmakla sana oyuncak alınmamasını seçmiş oluyorsun, oyuncak kırmamakla sana oyuncak alınmasını seçmiş oluyorsun " diyerek oyunlarını izleyin. Kırmaya devam ediyorsa yeni oyuncak alımını bir süre durdurun.

Kendini oyalaması için önüne artık malzeme koyun. Örneğin: bir yüzü yazılmış kağıtlar, temiz yüzüne çizim veya boya yapabilir.

Kırık mum boyalar verin. Kullanılmış paket kağıdı, ambalaj kağıdı ile sulu boya verin. Kesik ipler, parça halinde yün ve sicimler verin. Boyanacak veya yapıştırılacak tahta parçaları ve kumaş parçaları verin.

Su, kum, kil, hamuru oyun malzemesi olarak sunun.

Vurma, itme, çekme, doldurma, boşaltma gibi işler yapılmasını gerektiren eski oyuncaklar verin.

Oyunlarını, yarattıklarını izleyin, hayal gücünü ve yaratıcılığını değerlendirin.

Onun da, sizin de oybirliği ile beğendiğiniz çalışmalarını, çuval bezinden oluşturacağınız bir panoya asın.

Kolay gelsin

Kurallı oyun çocuklar için zararlı mıdır?

Kızımız 2 yaşına girmek üzere. Yapılandırılmış ya da kurallı oyun etkinliklerin çocukları sınırladığı, yanlış yönlendirebildiği ya da bazı alanlara şartlandırdığı şeklinde bir kanaatle de karşılaşabiliyoruz. Burada serbest ve yapılandırılmış oyun ayrımındaki doğru ölçüt sizce nedir?

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON: Çocukların hayal güçlerini geliştirmek için serbest oyunlara da, kuralları öğrenmek ve yönergelere uyarak çalışmak için yapılandırılmış oyunlara da ihtiyaçları vardır. Doğru olan: tek tip oyun seçmemek, değişik oyun tiplerine yer vermektir.

Çocuklar için evde oyun parkı kurmak zararlı mıdır?

Kızımız 2 yaşına girmek üzere. Kaydırak, salıncak, denge vs gibi outdoor oyunlara ait mekanizmaların eve kurulması ve evde oynanması çocukta olumsuz bir gelişim durumu oluşturabilir mi? Sokak mı yoksa ev mi daha uygundur?

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON: Kaydırak, salıncak, denge oyunları evde kurulabilir, bunlar çocuğa zarar vermez, bilakis gelişimini olumlu etkiler. Bunlardan yalnız yararlanacağı gibi, eve davet edilen bir çocukla birlikte oynaması, bunları paylaşması da sağlanabilir. Ev dışında, parkta, oyun alanında, oyun sınıfında bunlarla oynamanın yeri ve faydası farklıdır. Genelde parkta, oyun alanlarında birçok çocuk olur, bu araç gereçleri başka çocuklarla paylaşmak zorunda kalır. Bu da çocuğun sosyal gelişimine yardımcı olur çünkü başka çocuklarla karşılaşır, sıraya girmeyi ve sıra beklemeyi öğrenir, hakkını korumak zorunda kalır, başka çocukların olumlu ve olumsuz tepkilerine maruz kalır. Bu araç gereçlerin ortak alanlarda kullanımı, birçok alanın gelişimini sağlar.

Oyun sırasında oyuncaklarını hep kaza yaptıran çocuğa nasıl yaklaşmalı?

Üç yaşında bir oğlum var. Oyuncaklarını konuşturmaktan büyük keyif alıyor ve bize sürekli birlikte oyuncaklarımı konuşturmaca oynayalım mı diye soruyor. Bazen de araba kaza yapsın bizde kurtaralım diye bir oyun oynamak istiyor. Konuşturma oyununda çok yorulduğum için ona bazen “bu oyunu çok sevmiyorum annecim” diyorum. Sizce sevmediğimizi bu şekilde belirtmek doğru mu?

Araçlarının da sürekli kaza yaptırarak yaralıları kurtarma, itfaiyeci olma şeklinde oynamayı tercih ediyor. Bu durumun hala devam etmesi normal mi? Erkek çocuğu için yani olay örgümüz kaza yapsın biz kurtaralım şeklinde oluyor.

Teşekkürler

Eğitim Danışmanı, Pedagog Prof. Dr. Norma RAZON: Merhabalar,

Genelde çocuklarımızla oynarken, oyuncaklarını konuşturmalarından hoşlanırız çünkü bu konuşmalar, canlandırmalar iç dünyalarını keşfetmemize yardımcı olurlar. Bir oyunda onun canlandırma yapmasına, oyuncakları istediği gibi konuşturmasına fırsat verin, diğer oyunda canlandırmayı siz yapın, oyuncakları istediğiniz gibi konuşturun.

Böylece sıra ile oynamayı öğrenecek, her zaman istediği gibi oynayamayacağını öğrenecek, başkasının oyununu kabul etmeyi öğrenecek. Tabii ki ara ara "Ben hep aynı oyunu oynamak istemiyorum. Ben bugün ........ oynamak istiyorum. Bugün bir senin istediğin, bir benim istediğim oyunu oynayalım" diyebilirsiniz.

Hatta bazen "Ben bugün senin oyununu izlemek istiyorum" deyip, izleyici olabilirsiniz.

Kurtarıcı, itfaiyeci olarak, oyunda hem güçlü adamı, hem kahramanı, hem iyi karakteri oynuyor. Oyunda kaza yaparak, arabaları çarpıştırarak içindeki kötü enerjiyi atıyor.

Oyunlarında değişik temalar işlemesi için bazen yönlendirici olmakta yarar var. Örnekte olduğu gibi, ara sıra "Benim arabamın şoförü çok iyi bir sürücü, çok dikkatli araba sürüyor, hız yapmıyor, dikkatli gidiyor, kurallara uyuyor, kaza yapmıyor" diyebilirsiniz.

"Benim itfaiyecim ağaçta sıkışmış olan kediyi (kuşu) kurtarıyor. Kucağında yere indiriyor. Besliyor" şeklinde senaryolar yazabilirsiniz.

İçinde kurtarma, yardım etme temaları olan ancak kaza olmayan oyunlar oynayabilirsiniz.

Oğlunuzun oyunlarını gözlemlemeye devam edin, anlamlandırmaya çalışın, ekranda neler izlediğini titizlikle takip edin.

Kolay gelsin

Sevgiler